Kritik, Wünsche und Fragen bitte an: luckscheiter(at)bbaw.de


Erklärung der Spalten
Id Id des Eintrags
Kat.-Nr. Katalog und Katalognummer
Signatur Signatur. Römische Zahlen werden als arabische wiedergegeben
Titel Titel
Incipit Incipit
ca. Angaben zur Datierung: w = wohl; A = Anfang; E = Ende; < = vor; > = nach; k = konjiziert; n = neu datiert; ~ = circa; H1 = 1. Hälfte; H2 = 2. Hälfte; Q1 = 1. Quartal; F = Frühjahr; S = Sommer; H = Herbst; W = Winter; -nn = von dem im Datierungsfeld angegebenen Datum bis nn; F- = Frühjahr bis zu dem im Datierungsfeld angegebenen Datum.
Datum Datum neuen, d.h. gregorianischen Stils, z.B. 23. Februar 1701 = 1701-02-23 (in Klammern Datum alten, d.h. julianischen Stils, sofern der Textzeuge diesem Stil gemäß von Leibniz oder einem Korrespondent datiert wurde).
Akademie Ausgabe Druckort in der Akademie-Ausgabe in der Form Reihe | Band.Nummer / Unternummer
Sigle Sigle des Textzeugens laut „Überlieferung“ in der Akademieausgabe
Absender Absender
Adressat Adressat
Absendeort Absendeort
Textart Textart: Abf. = Abfertigung; Abschr. = Abschrift; Anm. = Anmerkung; Aufzeichn. = Aufzeichnung; Ausz(z). = Auszug (Auszüge); Bemerkg(n) = Bemerkung(en); eigh. = eigenhändig (Leibniz oder Korrespondent); Erg. = Ergänzungen; ermitt. = ermittelt; Exz. = Exzerpt; Hd = Hand; Konz. = Konzept; Korr. = Korrekturen; MF = mitgeteilte Form; MFF = mitgeteilte Formen; Schr. = Schreiber; tlw. = teilweise; unbek. = unbekannt; zs. = zusammen; S = Seite(n); Z = Zeile(n).
Format und Umfang Format und Umfang
Exzerpierte Stelle Das Werk, aus dem Leibniz exzerpiert oder paraphrasiert.
Ordnungsvermerk Ordnungsvermerk von Leibniz zur Ordnung seiner Vorarbeiten zum Opus historicum in vereinheitlicher Schreibung (in Klammern in diplomatischer Transkription)
Ordnungsnummer Ordnungsnummer von Leibniz zur Ordnung seiner Vorarbeiten zum Opus historicum
Wortlaut Wortlaut
Drucke Drucke außerhalb der Akademieausgabe
Bemerkungen Vermischte kürzere Bemerkungen.
Längere Bemerkungen Vermischte längere Bemerkungen
Bezüge zu anderen Textzeugen Bezüge zu anderen Textzeugen desselben Stückes oder zu anderen Stücken.
Druckvorlage Die Zahl in diesem Feld ist die ID desjenigen Textzeugen, der Druckvorlage in der Akademie-Ausgabe war. Es wurden noch bei weitem nicht alle Druckvorlagen erfaßt.

197 Ergebnisse für die Suche:

select where (`Ordnungsvermerk` contains "Gentes")
Id Kat.-Nr. Signatur Titel Incipit ca. Datum Akademie Ausgabe Sigle Absender Adressat Absendeort Textart Format und Umfang Exzerpierte Stelle Ordnungsvermerk Ordnungsnummer Wortlaut Drucke Bemerkungen Längere Bemerkungen Bezüge zu anderen Textzeugen Druckvorlage
6243 49500 Ms 41, 1813 Bl. 13 [Aufz. aus Ludolfs Commentar. ad suam Historiam Aethiopicam... 1691.] Ludolphi com. rerum Aethiopicarum, [griech.:] Abasenoi ... Abaseni gen > 1691 5 Aufz.; eigh. Folio, 1 Seite/Spalte Ludolf: Commentarius in historiam Aethiopicam, Frankfurt/M. 1691 Gentes ("Gent") 260 Im Codex oder Mantissa scheint die Aufz. nicht verwertet. Auf Bl. 14 desselben Fascikels steht Stichwort: Gentes vgl. 7125, 91-11-18 & 7128, 91-12-17, L an Magliab.; im Dez. hat L das Werk zweifellos in der Hand und darin gelesen. Im Nov. kent er aber auch schon die Kapitel-Indices; aus Ankündigungsbogen? 6243
16833 9730 Ms 41, 1813 Bl. 14r° De titulo regis Daniae Sveci Noviomagi improbabant quod Danus in mandato legationis sese Rege > 1695-10 4 | 6.024 L Aufz.; eigh.; Streifen, 6 Z. Gentes ("Gentes") 9730=24392
17314 24392 Ms 41, 1813 Bl. 14r° De titulo regis Daniae Sveci Noviomagi improbabant quod Danus in mandato legationis sese Rege > 1695-10 4 | 6.024 L Aufz.; eigh.; Streifen, 6 Z. Gentes ("Gentes") Aufz. aus Pufendorf, Hist. Frid. Guilielmi, mit eig. Bemerk. 9730=24392
47145 27637 Ms 12, 713q 6 Bl. 6 (alt: q 4, 56) [Aufz. über die Russen] Runos testatur Bremensis habitasse in >= 1699 5 Aufz.; eigh.; Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 20, th. 9, S. 15 Gentes ("Gent.") 960
Runos testatur Bremensis habitasse in Ostiopanis (alii Peanis) fuere Slav< - > Ibi Dimine (+ damm) civitas hic scholiae hic domicilium sapientiae. Runos Rugos interpretor. < - > Schurzfleisch de Slavia. §. 9.
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 47145
47147 27639 Ms 12, 713q 5 Bl. 70 (alt: q 4, N. 68) [Schurzfleich, Sueogoth; Joh. Nic. Strelovii Chron. Gothiland. Ed. 1633.] [Aufz. über die Sprache der Goten] Joh. Nic. Strelovii Chron. Gothiland. Ed. 1633. in eo pleraque nomina >= 1699 5 Aufz.; eigh.; Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 15, S. 18. 3 Gentes ("Gent") 950
Joh. Nic. Strelovii Chron. Gothiland. ed. 1633. in eo pleraque nomina allegari perperam quaedam inserta nullo exploratae historiae argumento v. Schurzfleisch Suev. Goth.
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 378 Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 47147
47150 27646 Ms 12, 713q 7 Bl. 25 (alt: q 4, 174) [Ludolf append. ad Gram. Russicam. p._92[.]] [Aufz. über Grabfunde in Sibirien] In Siberia frequenter ex sepulchris veterum >= 1696 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Ludolf: Grammatica Russica, Oxford 1696 | S. 92 Gentes ("Gent.") 810
In Siberia [. . .] frequenter ex sepulchris veterum argentum extrahitur, quod cum mortuis sepelierant[.]

Ludolf append. ad Gram. Russicam. p. 92[.]

Beschriebene Rückseite: nicht eigh.; deutsch: "Es ist biß [- - -] briefen einge[- - -] bey unterthänig[- - - ]freytags nechst [- - -] können soll, wird[- - -]fahrenden Post" In Siberia frequenter ex sepulchris veterum extrahitur, quod cum mortuis sepelierant. Ludolf append. Ad Gram. Russicam. P. 92 47150
47151 27649 Ms 12, 713q 6 Bl. 27 (alt: q 4, 18) [Aufz. über den Namen der Germanen] [griech.] Franci olim dicti Germani (+ add. Hieron. Locus, Francia 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 710
[griech.] Franci olim dicti Germani (+ add. Hieron. Locus, Francia olim Germania +)[.]
70426=27649 47151
47152 27653 Ms 12, 713q 6 Bl. 77 (alt: q 4, 69) [Aufz. über den Namen der Germanen] Ut Germani Gallis Guer-mains hostes bellatores, ita Germani Slavicis 5 Aufz.; eigh.; unregelm. kleiner Zettel Gentes ("Gent.") 710
Ut Germani Gallis Guer-mains hostes bellatores, ita Germani Slavicis gentibus nimitsch, id est inimici[.]
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 380 47152
47753 27611 Ms 12, 713q 6 Bl. 41 (alt: q 4, 74) [Aufz. über Rumänien] Romaniae nomen de Graecia primum a Persis Niceph. Callist. Lib.1.c.21 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 1100
Romaniae nomen de Graecia primum a Persis Niceph. Callist. Lib. 1. c. 21. < - > fabulam < - > de Constant. M. p. 233.

< - - - > Nicef. Call. lib. 11. c. 4 et lib. 13. c. 5. Item < - > 255 <Memrielii> forte a <Munralis> quos Ptolemaeus memorat[.]

Ende: Mempelii forte a Mamalis quos Ptolemaeus memorat 47753
47754 27612 Ms 12, 713q 7 Bl. 12 (alt 713q 4, 118) [Aufz. über die Etymologie des Wortes Brabant] Braec sterile. Item salsum. In continuatione Aimoini fuisse cum Gallia fehlt 5 Aufz.; eigh.; Streifen Goropius: Origines Antwerpianae, Antwerpen 1569 | S. 138 Gentes ("Gent") 1100
Braec [. . .] sterile. Item falsum. In continuatione Aimoini fuisse in Gallia ante 400 circiter annos (400 ante Goropii superiore seculo) grassatorum [. . .] genus qui Brabantiones se nominabant [. . .] Etenim inquit Guillelmus comes Cabillonensis [. . .] Ecclesiam Cluniacensem [. . .] persequebatur ipse siquidem infinitos praedones vulgo dictos Brabantiones, qui nec DEum diligunt, nec viam veritatis cognoscere volunt, ad crudelitatem suae tyrannidis explendam colligens [. . .] adversus praedictam ecclesiam [. . .] profectus. Goropiu<m  - - - > et haud signo (< - - > Procopio <B - ->) deducisse (+ Ego <malim> cum Brabantiae olim <dicta sit> esse < - > nomen regionis seu terrae ut Teisterbantia +) < - - - > Scaldi monasterium fuit quod < - - >[.]
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 381 Ende: (in antiquissimis schedis add. Baronem cui super scaldi monasterium fuit, quod nunc) 47754
47755 27613 Ms 12, 713q 6 Bl. 98 (alt: q 4, 32) [Aufz. über die Bewohner am Kaspischen Meer] Procopii descriptio ponti Euxini desideratur 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen (Umschlagrest) Behamb: Notitia Hungariae, Straßburg 1676 | S. 85 (??) Gentes ("Gent.") 1100
Procopii descriptio ponti Euxini desideratur libro 4to belli Gothici[.] Hunnicae nationes ad Maeotin et Tanaim olim Cimmerii nunc Uturguri vocantur[.] Fragmentum edidit Petr. Pithoeus ad calcem legum Gothicarum[.]
-Beschriebene Rückseite: Mitte einer ordentlichen Adresse an L 47755
47756 27614 Ms 12, 713q 6 Bl. 82 (alt: q 4, 34) [Ptolemaeus] [Aufz. über die Tiriochaemi] Tiriochaemi a Ptolemaeo supra Sudetes montes ponuntur. 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Gentes ("Gent.") 1100
Tiriochaemi a Ptolemaeo supra Sudetes montes ponuntur. (+ an ut Bojehemum quasi mansio Bojorum. Ergo gens videtur Germanica +)[.]

An haec Thuringis affinia, et Treveribus[?]

Beschriebene Rückseite: eigh.; Deutsch; schludrig und groß 47756
47759 27617 Ms 12, 713q 6 Bl. 18 (alt: q 4, 42) [Aufz. über die Hunnen und Goten] Jornandes de rebus Gothorum eos (vel Hunnos) se dixisse natos 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 990
Jornandes de rebus Gothorum eos (vel Hunnos) se dixisse natos ex conjunctione < - > Alborunnis mulieribus Salidicis[.]

Hunni sagittatores Heruli Cursores. Item <Suidon - > ad A< - > Aug. regia Attilae erat civitas e<xiguo p - tis> apud Jornandem[.]

(+ Gentes illos non fuisse adeo barbaros apparet <e> Atillae rebus in excerptis legationum[.)] Et Sidonius in Ep. ad Agricolam describit mores Theoderici regis Gothorum Wisigothorum (+ imo Ostrogothorum), qui se Atillae oppusuit ad <omnem E - > tatem expolitos. NB. integra < - > verba conscribenda. < - > de aula hodierna Gallica dici elegantius puto.

Priscus citatus et Jornande Attilam cum perrexisse Romam <more milis> quod Ala< - >is post Romam captam mox extinctus fuisset[.]

<Cato> de vero judicar. lib. 7. Jam Apud Gothos i< - >ici non sunt nisi Romani, jam apud Vandalos nec Romani[.]

Victor Ulicensis de Henserico Vandal. lib. 1. quae verum in Hispania Italia < - >alia Calabria Apulia Sicilia Sardinia, Brutia, Venetia < - >Eporum vel Hellade gesserit (+ Vandali) melius ipsi qui < - > sunt miserabile lugendo narrabunt Odoacri praetextus est luere imperio Nepotem ob < - - - >[.]

Walamirus Ostrogothorum rex in exercitu Attilae[.]

Ennodii Panegyricus Theoderici[.]

Memorabilis virtus Tarriseil. Gepidorum Regis, qui Alborum filium, Regis Longob. a suo (Alboino) occisus erat filius ejus Torismundus non occidit, sed armis datis militem facit < - - > lib. 3[.]

Jornandes vixit tempore Amalasuntae[.]

Ende: Jornandes vixit tempore Amalasontae 47759
47760 27618 Ms 12, 713q 5 Bl. 74 (alt: q 4, N. 36) [Rudbeck] [Germanischer Aberglaube in Friesland im Mittelalter] Negat Rudbeckius superesse in Germania ritus a Tacito et aliis veter fehlt 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel (Umschlagrest) Gentes ("Gent.") 990
Negat Rudbeckius superesse in Germania ritus a Tacito et aliis veteribus unda ad suos Sveonas accommodat. Sed ut alios < - > lucem id quae Tacitus narrat de moribus Germ. circa sortem vel divinationem ex virgae projectae partientis etiam in Frisiorum legibus tit 14 superest. Spelmanus in Glossario suo dicit an potius: ordalulm? et 14. de homine in turba occiso: reus primo duodecima manu (hoc est cum totidem < - ationibus>). Objecti < - > se purificabat sacramento ad Ecclesiam deinde vel ante reliquias sanctorum ducebant, praecisisque.

Virga particulis duabus paribus, quas talos et tenos vocabant unam cruci charactere insigniebant, alteram puram dimittebant. Lana < - > derudi ne interposci possent sortes seorsim involvebant, et super alta vel religas ponebant, exorato DEo unde presbyter vel < - > absente puer innocens unam sortique tollebat, ea si cruce esset signata Innocens reus investatur, si cui< - > nocens Aliud erat judicium standi ad crucem, per 40 noctes, qui persisterat victorr qui ceciderat victus, sic legitur in formula incerti autoris super form. 12. confer Bingnoni notis p. 631. videntur utrumque judicium drucis confundere Spelman, et Lindebrog in glossario vide < - ma> not. in leg. Fris.

Beschriebene Rückseite: Adresse an L, am rechten Rand etwas abgerissen Ende: In glossario Sicerma not. in leg. Fris. 47760
47762 27620 Ms 12, 713q 6 Bl. 49 (alt: q 4, 188) [Schurzfleisch, Siles. §. 11] Silesius Sinbro fuisse in Lechidarum potestate >= 1699 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 19, th. 11, S. 6 Gentes ("Gent.") 960
Silesius Sinbro fuisse in Lechidarum potestate Hemel. c. 7. Idque ex non fabulosis monumentis constat sed serius tamen consit < - > ex Vincentio Kadlubco probare conatur Botislai < - > inepte Silesiam < - > botilsai < - > ductu fuisse subjectum lib. 1. c. 2. §. 2. Republ. Pol. Schurzfl. Siles. §. 11[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 47762
47763 27621 Ms 12, 713q 5 Bl. 86 (alt: q 4, 155) [Aufz. über die Slawen und Wenden] An Antae pro ουανται id est Wendae iidem scil. cum Slavis fehlt 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Grotius: Historia Gotthorum, Amsterdam 1655 | S. 339 Gentes ("Gentes") 960
An Antae pro ouantai id est Wendae iidem scil. cum Slavis[.] De iis Procop. ait lib. 3. Hist.

Goth. Nomen [. . .] olim Antis Slavisque unum, Spori vocabantur. An Spali, qui hodieque Poloni[?]

-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 378 47763
47764 27622 Ms 12, 713q 6 Bl. 43 (alt: q 4, 179) [Aufz. über die Annales Fuldenses zu 869] Autor Annal. Fuldens. 869 nominatSlavos Siuslos qui forte Slesii 5 Aufz.; eigh.; Streifen Du Chesne: Historiae Francorum Scriptores, Bd. 1-5, Paris 1636-1649 | Bd. 2, Paris 1636, S. 562 Gentes ("Gent.") 960
Autor Annal. Fuldens. 869 nominat Slavos Siuslos qui forte Slesii[.]
-die Annales Fuldenses auch bei Freher: Germanicarum rerum scriptores, 1, S. 1-55 Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gf-A 10055:2; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 47764
47765 27623 Ms 12, 713q 6 Bl. 85 (alt: q 4, 29) [Exzerpt aus Sagittarius, Historia Salfeldensis] Sorben aus Servien (+ potius iidem … in Servia) 5 L Aufz.; eigh.; breiter Streifen Sagittarius: Historia Salfeldensis; Ms; | lib. 1. cap. 6 Gentes ("Gent.") 960
Sorben aus Servien (+ potius iidem etiam in Servia) die Wenden in der Lausiz umb die < - >stadte nennen sich in ihrer Sprache Serbskareeß. Sagittar. Histor. Salfeld. lib. 1. c. 6.

Ein strich in Meißen an der Elster oder Sassen, den < - - - > vor 100 jahren das Schworber land gennannt werden Albinus tit. 7. der Meißnischen LandChronicken[.] Prima mentio Sorabum in Annalibus Francorum, ubi de Sanione eorum rege[.]

Leibniz' Vorlage war ein nicht gefundenes Manuskript; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 47765
48394 27592 Ms 12, 713q 6 Bl. 99 (alt: q 4, 37) [Matth Miechov Scriptor polonus notat lib.1.c.5] [Aufz. über die Juhri und Ungaren] Matth. Mechov Scriptor Polonus notat lib._1.c._5 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 1150
Matth. Mechov Scriptor Polonus notat lib. 1.c. 5 Juhros pepulisse Slavos Pannoniae incolas quos undique in finibus Pannoniae habitant. Et a Bohemis Polonis et Sclavis populis vocantur Hugri, et addit Juhrorum in Hungaria et eorum qui in Juhra imo Scythia degunt idem esse linguagium et loquelam nuntiationemque acutam et lib. 11. c. ult. esse ejusdem loquel<lae conc>ise[.]
Ende: et lib. II. c. ult. Esse ejusdem loquellae concise 48394
48395 27593 Ms 12, 713q 6 Bl. 75 (alt: q 4, 60) [Aufz. über Ungarn] An Hungari ex Hunnis ita vulgo scriptores Hungarii >= 1699 5 Aufz.; eigh.; Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 12, th. 4, S. 6 Gentes ("Gent.") 1150
An Hungari ex Hunnis ita vulgo scriptores Hungarii sed dissentiunt Joh. Aventinus lib. 4. Annal. Boj. Jac. Spizel. Georg. Horn. H. Conring. quibus astipul< - > multas ob causas < - > Schurzfleisch diss. de Ungaria < - > th. 4. Dub. an Unugoni sunt Ungari, quia jam Avaribus venientibus, Unugori erant ad Istrum[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. -Ende: (Dub. An Ungoni sunt Ungarii quia jam Avaribus venientibus, Ungori penetrant ad Istrum) 48395
48396 27594 Ms 12, 713q 6 Bl. 34 (alt: q 4, 103) [Verweis auf linguarum Harmonia (id8884)] [Aufz. über die ungarische Grammatik] Excerpta grammaticae Hungaricae gelegt bey linguarum Harmonia 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent") 1150
Excerpta grammaticae Hungaricae gelegt bey linguarum Harmonia[.]
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 379 Gemeint sein dürften die Exzerpte aus Csipkés: Hungaria illustrata, Utrecht 1655 (id8884) 48396
48397 27595 Ms 12, 713q 7 Bl. 1 (alt: 713q 4, 24) [Aufz. über die Normannen und Dänen] Normannos a Danis dividit fretum danicum. Ita ut vetus nescio quis fehlt 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 1150
Normannos a Danis dividit fretum Danicum. Ita ait vetus nescio quis, an inter Anglos? Itaque Normanni ex Jutia[.] An potius Sund eos dividit a Norwegis[?]
48397
48686 27624 Ms 12, 713q 6 Bl. 100 (alt: q 4, 116) [Aufz. über die alten Namen der Völker] Sorabi et Serbii, Lutitii et Lusati 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gentes")
Sorabi et Servii, Lutitii et Lusati, Dalmatii et Dalmintii Ucraini et Uchrani qui nunc Brandeburgice Marca comprehenduntur Nationes sunt socis divisae vocabulis convenientes. Ita olim Sacae et Saxones, Gammanii et Germani, Getae et Gothi, Gothini, Guthones, Jutae, Cimmerii et Cimbri.
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 381 Beschriebene Rückseite: eigh.; deutsch: "H. D. Meyer seel Kiliani Lexicon Belg. Ms. von der hilver Mark und den forstrechten alda Versus Ms. Germanici antiqui in B. Virganem puto in 8o papiae lexicon Ms. Papiae lexicon Ms. fol." 48686
48688 27626 Ms 12, 713q 5 Bl. 83 (alt: q 4, 152) [Bochart, Phaleg] [Aufz. über die Herkunft der Russen] Utrum Russi ex Asia Bocharti Phaleg. lib. <-> c. <82> fehlt 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent") 960
Utrum Russi ex Asia Bocharti Phaleg. lib. 3. c. 13. Joh. Tzetzes Graecus scriptor Rhos vocat et a primis in Asia sedibus Taurios vocavit Moschos Strabo lib. 11 in Asia collocavit, et sub iis comprehendit Colchos, Iberos, Armenos, Et Mela ponit ad sinum maris < - > lib. 3 c. 5.
48688
48690 27628 Ms 12, 713q 6 Bl. 67 (alt: q 4, 138) [Aufz. über den Ursprung der Völker] Pictura Ob originum praefixa Lazii libro I. (libro 2 do icon Galatiae 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 990
Pictura Ob originum praefixa Lazii libro I. (libro 2do icon Galatiae seu Gallograeci)[.]
48690
48691 27629 Ms 12, 713q 7 Bl. 21 (alt 713q 4, 98) [Aufz. über die Erwähnung der Polen bei verschiedenen Historikern des Mittelalters] Post Pomponium Melam Plinium Tacitum Ptolemaeum Jornandem, gentis fehlt 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 960
Post Pomponium Melam Plinium Tacitum Ptolemaeum Jornandem, gentis hujus sub nomine Polonorum seu Polanorum memorare Ditmarus, Wisso, Otto Fris. Gotfrid. Viterb.
48691
48693 27631 Ms 12, 713q 7 Bl. 8 (alt: 713q 4, 25) [Clüver] [Aufz. über die Veneter] Disputat Cluver contra eos qui Henatos faciunt Venatos, etsi Chytraeus fehlt 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 960
Disputat Cluver contra eos qui Henatos faciunt Venetos, etsi Chytraeus putat eosdem in Vandal. p. 3. + Uliv. De Henetis[.]
48693
48694 27632 Ms 12, 713q 6 Bl. 87 (alt: q 4, 16) [Aufz. über die Slawen und Veneter] Abulpharaius Allaniam Russiam et Bulgariam Slavoniae nomine comprehend 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 960
Abulpharaius Allaniam Russiam et Bulgariam Slavoniae nomine comprehendit Plinio Tacito Ptolemaeo Venedi qui hodie Slavi quidam putant esse < - > Henedos[.]

<Vindili> vero Plinii (ubi quidam Vandelos legunt) sunt Vandali, Vandalii dicti Tacito[.]

Ende: (Vandali dicti Tacito) 48694
48917 27589 Ms 12, 713q 6 Bl. 54 (alt: q 4, 181) (??) [Aufz. über die Mongolen] Bogdoi Sinensibus sunt Tartari orientales 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel (Umschlagrest) Avril: Voyage, Paris 1693 | S. 147-148, 164, 179 etc. Gentes ("Gent.") 1154
Bogdoi Sinensibus sunt Tartari orientales Mongulibus Niouchi vel Nuchi inter mare orientale et fluvios Yamour ad quem usque Moscovitae perveneret et Chingala. Hi Sinense imperium obtinuere. De iis ita loqitur P. Avril dans son voyage livre 3. p. 147. La langue des Bogdoi [. . .] a beaucoup de rapport à la langue ordinaire de Perse. Leur caracteres sont fort semblables à ceux de cette langue, mais ils écrivent et lisent de haut en bas comme les Chinois[.] Et ils ont plus de 60 lettres dans leur Alphabet, occidentales Chinensibus Tartari sunt Mongules habent Sinas ad orientem, Turkestaniam ad occidentalem, Calmuckos Tartaros ad occidentem, a quibus per ingentia desertas separuntur. Hi perveniunt usque ad Volgam prope Astracanum. Hos sequuntur Tartari Nogaj. Ces derniers sont Mahumetans, ils habitent à Astrakan où ils ont un quartier de la ville. Marchandises de la Grande Tartarie: La Rhubarbe, la patrie d'A< - > et des castors chez les Youbeks et Monguls; les Zibellines et les renards noirs le long des fleuves d'Obide Tongusi et d'Angara; la racine de Ginseng, les perles et du Badian que donne le fleuve Yamour; les mines d'argent et de plomb ont esté trouvés par les Moscovites aupres du fleuve Argus qui se rend dans les Yamour[.] Albazin la plus avancée place des Moscovites est sur le fleuve Yamour à plus de 3 mois de Moskou, mais elle n'est [. . .] que [. . .] 3 semaines de Pekin. La plus occidentale des rivieres au dela de la Sibirie qui se jettens dans la mer de Tartarie est Obi, puis Genessay, le Lena, le Yamour les deux premieres ont des glaces à leur embouchure, la seconde a des sauts; la Lena a des rochers à son embouchure. Le Yamour est la plus orientale [. . .] et [. . .] se jette dans la mer du Japon; son embouchure est embaroisée d'une forest de joncs gros comme des arbres.

Ex itinerario du P. Avril[.]

-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 380 vgl. Palumbo: Leibniz e i geographica, S. 259-261 48917
48919 27591 Ms 12, 713q 6 Bl. 14 (alt: q 4, 46) [Aufz. zu Plinius u. Cumani] Posteriores Geographi Cumanos quosdam Scythas agnoscunt. Sed jam Plini 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 1152
Posteriores Geographi Cumanos quosdam Scythas agnoscunt. Sed jam Plinius lib. 6. c. 11. castellum in rupe Caucasi quod vocatur Cumania memorat[.]
48919
48992 27596 Ms 12, 713q 5 Bl. 96 (alt: q 4, 167) [Paul. Diaconus] [Aufz. über die Wenden] Saxonica Winitorum hoc est Longobardorum Gens. Paul. Diac. fehlt 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 1130
Saxonica Winilorum hoc est Longobardorum Gens. Paul. Diac.
vgl. Paulus Diaconus: Historia Langobardorum | 1, 1 48992
48995 27599 Ms 12, 713q 6 Bl. 2 (alt: q 4, 61) [Schurzfleisch, De Hungaris, disp. 12 ?] [Aufz. über die Völker finnischen Ursprungs] (+populi quorum reges Chagani Hunnicae originis tales Turci, Tartari, >= 1699 5 Aufz.; eigh.; Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 12, S. 11-12 Gentes ("Gent.") 1103
(+ Populi quorum reges Chagani Hunnicae originis tales Turci, Tartari, Bulgari; ita Greg. Turon. Hist. lib. 4. [. . .] Sigebertum regem Francorum multa industria Regem Unnorum Chaganum placasse[.] Paulus Diac. Cacanum Sigeb. Chajanum, multi Kaganum vocant Chagan<i> < - > Hunn< - - > Pharaones apud Aegyptios, Batonis nomen apud Pannonios Rex vid. Schurzfl. in Ungar. (+ add. exempl. de regibus <canae> ejusdem <mors  - - >). < - - - > Aimoinus lib. 4. de gest. Franc. c. 4. (+ Ungaris reges < - > Czagani)[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. -Ende: lib. 4 de gest. Franc. C. 4. (+ ungaris reges non sunt Changanis +) 48995
48997 27601 Ms 12, 713q 7 Bl. 20 (alt 713q 4, 97) [Exzerpt aus Annalista Saxo, Chronik] 766 Turci e Portis Caspiis egressi cum Avaribus bellum inierunt. Chr. >= 1692-01 5 Aufz.; eigh.; Streifen Annalista Saxo: Chronik; Ms; Ms 13, 757a Fasz. 10 | ad annum 766, MGH S. 15, Ms S. 23 Gentes ("Gent.") 1104
766 Turci e Portis Caspiis egressi [. . .] cum Avaribus bellum inierunt. Chr. S. 2[.]
Leibniz' Vorlage war die Abschrift der Chronik des Annalista Saxo (Paris BNF Ms. lat. 11851), die er Ende Januar 1692 erhalten hat (vgl._unsere Ausgabe I,7 S._439, Erl. zu Z._13) und die heute in Hannover NLB Ms XIII 757a Fasz._10 aufbewahrt wird; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 48997
48998 27602 Ms 12, 713q 5 Bl. 84 (alt: q 4, 65) [Aufz. über die Türken] De familia Ottomanica rebus Turcicis Saracenis Reineccius ad Hartonum fehlt 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 1104
De familia Ottomanica rebus Turcicis Saracenis Reineccius ad Hartonum append.
48998
48999 27603 Ms 12, 713q 5 Bl. 89 (alt: q 4, 145) (?) [Aufz. über die Türken] Circassi ingiri Turcis Cara Cherkes fehlt 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 1104
Circassi ingiri Turcis Cara Cherkes a Palude Maeotide usque ad Colchidem Pomponio Melae Sargacii < - > Olim Europaeis <Hunn - - > de illis. Lingua est semi Turcica[.] Ita Chardin itiner. <P. ant. 1 verso. Germ. p. 108. 109. >[.]
vgl. Des Ritters Chardin Reise-Beschreibung, Leipzig 1687, S. 108-109 48999
49001 27605 Ms 12, 713q 6 Bl. 86 (alt: q 4, 71) [Verweis auf Exzerpte ex Hungaricis] Hunica. Vid. Excerpta ex Hungaricis 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 1103
Hunica. vid. excerpta ex Hungaricis[.]
49001
49002 27606 Ms 12, 713q 6 Bl. 57 (alt: q 4, 170) [Aufz. über die Alanen] Cultalitas esse puto habitantes ad fluvium Ethel id est Volgam 5 Aufz.; eigh.; Zettel Gentes ("Gent.") 1103
<Cultalitas esse puto habitantes ad fluvium Ethel id est Volgam  - >reno inepte Nepittalitas Nicephoros lib. 18. c. 30. <metropo  - -  regem Abdelanrum  -  vide  - > Kondo Abdela regni metropolis unde Abdelani et < - > Alani[.]
Beschriebene Rückseite: eigh.; Latein; durchstr. Ende: Kondo Abdelregni metropolis unde Abdelani et <-> Alani 49002
49004 27608 Ms 12, 713q 6 Bl. 26 (alt: q 4, 192) [Procopius lib. 1. de bell. Persico p. 127] [Aufz. über die Kaspische Senke] Procopius lib. 1. de bell. Persico p. 127 a porta Caspia Hunnorum gent 5 Aufz.; eigh.; Streifen Reineck: Pars Secunda, Helmstedt 1585 | Bl. P 4 Gentes ("Gent.") 1100
Procopius lib. 1. de bell. Persico p. 127 A porta Caspia Hunnorum gentes fere omnes habitant usque in [. . .] Maeotidem pertinentes . . . de portis Caspiis Cosrois [. . .] custoditis idem [. . .] p. 136. p. 145. Jornandes Lazorum genti et Romanos munitionum tribuit a Plinio castellum Alex. M. ibi condiderit vocatur Cummania de < - - > et Procopi dict. p. 127. Sub Tiberio Iberi < - - > veniunt < - - > Artabanum Part<orum> regem Tac. lib. 5. Sub Vespasiano < - -> Alanis dat transitum rex Hircaniae Joseph. bell. Jud. lib. 7. c. 27 < - > Hunnis < - - > adde Diac. Hist. misc. lib. 15. p. 453. lib. 18. p. 569. Tartaros per eos ingressos alteram portam fregisse Spec. Vinc. lib. 30. c. 89. Et Bizarus nunc [. . .] esse in Turcorum potestate dici Temir Capi [. . .] portas ferreas[.]
49004
49005 27609 Ms 12, 713q 6 Bl. 94 (alt: q 4, 9) [Cassiod. Lib. 3. Ep._50] [Aufz. über die Alemannen] Alemanni in Helvetia tempore Theoderici, nam apud Cassiod. Lib. 3. Ep. 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 1100
Alemanni in Helvetia tempore Theoderici, nam apud Cassiod. lib. 3. ep. 50 boves eorum a corporis granditate commendantur[.]
49005
49006 27610 Ms 12, 713q 6 Bl. 36 (alt: q 4, 70) [Verweis auf Exzerpte aus diss. de Hungaris] [Aufz. über die Geographie Ungarns] Geographica vid. Inter excerpta diss. De Hungaris 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 1100
Geographica vid. inter excerpta diss. de Hungaris[.]
49006
60816 2696 Ms 12, 713q 1 Bl. 38 (alt: N. 35) [Aufz.; Sur les Orcades] Pictland skerries insula exigua non procul a South > 1681 5 Aufz.; eigh. Quart, 2 Seiten/Spalten Gentes ("Gentes") Daté de 1681 citée Ende: Beda Scotos a Circio habet, pictos ab Aquilone 60816
60909 15298 Ms 12, 713q 1 Bl. 62 (alt: N. 61) [Bochart] [Sur l'étymologie du mot Sardigne] Bocharto Sardinia est a Phoenicio Saad > 1700 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Filippo della Torre: Monumenta veteris Antii, Rom 1700 | S. 9-10 Gentes ("Gent")
Bocharto Sardinia est a Phoenicio Saad, quod est vestigium pedis[,] ea enim insulae figura. Philippus a [Torre Canonicus] Aquilejiensis qui monumenta veteris Antii Romae 1700 in 4o edidit, mavult credere nomen esse a Sardo, heroe ipsorum seu deo. Nam Ptolem. docet in insula alicubi fuisse Sardopatorow ier%/on, templum patris Sardi. Filius [. . .] Herculis Libye dicebatur Pausanias ait Sardos populos ab eo nomen duxisse, et ipsi vivente statuam aeneam fuisse in templo Apollinis Delfici olim a Sardis missam. Exemplum est gentium ab autoribus seu Heroibus dictorum[.]
-Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S.371 -Ordnungsvermerk: „Gent.“ -Bem. Rückseite Foliobogen (K 682): Cite un ouvrage de Phil. De Turre. Rome 1700. Ende: Exemplum est gentium ab autoribus seu Heroibus dictorum 60909
61187 27310 Ms 12, 713q 4 Bl. 59 (alt: q 1, 190) [Sur le pagus de Bardenhumh ou Bardengau] Longobardi In Annalibus Francorum qui aliis et demum rectius 5 Aufz.; eigh.; Zettel Gentes ("Gent.") 1129 Ende: Enurtisinensis monachus in vita Caroli M. Bardengoius 61187
61188 27311 Ms 12, 713q 8 Bl. 7 (alt: q 1, 123) [Paul Warnefried de Gest. Longob. Lib. I. c. 2.] [Sur l'origine des Lombards] Paul Warnefried de Gest. Longob. Lib. I. c. 2. ait Winilorum id est 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 1129
Paul Warnefried de Gest. Longob. lib. I. c. 2. ait Winilorum id est Longobardorum gens . . . A Germanorum populis originem ducens ab insula quae Scandinavia dicitur adventavit[.]

Cap. 1. dixerat: universa illa regio Tanai tenus usque ad occiduum, . . . generali vocabulo Germania . . . Longobardi de Scandinavia in < - > ubi bellum cum Vandalis inde in Maruia<gam> ubi bellum cum Assipittis transitus in Mauringam causa. De Mauringia transiunt in Gotlandam. Post haec < - >abet Buthaib, et Burgundaib possedere. Haec oram sub ducibus primis ducibus eos ex Scandinavia aduxerant. His morbiis regeunt facuntAg< - > ex gente Gongiaoreum quae apud eos generosor habetur. Piscina < - > Longobardorum Lama Hoc etiam Finnis < - > lib. 1. c. 5.

Manserunt deinde flumen licet transitu prohibere voluerunt Amazones. Inde in eos no< - >irruentes Bulgares occidunt primum regem. Puto eos tunc fuisse in Pannonia sub quinto Longobardorum rege Odoacre in Italia[.]

61188
61218 27341 Ms 12, 713q 1 Bl. 19 (alt: N. 18) [Sur le nom ancien de l'Islande] Ierna Aristoteli (an vel credito ) et Claudiano 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Camden: Britannia, London 1607 | S. 677-678 Gentes ("Gent") 596
Ierna Aristoteli et Claudiano; [. . .] Iris Diodoro Siculo[,] Plutarcho Ogygia. Habitatoribus Erin, Bretonibus Yverdon[.]
-Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S.369 61218
61230 27573 Ms 12, 713q 4 Bl. 96 (alt: q 3, 4) [Sur les Cimbres en Germanie] Cimbri ab exitu Rheni ad Albini usque litora tenebant 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("gent.") 590 Ende: in longe esse vetustius occupatione eorum in Gallia 61230
61233 27576 Ms 12, 713q 5 Bl. 19 (alt: 713q 3 N. 12) [Sur les Celtes en Grèce] Pausanias in Phodice de Brenni itinere 5 Aufz.; eigh.; Streifen Lazius: De gentium aliquot migrationibus, Frankfurt/M. 1600 | S. 33 ?? Gentes ("Gent.") 553
Pausanias in Phocide de Brenni itinere. Athenaeus in lib. 5. Deipnosoph. Galatarum memorant Cordistas reliquias esse eorum qui cum Brenno Delphos invaserant, non Bathanatio duce ad Istrum venisse, ibique locum adhuc extare regi cognomine[.] Dejotharus Galuta dicther. Lutarus et Lomnorius duces Gallorum memorati Livio dec. 4. lib. 8. eos secessione a Brenno facta (Delphos tendente) in Thraciam ivisse[.]
61233
61238 27581 Ms 12, 713q 5 Bl. 8 (alt: 713q 3 N. 9) [Aufz.] Cum Brennus Gallus in Dardanos venisset, seditione orta 20 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gentes")
Cum Brennus Gallus in Dardanos venisset, seditione orta 20 millia ab eo discessere in Thraciam Ducibus Lonnorio et Lothario[.] Lotharii nomen manifeste Germanum, Luther)[.]
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 375 61238
61241 27584 Ms 12, 713q 5 Bl. 18 (alt: 713q 3 N. 11) [Sur les Celtes et Alexandre] Arianus Nicomediensis in Hist. Alexandri/ Alexandri expeditione in 5 Aufz.; eigh.; Streifen Lazius: De gentium aliquot migrationibus, Frankfurt/M. 1600 | S. 33 Gentes ("Gent.") 551
Arianus Nicomediensis in Hist. Alexandri, Alexandri expeditione in Getas suscepta Danubium transiisse et urbes desertas solo aegrasse. Venisse ad eum legatos a Sirmio Triballorum Rege, et a Germanis (+ puto a Celtis) qui Ionium sinum incolunt. [. . .] Sunt quidem Germani, ut grandi corpore ita animo elato magnoque . . . E germanis quaesivit quidnam esset in humanis rebus quod prae caeteris extimescerent ratus nominis sui magnitudinem ad illos multoque etiam interius penetrasse. Illi timere se aliud ante viam dixerint, ne forte sese aliquando coelum rueret. Alexander dixit Germanos arrogantes esse[.]
61241
61244 27587 Ms 12, 713q 5 Bl. 14 (alt: 713q 3 N. 8) [Appian] [Sur les Antharii et les Bastarnes] Appianus Alexandrum in Hist. Illyr. De anthariis scribens: fama est 5 Aufz.; eigh.; Streifen Lazius: De gentium aliquot migrationibus, Frankfurt/M. 1600 | S. 36 Gentes ("Gent.") 506
Appianus Alexandrinus in Hist. Illyr. de Anthariis scribens: fama est Autharios Apollum indignare in extremam decidisse cladem, quippe eosdem Celtasque, quos Cimbros vocant ad Delphos posuisse castra, statimque omnes dispersos aufugisse . . . His vero qui ad propria rediissent infinitam ranarum vim subortam . . . inde pestem Illyriorum [. . .] insecutam esse, quae postremo Autharios invaderet, donec profugi a patria [. . .] 23 dierum itinere juxta Bastarnarum gentes condiderunt urbes[.] Bastarnas vocat Strabo ad Istrum, Tyragetis et Germanis vicinos[.]
Beschriebene Rückseite: eigh.; Rechnung 61244
61246 27640 Ms 12, 713q 6 Bl. 37 (alt: q 4, 191) [Exzerpt aus Danckwerth, Newe Landesbeschreibung] Abriss aus Zimbras, Jutten, Friesen 5 L Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Danckwerth: Newe Landesbeschreibung, Husum 1652 | Titelblatt Gentes ("gent.") 890
Abriß eines Zimbers, Jutten, Friesen, Angel-Schwaben, Sachsen, Wenden, als einwohner der lander Holstein und Schleßwick auff dem kupfer Topographiae Hosaticae Danckwerthi et Meyeri fol. 1652.
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61246
61260 27944 Ms 12, 713q 7 Bl. 45 [6. Notiz] (alt 713q 5, 170) (=27882, 27813, 27962, 27950) [Aufz.] Sevo mons Riphaeis jugis opponitur: sed mons non minor Riphaeis jugis 5 Aufz.; eigh.; Zettel (Umschlagrest) Verelius: Gothrici et Rolfi historia, Uppsala 1664 | Notae, S. 12 ? Gentes ("Gent.") 422
Sevo mons Riphaeis jugis opponitur: sed mons non minor Riphaeis jugis[.]
61260
61267 27951 Ms 12, 713q 8 Bl. 56 (alt: q 5, 24) [Appian] [Sur les Illyriens, les Celtes et les Galatas] Appianus in Illyriis (illyrii ergo credite diversi à Celtis) 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("gent.") 340
Appianus in Illyriis Polyphemum cyclopem ex Galatea filios < - >isse Celtum et Illyrium et Gallum, hos Celtis, Illyriis et Galatis imperasse (+ distinguit ergo Galatas et Celtos scili. Celtae, Germani +)[.]
61267
61271 27955 Ms 12, 713q 4 Bl. 13 (alt: q 5, 16) [Exzerpt aus Petrus de Andlo, De imperio Romano] Marcellinus de orig. Gallorum sic lib. 15. druidae inquit revera 5 L Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Petrus de Andlo: De imperio Romano, hrsg. von Freher, Straßburg 1612 | Bl. 159r Gentes ("gent.") 328
Marcellinus de orig. Gallorum sic lib. 15. druidae inquit memorant revera fuisse populi partem indigenam sed alios quoque ab insulis extimis conflare, et tractibus transrhenanis crebritate bellorum et alluvione fervidi maris sedibus suis expulsos (+ < - - - >) Ajunt quidam paucos post excidium Trojae fugitantes Graecos ubique dispersos loca haec occupasse [. . .] vacua. Addit Freher ad Petr. de Andlo < - - -  origine Germanorum  -  Tacit -  sane quid proclivius  - - -  Saxones ab Axinis deducere (+ miror)[.]
Leibniz' Handexemplar von Petrus de Andlo, De imperio Romano, hrsg. von Freher, Straßburg 1612, konnte noch nicht gefunden werden (die Marginalien in dem Exemplar Hannover NLB Leibn. Marg. 47 stammen nicht von ihm). Weitere Exzerpte aus dem Werk finden sich hier. 61271
61276 27960 Ms 12, 713q 6 Bl. 32 (alt: q 5, 113) [Tacitus.] Tacitus lib. 5. Hist. c. 2 Judaeos ab ida monte et c. 4. principia 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("gentes") 325
Tacitus lib. 5. Hist. c. 2 sudaeos ab ida monte et c. 4. principia religionis ab idaeis quos cum Saturno pulsos et conditores gents accepimus (+ quasi hinc Odium in Jovem +)[.]
61276
61314 27379 Ms 12, 713q 1 Bl. 63 (alt: N. 60) [Sur le nom germain de la grande Ourse] Constellatio quae ursa Graecis et latinis Germanis est currus irmini > 1701 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Blomberg: An account of Livonia, London 1701 | S. 5 Gentes ("Gentes")
Constellatio quae ursa Graecis et Latinis Germanis est Carrus Irmini der Hermanswagen, vid. Blumberg account of Livonia ep. 1ma[.] Et via lactea Irmin-street, Witikindo Corbejensi[.]
-Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S.371-372 61314
61323 27388 Ms 12, 713q 7 Bl. 87 (alt 713q 1, 125) [Sur les Goths en Suède] Testimoniis exterorum quam Sparwenfeldius corrogavit pro Suecorum Goti 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Gentes ("Gent.") 656
Testimoniis exterorum quae Sparwenfeldius corrogavit pro Suecorum Gotia, addi poterit locus Synodi Hierosolymitanae a Graecis anno 1672 habitae ubi synodi patres contra eos disserntes qui Graecos metu veram anime sententiam de fide non prodere dixerant, addunt: Quod timent qui majorem minoremque et albam Russiam et Florentissimam Moscow regnum a Poloniae finibus ad penitissimos orientales et a Gothia sive Sphetzia usque ad Unof et eas incolas, et a Tyrba quem et Nostrum vuloge dicunt nec non et a Tauroneso sive Chersoneso usque ad Oceanum habitant?
61323
61336 27401 Ms 12, 713q 8 Bl. 8 (alt: q 1, 127) [Sur les Goths] Westrogothi et Ostrogothi 5 Aufz.; eigh.; Zettel Alciati: Epistola, hrsg. von Matthaeus, Leiden 1695 | S. 255 Gentes ("Gent.") 636
Westrogothi et Ostrogothi Sveciae [. . .] potius ita dicti a Danis Teutonisque [. . .] quam sui respectu [. . .] cum Ostrogothia non tam ortum quam Boream spectet <et> Westrogothi [. . .] sint non Australes sed occidui. Ita Cancellarius Daniae Christianus Frys. vid. Pontanus in Ep. ad ipsum < - > ab. Hn. Matth.
Ende:ab. Hn. Matth. 61336
61339 27404 Ms 12, 713q 1 Bl. 26 (alt: N. 26) [Lelandus] [Sur les Bretons] Agathias lib._2. de bello Gothico scribit Britones Hunnicam gentem 5 L Aufz.; eigh.; Streifen Leland: Cygnea cantio, London 1658 | Com. S. 30-31 Gentes ("Gent.") 593
Agathias [. . .] lib. 2. de bello Gothico scribit Britones Hunnicam esse gentem[.] Hoc citans Joh. Lelandus, ait igitur antiquitus Britonibus in Aremoricano litore commune[.] Tacitus originem Gallicam tantum credibilem pronuntiat, ut bene notat Lelandus d. l. v. Britanniae. Galli sua didicere a druidibus Britannis. Beda de tractu Aremoricano venisse dicens addit, ut fertur. Caesari mediterranei Britanni aytoxuonew. Diodoro Siculo lib. 6. aborigines.
Überschriebene Bleistiftzeichnung Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. -Ende: Britonni autochthones Diodoro siculo lib. 6. aborigines 61339
61340 27405 Ms 12, 713q 8 Bl. 62 (alt: q 1, 79) [Aufz.] Caesar lib. I. Hist. Gall. Belgas solos esse qui patrum memoria 5 Aufz.; eigh. Quart, 1.5 Seiten/Spalten Lazius: De gentium aliquot migrationibus, Frankfurt/M. 1600 | S. 48-50 Gentes ("Gent.") 592
Caesar lib. I. Hist. Gall. Belgas solos esse qui patrum memoria omni Gallia dexata Teutones Cimbrosque intra fines suos ingredi prohibuissent. Et idem lib. 1. noluisse se ut Germani Rhenum consuescerent, et forte omnem Galliam occuparent ut Cimbri Teutonesque fecissent.

Polybius lib. 4. unde Plutarchus reperit in libello de Romanorum fortuna, Cimbros utpote Germanos venisse in Galliam tempore Camilli eoque < - > Gallios domum reversos pace cum Camillo facta. Verba Polybii et Plutarchi nil de Cimbris, sed tantum nuntium de vicinis barbaris irrumpentibus venisse.

Caesar de Aduaticis lib. 2. ipsi erant ex Cimbris Teutonisque procreati, qui cum iter in provinciam nostram atque Italiam facerent, his impedimentis quae secum agere ac portare non poterant circa flumen Rhenum depositis, custodiae e suis et praesidio sex millia hominum relinquerunt.

Plinius lib. 4. c. 15 distinguens Germanos: secundum genus (Germanorum) Ingaevones, quorum pars sunt Cimbri et Teutoni a Cauchorum gente NB[.]

Cimbros ob crebras maris Rhenique ostiorum inundationes Rhenum reliquisse et in Noriam profectos ex Caesare. Ex Strabone primum in Hercynia sylva consedisse, inde a Bojis pulsos ad Danubii ripam consedisse proxime Tauriscis et Scordiscis Strabo lib. 3 et 4 Geogr. testatur inde Luetios adiisse < - > divitis et pacatos ob < - > per <Forn. Julii> ut hodie, in Italiam profectos etiam Plutarchus in parallelis (Mario) Cimbros per Noriam ivisse contra Catulum, ut Teutones et Cimbrones per Limgones contra Marium. Catulus Cimbros obvios habuit ad Athesium[.] Appianus in Illyricis Celtas quos et Cimbros vocant ad Delphos castra posuisse. Post ait: Celtarum tellure concussisse Apol< - > absorbuisse, nec prius finem cladi impositum, quam < - > desertis in Illyrios pervenerint hos vicisse, sed morbis correptos rursus abiisse, et ad Pirenem usque mutavisse loca Cimbros esse Germanos testatur Velleius cum Mario 2dum consule effusa immanis < - > Germanarum gentium, quibus nomen Cimbris et Teutonis erat. Idem ait ad Marium in carcarem Minturnseasium missus cum gladio servus publicus natione Germanus, qui forte ab imperatore eo bello Cimbrico captus erat, ut agnovit Marium, cum magno e< - > ex<promente> indignationem casu tanti viri, abjecto gladio profugit e carcere[.]

Ende: abjecto gladio profugit e carcere 61340
61341 27406 Ms 12, 713q 1 Bl. 11 (alt: N. 10) [Aufz.; Sur les Celtes et les Cymmeriens] Herodotus Celtae sunt extra columnos Herculis 5 Aufz.; eigh.; Streifen Camdeni et illustrium virorum ad Camdenum epistolae, London 1691 | S. 118-119 Gentes ("Gent.") 590
Herodotus Celtae sunt extra columnos Herculis Cynesiis finitimi (kinhsioic) omnium in Europam ad occasum habitantium ultimi. An Cynesii sunt Cimmerii (+vel librariorum vel Herodoti ipsius depravatione sane quae alia gens Celtis finitima) cur unquam Cynesii memorati? Herod. Melpom. 379. Alius Herodoti locus Euterp. 162. per totam Europam nugae fluit Ister incipiens in Celtis, qui ultimi in Europa ad solis occasum post Cyneta habitant[.]
-vgl. Luckscheiter: Leibniz in Search of the Origins of the Friesian Language Ende: ab solis occasus post Cynetas habitant 61341
61342 27407 Ms 12, 713q 1 Bl. 25 (alt: N. 23) [Exzerpt aus Boxhorn, Origines Gallicae] Cambri qui se Cymros vocant forte a veteribus Cimbris 5 Aufz.; eigh.; Streifen Boxhorn: Origines Gallicae, Amsterdam 1654 | S. 102 Gentes ("Gent.") 590
Cambri qui se Cymros vocant forte a veteribus Cimbris. Boxhorn. Orig. Gall. p. 102. ut Angli a Saxonibus[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes (mit Provenienz FOGEL) findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 125; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61342
61343 27408 Ms 12, 713q 1 Bl. 28 (alt: N. 25) [Exzerpt aus Du Chesne, Histoire d'Angleterre] Habitatores Walliae se vocant Kimbres, foeminas suas Cumeraes regionem 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Du Chesne: Histoire d'Angleterre, Paris 1634 | S. 28 Gentes ("Gent") 590
Habitatores Walliae se vocant Kimbres, foeminas suas Cumeraes[,] regionem Cumrie[,] Angliam vocant Loegrie[.] An <Wegria regio inferior?>
-Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S.370 Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61343
61345 27410 Ms 12, 713q 1 Bl. 22 (alt: N. 24) [Aufz.] Boij memorantur in Epistolis Graecis quae Themistocli 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 595
Boij memorantur in Epistolis Graecis quae Themistocli tribuantur, sed suspectae habentur doctis[.]
61345
61351 27416 Ms 12, 713q 1 Bl. 24 (alt: N. 22) [Epist. ad Camdenum Johann Isaacii Pontani ep. 66] [Sur les langue germaniques et britanniques] Inter Epistolas ad Camdenum una est Johann Isaacii Pontani ep. 66 5 Aufz.; eigh.; Streifen Camdeni et illustrium virorum ad Camdenum epistolae, London 1691 | S. 90 Gentes ("Gent") 553
Inter Epistolas ad Camdenum una est Johann. Isaacii Pontani[,] ep. 66[,] cum Tacito <inquit quidem omnino> Gallorum et Britannorum [. . .] sermonem non multum est diversum modo concedatur teste eodem Tacito Britannorum [. . .] sermonem olim etiam sicut hodieque dialecto tantum modo deviasse <ab Estiorum id est Germanorum> [. . .] idiomate (+ Estii non sunt Germani +)[.]
-Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S.370 Ende: ab Estiorum id est Germanorum idiomate (+ Estii non sunt Germani +) 61351
61379 27444 Ms 12, 713q 1 Bl. 18 (alt: N. 14) [Caear lib._1] Qui ipsorum lingua Celtae nostrae Galli appellantur Gallos 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent") 550
Qui ipsorum lingua Celtae nostrae Galli appellantur [. . .] Gallos ab Aquitanis Garunna flumen a Belgis Matrona et Sequana dividunt. Caear lib. 1[.]

Valde suspicor ante Cimbros, Celtas <p.  - - > Vasconas[.]

-Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S.369 vgl. Caesar: De bello Gallico, 1, 1-3 61379
61380 27445 Ms 12, 713q 1, 17 [Caesar] Qui ipsorum lingua Celtae, a nostra Galli appellantur. Caesar de Galli 5 Aufz.; eigh.; kleiner Zettel Gentes ("Gent.") 551
Qui ipsorum lingua Celtae, a nostra Galli appellantur. Caesar de Gallis[.]
61380
61382 27447 Ms 12, 713q 1 Bl. 12 (alt: N. 12) [Strabo] [Sur les Gaulois voisins du Rhin] Strabo lib. 4. Coeterum ait, ex antiquo temporibus haec de Gallis 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 553
Strabo lib. 4. Coeterum ait, ex antiquo temporibus haec de Gallis accepimus ex permontalibus adhuc confinibus Germanorum legibus Natura enim et civitatibus institutis sic persimiles et cognatione inter se juncti vicinum colunt agrum quem Rhenus amnis separat, paria maxima ex parte cuncta ferentem[.]
vgl. Strabo: Geographica, Genf 1587 | 4, 4, 2 (1707, S. 299; 1571, S. 211) 61382
61384 27449 Ms 12, 713q 1 Bl. 23 (alt: N. 21) [Sueton Caligula c. 47] Notabilis locus in Suetonii Caligula c. 47. contra eos qui 5 Aufz.; eigh.; Streifen (oberer Rand) Gentes ("Gent") 553
Notabilis locus in Suetonii Caligula c. 47. contra eos qui Germanicam et Gallicam linguam pro eadem habent[.]
-Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S.369 vgl. Sueton: Caligula | 47 61384
61385 27450 Ms 12, 713q 1 Bl. 27 (alt: N. 27) [Exzerpt aus Du Chesne, Histoire d'Angleterre] Galli inter se non nisi dialecto differebant Strabo. 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen 1 Seite/Spalte Du Chesne: Histoire d'Angleterre, Paris 1634 | S. 32 Gentes ("Gent") 593
Galli inter se non nisi dialecto differebant Strabo.

Lingua Gallorum et Britonum parum distant Tac.

Walli Cambriae se vocant Kymbres[.]

Plutarchus notavit in vita Sertorii (apud Reineccium) Cymbros Germaniae Gallice locutos.Filemon scripist sermonem fuisse qui Britannorum. Et de Estiis ad Svevicum litus Tac. Germ. c. 8. linguam Britannicae vicinam[.] Jupiter Gallis Taranis Lucan. lib. 1. et Taran est tonare apud Britones[.]

Gallis apud Polybium Gessatae miles mercenarius. Hodie Britonibus Guessin stipendiati. Germanis Gesinde[.] Gallis quos Brennus in Graeciam ducebat apud Pausaniam, certamina quedam equestria trium equitum vocabant Trimarchian. Marca Equus[.]

Leda Gallis currus apud Quintialianus. Germanis < - > Gallis olim terra pinguis erat Marga; et terra alba Gliscomarga, hodieque Bretonibus Marle et Gluysmarle[.]

Craius saxem le Cr<aux> champs de p< - >re in Gallia Narbonennsi moridi id est maritimi, mor hodie Bretonibus mer Aremorica ad mare[.]

Canton coin angle. Cantii Britanniae[.]

Bodme fundus Gallis apud Plin[.]

Brigantes Straboni populis < - > latrociniis deditus. <brignes>. Brigantin. Brigades[.]

Beda populos ex Aremorica in Britanniam transiisse[.] Druth Maga Druides[.]

-vgl.Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S.370 Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. Ende: Waga Druides 61385
61387 27452 Ms 12, 713q 1 Bl. 4 (alt: N. 4) [Plutarch: Camillus; Sur l'origine des Gaulois] Plutarchus a Camillo perturbata narrat: Galli Celtica gens 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen (oberer linker Rand) 2 Seiten/Spalten Clüver: Italia antiqua, Leiden 1624 | S. 224-225 (??) Geographica | Gentes ("Geogr. | Gentes") 575
Plutarchus in Camillo perturbata narrat: Galli Celtica gens, quum patria alere [. . .] praegravante multitudine omnes non valeret ad novas [. . .] quaerendas sedes feruntur profecti[. . . .] Pars Rifaeis superatis montibus Oceani septentrionalis oras invasisse dicuntur, atque ultimam insedisse Europae, pars inter Pyrenaeum montem et Alpes sedibus posis juxta Senones et Celtorios diu habitass post vino, quod [. . .] primum ex Italia allatum fuit gustato ita fuisse [. . .] nova potus [. . .] voluptate captos, [. . .] ut [. . .] illico versus Alpes contenderent. Quae exscripsit Zonaras tom. 2 Livius putat partem ex Gallia in Hercyniam sylvam, partem in Italiam penetrasse. An potius Livius erravit, et venere omnes ex Germania[?]

Plutarchus in Camillo: Ponticus Heraclides affines his temporibus in libro de anima, nuntiatum ex occidente tradit, execitum alienigenam ex Hyperboreis progressum Graecam urbem cepisse Roma. Illo tractu prope magnum mare situm (+ puto magnum mare discrimine Adriatici +)[.]

Itaque dubites an non Roma a Gentibus Germanicis capta[.]

Appianus Celtas distinguit a Gallis, non fingit ex Polyphemo et Galatea natos Celtum Illyrium et Galam unde hae gentes. lib. Illyric.

61387
61389 27454 Ms 12, 713q 1 Bl. 10 (alt: N. 9) [Suida: Lexicon; Suda] [Sur les premiers Celtes connus] Suidas in Celti dicti Germani 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 552
Suidas in keltoi dicti Germani qui circa Rhenum agunt. Hi olim incursavere Albanorum (+ an Gallorum) Regionem qui Senones dicti sunt. Celtae igitur adversus Romanos olim processerunt. Narrat deinde unius ex his pugnam cum Valerio, qui quod a corvo adjutus dictus Corvinus[.]
61389
61400 27465 Ms 12, 713q 1 Bl. 135-136 (alt: N. 153) [Aufz.; Sur differentes langues germaniques] (Gentes soll aller beysammen bleiben wie es in einander liegt) 5 Konz.; eigh. Folio, 2 Seiten/Spalten Goropius: Origines Antwerpianae, Antwerpen 1569 | ??? Gentes ("Gentes") -vgl. Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S. 372 -Wasserzeichen: BS - Posthorn -Auf Bl. 135 oben: "Gentes soll alles beysammen bleiben" Ende: Osilochen dictos (+an ab Erschlagen+) 61400
61410 27475 Ms 12, 713q 1 Bl. 14 (alt: N. 13) [Exzerpt aus Clüver, Germaniae antiquae libri tres] Strabo lib. 1. antiquis Graecis septentrionalis dicti Scythiae 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Clüver: Germaniae antiquae libri tres, Leiden 1631 | S. 16. 21 Gentes ("Gent.") 421
Strabo lib. 1. antiquis Graecis septentrionalies dicti Scythae, vel [. . .] ut Homero Nomades [. . .] postea [. . .] cognitis [. . .] occiduis regionibus, Celtae, [. . .] Iberi, [. . .] Celtiberi, [. . .] Celtoscythae [. . .] quae versus Meridiem [. . .] Aethiopia. [. . .] Et lib. XI. [. . .] Veteres Graecorum scriptores univeras gentes septentrionales Scytharum et Celtoscytharum appellatione affecere, qui vero ante hos adhuc eas diviserunt, supra Euxinum, Istrum et Adriaticum mare colentes, Hyperboraeos dixere et Sarmatas et Arimaspos, trans vero mare Caspium Sacas et Massagetas[.] Hyperboraeos Cluverius interprebatur Celtas, id est Germ. Illyr. Gallos et Arimaspos collocat ad fauces Caspii maris male puto. Mnaseas ait Hyperboraeos nunc Delphii dici ita Apollonii scholastes, recte Cluverius pro Delfoyw legit keltoyw[.]

Germanos et Celtas distinguit Athenaeus, Plutarchus in Caesare et Crasso Strabo lib. 1. 4. [. . .] 7. contra Dio Appianus et Laeterius Galatas vocant Gallos, Celtas vero vocant Germanos[.]

Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 216; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61410
61414 27479 Ms 12, 713q 8 Bl. 10 (alt: q 1, 111) [Aufz.] Justin. Lib. I fuere quondam temporibus Ninir antiquiores vexores rex 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel (Umschlagrest) Gentes ("Antiq. Barb.")
Justin. Lib. I fuere quondam temporibus Ninir antiquiores vexores rex Aegypti et Scythiae rex Tanais Asiae tributum imposuisse[.]

De ea Justinus lib. 1[.]

Beschriebene Rückseite: unterer rechter Rest einer franz. Adresse 61414
61417 27482 Ms 12, 713q 1 Bl. 51 (alt: N. 49) [Aufz.] Si verum eandem linguam Aegyptiam et Armenam dicendum est medios 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent") 370
<Si verum eandem linguam Aegyptiam> et Armenam dicendum est medios sese Arabes interposuisse, nempe Cananaeos, Ebraeos, Syrophoenices[.]
-Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S.371 61417
61418 27483 Ms 12, 713q 1 Bl. 21 (alt: N. 20) [Strabo, Livius] [Sur les Rhètes et Vénètes] Strabo lib. 4 loculus de vino Rhaetico 5 Aufz.; eigh.; Streifen (unterer Rand) Gentes ("Gent.") 340
Strabo lib. 4 locutus de vino Rhaetico, Rhaetos populos ponit medios inter Illyrios et Gallos Germanosque. Forte <tamen> et hi misti ex Gallis Germanisque <originis>[.] Sane Livius dec. 4. lib. 9. Galli transalpini transgressum in Venetiam . . . (Foro Juliana) haud procul unde ubi nunc Aquileja est locum opido condendo coeperunt[.]
61418
61451 27516 Ms 12, 713q 1 Bl. 128-133 (alt: N. 155) [Aufz.; Sur l'origine des Hongrois] Ex Orig. Hungar. Otrokoscii 5 Aufz.; eigh. Folio, 9.5 Seiten/Spalten Otrokocsi Fóris: Origines Hungaricae, Bd. 1-2, Franeker 1693 Gentes ("Gentes") Wasserzeichen vgl. Foliobogen Kasten 669 Ende: Mutila Ungaris Aszszony (Am est particula demonstrativa) 61451
61484 27549 Ms 12, 713q 5 Bl. 25 (alt: 713q 2 N. 25) [Exzerpt aus Schurzfleisch, Disputationes historicae civiles] Longobardos Velleius gentem vocat >= 1699 5 Aufz.; eigh.; Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 12, S. 9-10 Gentes ("Gent") 1020
Longobardos Velleius [. . .] gentem vocat Germana feritate ferociorem Hist. lib. 2. c. 107 non ideo negat Germanos esse an fuisse constat ex Diac. lib. 1. <Nomen  - > inepte [. . .] a longs barbis etsi inde deducat Paulus <dicto loco  - > Siffridus presbyter [. . .] ann. 568 et Joach. Camerar. ad Nicef Chronol. p. 76. sed vide potius Meibom. [. . .] Hist. Bardevic. p. 152. Paulus ipse Longobardos sedem habuisse in patentibus Campis [. . .] atqui hos non modo Feld quod ille prodit, sed et Borde vocari moris vetusti apud nos fuit[.]
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 376 Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. -Ende: sed et Borde vocari mons vetusti apud nos fuit 61484
61497 27562 Ms 12, 713q 5 Bl. 41 (alt: 713q 2 N. 5) [Aufz.] Theophylactus Aegyptius in Historia (a Mauretio) ad 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 506
Theofylactus Aegyptius in Historia a Mauritio ad Phocae usque ma< - >em, Slavenos olim dictos fuisse Getas[.]
61497
61505 27645 Ms 12, 713q 6 Bl. 31 (alt: q 4, 102) [Voss. Epist. ad Joh. Isac. Pontanum ed. Ab Ant. Matth. P. 162] [Aufz. über die Mythologie der Vandalen] Trigla Dea vandalica est triceps Hecate Charicliotes apud Athenaeum 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Alciati: Epistola, hrsg. von Matthaeus, Leiden 1695 | S. 101-102 Gentes ("gent") 850
Trigla Dea Vandalica est triceps Hecate Chariclides apud Athenaeum De< - >a Ekath . . . trhglais khleymenh Atheniensibus locus erat Triglh dictus in quo anathma cum inscriptione TRIGLAUHNH BCATH millariae palla< - > Hecatae G< - > in Iliad. A. p. 17. ed Rom. rationes < - > Athenaeum lib. 7 Vossius Epist. ad Joh. < - > Pontanum ed. ab Ant. Matth. p. 102[.]
Ende: "Voss. Epist. Ad Joh. Isac. <-> ed. Ab Ant. Matth. P. 102" 61505
61506 27647 Ms 12, 713q 6 Bl. 42 (alt: q 4, 99) [Exzerpt aus Danckwerth, Newe Landesbeschreibung] Ptolemaeo Frisi ad Oceanum usque ad Amidium 5 L Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Danckwerth: Newe Landesbeschreibung, Husum 1652 | S. 91 Gentes ("gent") 796
Ptolemaeo Frisi ad Oceanum usque ad Amisium <in>de Chauci minores ad Visurgin < - >quies ad Albin[.] Hodie Saxonis generis sunt Bremenses im Alten land, Kadinger land, land Hadelen, ausgenommen die Wurpsaten oder so Friesen, aber in Ostfrießland sind vorlangst die Friesen und denn in Nordfrießland etwa 8 meilen weg von der Eyder bis gen Tondern und 7 oder 8 meilen breit Saxo Gram. vocavit Frisiam minorem. Danckwerth pag. 91. facie a.
Ende: "Saxo grant vocavit Frisaeam minorem Dankwerth. Pag. 91. facie a." Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61506
61508 27650 Ms 12, 713q 6 Bl. 68 (alt: q 4, 87) [Verweis auf Exzerpt aus Schaten, Historia Westfaliae] Teutonum nomen initio Schatenii Historiae Westphalicae vide in >= 1690 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Leibniz: Exzerpt aus Schaten: Historia Westfaliae, Neuhaus 1690; Ms; nicht gefunden | Vorlage S. 3-4 Gentes ("Gent") 712
Teutonem nomen. Initio Schatenii Historiae Westphalicae vide in excerpis.
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 380 Leibniz' Exzerpte aus N._Schaten, Historia Westphaliae, hrsg. von J._Cloppenburg, 1690, konnten nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61508
61510 27652 Ms 12, 713q 5 Bl. 97 (alt: q 4, 160) [L], [Bemerkungen zur deutschen Sprache] Haec ad Etymon Germanicae meum confirmandum G et H commutata > 1696-11-20 5 Konz.; eigh. Quart, 2 Seiten/Spalten Gentes ("gentes") 710 -vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 378-379 Beschriebene Rückseite: aus I,13 N.223, S.336.17-337.2 -Ende: "G praepositum vid. Cluverius G. A. l. 1. c. 9. p. 788. violff sup Raamattu liber firmis ex grammatica Luckari Glöker" Au verso, partie de letter en francais à un destination nommé "Milord" 61510
61513 27656 Ms 12, 713q 5 Bl. 75 (alt: q 4, N. 64) [Exzerpt aus Clüver, Germaniae antiquae libri tres] Videndum an ut Cluver Posidonius apud Athenaeum lib. 4 nominet 5 Aufz.; eigh.; Streifen Clüver: Germaniae antiquae libri tres, Leiden 1631 | S. 122 Gentes ("Gent.") 710
Videndum an ut <habet> Cluver. Posidonius apud Athenaeum lib. 4 nominet Germanos[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 216; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61513
61514 27658 Ms 12, 713q 6 Bl. 12 (alt: q 4, 50) [Nennius, c. 65] Paulinus Eboracensis Episcopus per 14 dies non cessavit baptizare 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Historiae Britannicae et Anglicanae scriptores, Bd. 1, Oxford 1691 | S. 115 Gentes ("gentes") 706
Paulinus Eboracensis AEpiscopus [. . .] per 14 dies non cessavit baptizare omne genus Ambronum id est Aldsaxonum. Nennius c. 65.
61514
61516 27660 Ms 12, 713q 6 Bl. 45 (alt: q 4, 184) [Aufz. über das alte Sachsen, Meißen, Fahnenlehen] Meissen unter die 7 fahnen 5 Aufz.; eigh.; Zettel Gentes ("gent.") 700
Meissen unter die 7 fahnenlehen von Sachsen landrecht lib. 3. art. 62. wie auch Thuring ibid. et lib. 3. art. 44. add. lib. 2. art. 12. in glossa da auch Meißen unter dieselben Volterranus lib. 7. sezt die Thuringer und Lausnizer unter die Sachsen. In Chroneo. Phhilippi sub Valentiniano imp. lib. 3. termini veteris Saxoniae ad occasum Arnasis, ad ore. Albis ad meridiem Bohemia et Franconia ad septentrionem Bohemia et in vicino latere Heneti. Apud Lamb. Schafe dicitur: pervenit igitur Rex usque Austhenem urbem situm in < - > Bohmeiae et Saxoniae[.] Ad < - > ex Eginhardo imp. < - >[.]
Ende: "sala ad merioem Franci et Thuringi, orientem Obetriti, sept-normanni, occidentem Frisi" 61516
61518 27662 Ms 12, 713q 6 Bl. 97 (alt: q 4, 22) [Aufz. über die Sitze der Dänen] Anonymus Ravennas regiones tractans danis habitatas ponit Mauraceganos 5 Aufz.; eigh.; Zettel Gentes ("gent.") 690
Anonymus Ravennas regiones tractans Danis habitatas ponit Mauraceganos qui et in tabula inserta libro: gesta dei per Francos, nominantur Cluverio (+ puto esse Mauringiam de qua apud Jornandem +)[.]
Beschriebene Rückseite: eigh.; deutsch: "Hirbey schicke ein große[- - -] so ich aus den Manuscriptis der [- - -] extrahiren laßen. D[- - -] werden soll, es sind a[- - -] angesehen, sondern auswärtige Cronen[- - -] ich habe [- - -] herüber kommen laßen" 61518
61522 27666 Ms 12, 713q 5 Bl. 81 (alt: q 4, 149) [L], [Ausz. aus einer angeblichen alten schwedischen Chronik; Chronicon Gothlandico-Cimbricum, hrsg. V. Nic. Petraeus; Saxo Grammaticus mit Anm. von Stephan] Edidit Nic. Petreius Hafniensis Chronicon Gothlandico-Cimbricum 5 Aufz.; eigh.; Streifen Verelius: Gothrici et Rolfi historia, Uppsala 1664 | S. 6-9 Gentes ("gent.") 660
Edidit [. . .] Nic. Petreius Hafniensis Chronicon Gothlandico-Cimbricum, quod vult esse <Saxone> 1800 annis vetustius [. . .] in Danicam postea linguam ab Nicolao Michaelis translatum titulo Danmarks forste begynsele og herkomst, sed fabulosa sunt, et linga non est Gothica, sed barbarismis fictitibus scatens. Stephanii exempl. Ms. hujus est in Bibl<iotheca> Cancellarii [. . .] de la Gardie, ibi Stephanus notaverat, < - > accepisse ab errone quodam qui scriptor fuerat Mr Claudii Christophori, (+ < - > +) ejusque se scrinia compilasse aperte profitebatur. Additur Castigatum haud injuria foetum hunc ipsi vindicaverit. [. . .] Pari fuco carmen quoddam Ebbe oc age de Hellode fro etc. de Longobardorum egressu [. . .] aevo ut vult Carol. M. concinnatu [. . .] nobis obtrudere conatur Stephan. in not. ad Sax. Gram.
61522
61523 27667 Ms 12, 713q 6 Bl. 91 (alt: q 4, 12) [Aufz. Über J. Scheffers Upsalia antiqua] upsalia schefferi ist da 5 Aufz.; eigh.; unregelm. kurzer Streifen Scheffer: Upsalia, Uppsala 1666 Gentes ("Gentes") 660
Upsalia Schefferi ist da[.]
Beschriebene Rückseite: eigh.; latein: "VIII AVG. INVECT" 61523
61526 27670 Ms 12, 713q 6 Bl. 69 (alt: q 4, 83) (??) [Aufz. über Sitze der Goten bei Ptolemäus] Non ignoro Ptol. Gutas locat in Scandinavia 5 Aufz.; eigh.; kleiner Zettel Gentes ("gent.") 656
Non ignoro Ptol. Gutas locat in Scandinavia[.]
61526
61528 27672 Ms 12, 713q 6 Bl. 66 (alt: q 4, 172) [Aufz. über C.S. Schurzfleischs Res sueo-gothicae] Schurzfleisch. diss. De sueo-Gothicis >= 1699 5 Aufz.; eigh.; Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 15 Gentes ("Gent.") 656
Schurzfleisch. diss. De Sueo-Gothicis[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61528
61531 27675 Ms 12, 713q 5 Bl. 65 (alt: q 4, N. 2) [Aufz. über die Lappen bei Nuba (Nubiensis) Geographus] Nubiensis Geographus de populo terrae Magog Clim._5. p._10 esse 5 Aufz.; eigh.; Streifen (oberer linker Rand) Rudbeck: Atland eller Manheim, Bd. 3, Uppsala 1698 | S. 177 ?? Gentes ("Gentes | Ludolph") 640
Nubiensis Geographus de populo terrae Magog Clim. 5. p. 10 esse statura brevissima, videtur de Lapponibus et similibus (+ an et Samojedi) dixisse[.]
61531
61532 27676 Ms 12, 713q 6 Bl. 13 (alt: 713q 4, 44) [Aufz. Über die dem Baltikum benachbarten Völker und die Kimbern; Matthias de Micchhov] Testa qui Mich. Mechov. wargesagt 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Streifen (unterer rechter Rand) Gentes ("gent.") 640
Testa qui Mich. Mechov. <vor so ist> Jason (< - >) vier sprachen in Luthauis 1. Jaczungo< - >, [q]uorum <nunc> supersunt 2 Lithuanorum et Samogetarum 3. P< - > 4tam in Lothvia id est Livonia circa fluv. Duna et Rigam sed tamen dialectis tantum omnes variare, hodie notat Bureus esse linguas in Livonia solo 1. Sueciam in septentrionalibusLibiam vel Livicam olim circa Rhigam, iezo nur wenige dorffer, Letticam quae et Curlandorum < - > teutsch: Aestia< - - - idit> in Serstos et Hirros an Curlander Lettaw, litus < - > in deser. Bral< - > Hiemoniam hodieque Britorubam dici. Lydaw Latine Letavia quibusdem medii aevi . Confirmat Britann<orum> et Aestiorum convenientiam (+ Adde Galliam). Gothicanaum linguam apud Taciutm 4) Letti iste deinde longius se extendere versus Russiam[.]

Cimbri gewesen in Taurico Chers. von den Scythis vertrieben Herod. lib. 1. c. 29. Ezech. c. 52. andere haben bewohnet Sembiam das ist liefland Sarmaten sprechenLittauend< - >abris Semieitis, semigall. < - > Samland < - >sen Romanis Aestii (+ forte a Germanis qui < - ant> Ostlander +) haben sich den Sch< - > gehalten aber lingua < - > qui vocat Britannica apud Tacitum. Britannis < - >eros se vocant Saxonibus dicti Walli quod Gallorum lingua convenirent[.]

Ende: "saxonibus dicti Walli quod Guttorum lingua convenerant" 61532
61533 27677 Ms 12, 713q 6 Bl. 65[b] (alt: q 4, 161) [Aufz. Über die Prussen; C. S. Schurzfleisch: Res Prussorum] Prussi sunt Slavi trans viachum ita Schurzfleisch in Prussicis >= 1699 5 Aufz.; eigh.; Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 27 A, th. 2, S. 4 Gentes ("gentes") 640
Prussi sunt Slavi trans Viadrum[.] Ita Schurzfleisch in Prussicis (id puto aliam esse gentem)[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61533
61534 27678 Ms 12, 713q 7 Bl. 10 (alt: 713q 4) [Aufz. über den Lauf der Oder als Völkerscheide] Oder strohm in Schlesien, und in Craien so in die Culpa fließet 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent")
Oder strohm in Schlesien, und in Craien so in die Culpa fließet[.] Ergo olim eadem utraque natio[.] Romanis viader vidus[.]
27679=27678 61534
61535 27679 Ms 12, 713q 7 Bl. 10 (alt: 713q 4, 131) [Aufz. über den Lauf der Oder als Völkerscheide] Oder strohm in Schlesien, und in Craien so in die Culpa fließet 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent")
Oder strohm in Schlesien, und in Craien so in die Culpa fließet[.] Ergo olim eadem utraque natio[.] Romanis viader vidus[.]
27679=27678 61534
61537 27681 Ms 12, 713q 5 Bl. 61 (alt: q 4, N. 33) [Aufz. über Gotenfurcht bei den Schweden] An ut nostri Huni pro Gigantibus ita Suevis Gothi Gutenheim regio giga 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 653
An ut nostri Huni pro Gigantibus ita Suevis Gothi, Gutenheim regio gigantum[.]
61537
61538 27682 Ms 12, 713q 6 Bl. 16 (alt: q 4, 55) [Exzerpt aus Tentzel, Monatliche Unterredungen, 1690][Aufz. Über den Ursprung der europäischen Sprachen; Morhof: Myterium septentrionis; Dissertatio de lingua scythico-celtica] Hr. Morhof (schreibt an Rudbeckium) hatte ein Buch vorgehabt 1690 5 Aufz.; eigh.; Streifen Tentzel: Monatliche Unterredungen, 1690 | S. 174-197. 209-213 Gentes ("Gentes") 655
Hr. Morhof (schreibt an Rudbeckium) hatte ein Buch vorgehabt, genant Mysterium septentrionis werde es aber nun unterlaßen[.] Pufendorf approbirt Atlantica, - - - prorsus in eandem, der Atlantica - descendere. H. Morhof schreibt dabey der seel. burgm. zu Wißmar hatte [. . .] ein werck de originibus Italiae ex septentrione vorgehabt[.] H. Eibenus habe ein tractat de lingua Gothica unter handen und sonst viel Historica, [. . .] Clodius prof. linguarum orientalium zu Gießen hat einen tractat fur de gentium et linguarum origine et propag[atione.  . . .] H. Schubart schreibt er [. . .] selbst habe [. . .] viel colligirt de Gothis. [. . .] H. Schaffer solle viel annotata gemacht haben uber Grotii prolegomena in Gothicos scriptores[.] < -  obs.> de linguis hat H. Rudbeck. Eine Sprache sey eines volcks eigen [. . .] wenn man die [. . .] bedeutung der worther weiß wenn sie die natur der dinge exprimiren, [. . .] viel Monosyllaba wenn sie leicht außzusprechen ergo man entlehnet sed posterius - formam Polonorum vocabula difficilia -[.] Rudbeck meinet (+ recte) p. 55. 56. daß die laute sich Scythis et Graecis omnia Latina et in linguis unde derivatis quae non ex Scythico et Graeco esse Celtica. Strabo in libro quo ample quod Graeci et Scythis et Phrygibus collecti notante Morhofio. Theod. Kirchmaieri diss. de linguae Theutonicae aetatibus et Casp[ar] Kirch[mayer] diss. de lingua Scytho-Celtica[.]
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 379 -Beschriebene Rückseite: eigh.; deutsch; durchstr. Leibniz' Handexemplare der Bände von Tentzels Monatlichen Unterredungen konnten noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61538
61539 27683 Ms 12, 713q 6 Bl. 17 (alt: q 4, 43) [Exzerpt aus Anonymus Ravennas, De geographia] In ipso autem Oceano post Roxolonarum patriam >= 1688 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Anonymus Ravennas: De geographia, Paris 1688 | S. 297 Gentes ("Gent.") 655
In ipso autem Oceano [. . .] post Roxolanorum patriam est insula quae dicitur Scanza quae et antiqua Scythia a plurimis cosmographis appellatur (+ credo quod autor legisset inde venisse Gothos) Anonym. Ravenn. lib. 5. §. 30. f. 297[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61539
61540 27684 Ms 12, 713q 5 Bl. 63 (alt: q 4, N. 78) [Exzerpt aus Du Chesne, Histoire d'Angleterre] L'isle de Shetland ou d'Hetland appelée aujourdhuy Thilensell par les 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Du Chesne: Histoire d'Angleterre, Paris 1634 | S. 127 Gentes ("Gent.") 655
L'isle de Shetland ou d'Hetland [. . .] appelée aujourdhuy Thilensell par les pilotes ut ait Peucerus. Elle sera donc Thule[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61540
61541 27685 Ms 12, 713q 7 Bl. 2 (alt: 713q 4, 135) [Aufz. über die Geschichte Schwedens und anderer nördlicher Länder; worm: Monumenta danica; Urelius: Manuductio ad Runographiam Scandiconn; Resenius: Voluspa philosophia antiquissima] Wormii monumenta Danica verelii Runographici 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gentes") 655
Wormii monumenta Danica Verelii Runographici und andere dergleichen nachzusehen, Edda Islandorum et Snorii Sturleson Chron. Norweg. edente Wormio[.]

<Scheffer Upsalia[.]

Edda Island. a Resenio edita[.]

W<oluspa> ed. a Re<usenio>[.]

Ende: "Woluspa ad a Resenio" 61541
61543 27687 Ms 12, 713q 6 Bl. 93 (alt: q 4, 17) [Aufz. Über englische und französische Etymologien; Oxford; Leland: Cygnea cantio] Oxford pro Ouseford, fluminis isidis, ouse, vadum 5 L Aufz.; eigh.; Streifen Leland: Cygnea cantio, London 1658 | S. 2-4 Gentes ("Gent") 593
Oxford pro Ouseford, fluminis isidis, ouse, vadum (+ in Gallia est similiter l'Oyse. Is glavies. Leland. Cygn. cantio p. 3. Atrebates olim dicebantur qui ripam Tamesis meridionalem incolebant Ponte sane Johannis ad Vindelesoram Lelandi Cygnea cantio p. 4[.]
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 381 Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61543
61545 27689 Ms 12, 713q 5 Bl. 99 (alt: q 4, 47) [Paulum Warnefridi initio libelli de Gestis Langobardorum] [Aufz. über die geographische Lage Germaniens; Paulus Diaconus; Warnefried: Historia Langobardorum] Germania a Tanai usque in Occidentem apud Paulum Warnefridi initio 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Gentes ("gent") 600
Germania a Tanai usque in Occidentem apud Paulum Warnefridi initio libelli de Gestis Langobardorum[.]
vgl. Paulus Diaconus: Historia Langobardorum | 1, 1 61545
61546 27690 Ms 12, 713q 5 Bl. 87 (alt: q 4, 20) [Aufz. über Britannien genannt Albion] Autor lib. de mundo Britanniam vocat Albionem 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 593
Autor lib. de mundo Britanniam vocat Albionem (Scoti etiam Albam, id est ardo montosi).
61546
61547 27691 Ms 12, 713q 7 Bl. 4 (alt: 713q 4, 27) [Plinius. N. H. lib._4. c._113], [Aufz. Üder die Kimbern; Murmansk, Etymologie] Lapponiae tractus Mauremans 5 Aufz.; eigh.; Streifen Verelius: Gothrici et Rolfi historia, Uppsala 1664 | Notae, S. 11 Gentes ("Gent.") 592
Morimarusa, Arimasp. p. probant multum in antiq. septentr. Graeci <et Latini>

Lapponiae tractus Mauremanskoy cujus incolae [. . .] Russis Mauremans [. . .] a circumjecto forte mari Cimbris Morimarusa dicto quod Philemon apud Plin. N. H. lib. 4. c. 13. mare mortuum interpretatur vel congelatum[.]

61547
61550 27694 Ms 12, 713q 6 Bl. 39 (alt: q 4, 81) [Aufz. über L. Lindebrogs Chronik von dem Krieg der Kimbern mit den Römern] Leopoldus Lindebrous hat zu Hamburg eine eigene chronic de 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("gent.") 590
Erpoldus Lindebrog hat zu Hamburg eine eigene chronic de Cimbris ediret[.]
61550
61552 27696 Ms 12, 713q 6 Bl. 30 (alt: q 4, 28) [Niceph. Gregoras Hist. Rom. Lib. 2] [Aufz. Über die Kimbern, Skythen und Kimmerier; Gregoras: Historia byzantina] Niceph. Gregoras Hist. Rom. Lib. 2 Homero Cimmerii Herodoto Scythae 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gentes") 590
Niceph. Gregoras Hist. Rom. Lib. 2 Homero Cimmerii Herodoto Scythae diversi Plutarcho velut ambigenti Cimbri et Teutones, . . . qui ultra Tanais fontes et ad ipsum Tanaim olim habitabant, in Europam effusi Maeotidis Paludis latera ad occasum spectantia primum invaserunt. Deinde multis post seculis in duas partes sint divisi quarum una Sarmatis Asianis reveris ad Caspium usque mare excurrit qui patrii etiam nominis obliti Sarmatae, Massagetae, et Melanchtaeni in nigro vestitu atque Amazones vocantur, quaeque singulae ab iis gentes domitae gentes nomina sortitiae erant ea et ipsi assumere propter eorum mores sacitos. Alteri vero versus Europam profecti et omnem oceani oram pervagiti Sarmatarum et Germanorum nomina sibi vindicarunt. Deinque in Galliam quoque impressione facta, eaque sibi vendicata Celtae et Galatae sunt appellati[.]
-Siegelrest -vgl. id61386 61552
61554 27698 Ms 12, 713q 6 Bl. 88 (alt: q 4, 21) [Aufz. Über die Etymologie des Namens Kimbern] Semer Samoitae Semigalliae Samland. Hinc semble cimber 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent") 590
Semer Samoitae Semigalliae Samland. Hinc semble cimber ita Cornkehir Hist. Chroonic[.]
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 380 Beschriebene Rückseite: Latein, groß 61554
61555 27699 Ms 12, 713q 6 Bl. 71 (alt: q 4, 96) [Aufz. über die Übereinstimmung der Kumanen und Kimmerier mit einem Volk bei Ptolemäus] Curmarii apud Ptolemaeum ad jaxartis fontes. An consentiunt cumanis 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("gentes") 590
Curmarii apud Ptolemaeum ad Jaxartis fontes. An consentiunt Cumanis, Cimmeriis[.]
61555
61556 27700 Ms 12, 713q 6 Bl. 46 (alt: q 4, 185) [Aufz. über die Kimmerier oder Kimbern; Argonauten;Pseudo-Orpheus] Pseud. Orpheus Argonautes exitu freti ab Absyrto prohibitos per Maeoti 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 590
Pseud. Orpheus Argonautas exitu freti ab Absyrto prohibitos per Maeotidem et Tanaim ad Sauromatos et Arsopos (credo Arimaspos voluit) ad Hyperboraeos et Cimmerios ducit et Acherontem id est Barathrum septentrionale, et Jer< - >em et Herculis columnas. Hinc patet per Cimmerios intellexisse Cimbros seu Accolas oceani Germanici vel Cimbricae Chersonnesi.
61556
61557 27701 Ms 12, 713q 4, 40 (nicht gefunden) [Aufz. über die Bretonen der Insel u. auf dem Kontinent] Britones Aremorici an ex Britannia venerint? 5 Aufz.; eigh. Oktav, 0.3 Seiten/Spalten Gentes ("Gent.") 575 Ende: "urbem inter Aquitanos Britonbus vicinos ponit" 61557
61558 27702 Ms 12, 713q 6 Bl. 95 (alt: q 4, 10) [L] [Aufz. über die Überreste der Galater; Larzius: De gentium migratione lib. XII] Compertum in Geryanis Galatorum reliquias superisse 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Lazius: De gentium aliquot migrationibus, Frankfurt/M. 1600 Gentes ("gent.") 580
Compertum in Geryanis Galatorum reliquias superisse Laz. Migr. p. 281 (+ vix credo)[.]
61558
61560 27704 Ms 12, 713q 7 Bl. 52 [1. Notiz] (alt 713q 4, 91) (=27749) [Exzerpt aus Tentzel, Monatliche Unterredungen, 1690][Aufz. über Rudbecks 3 Völker Europas: Skythen, Kelten, Griechen; Morhof] Rudbeckii opinio tres Europae populos Scythos Celtas Graecos, 1690 5 Aufz.; eigh.; Streifen Tentzel: Monatliche Unterredungen, 1690 | S. 210 Gentes ("gent") 570
Rudbeckii opinio tres Europae populos Scythos Celtas Graecos, so schreibt Morhof an ihn[.]
Leibniz' Handexemplare der Bände von Tentzels Monatlichen Unterredungen konnten noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61560
61565 27709 Ms 12, 713q 7 Bl. 24 (alt 713q 4, 128) [Aufz. über die Daker bei Strabo] Apud bini singulis equis vehebantur, qui vicissim desiliebant 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Gentes ("Gent.") 506
Apud Dacos bini singulis equis vehebantur, qui vicissim desiliebant et hostilem acrem turbabant. Strabo.
61565
61566 27710 Ms 12, 713q 6 Bl. 19 (alt: q 4, 176-177) [Aufz. über die Daker bei Plinius] Plinius asserit Dacos esse latinos qui olim Getae (add Strabo) 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 506
Plinius asserit Dacos esse Latinis qui olim Getae[.] Add. Strabo[.]
vgl. Plinius: Naturalis historia | lib. 4, cap. 25-26, 80 61566
61567 27711 Ms 12, 713q 7 Bl. 7 (alt: 713q 4, 133) [Aufz. über die Germanen in Skythien; Ptolemäus über Alanen, Alemannen, Sueben usw.] Ptolemaeus in Scythia locat Alanos, Almanos, Soebos, Suebenos, Sononas 5 Aufz.; eigh.; Streifen Oktav, 0.5 Seiten/Spalten Grübel: Dissertatio historico-politica de lingua Germanorum [Resp.: Schröter], Jena 1670 | Bl. C 2v Gentes ("Gent.") 530
Ptolemaeus in Scythia locat Alanos, Almanos, Suebos, Suebenos, So<s>onas (+ an <Sassones> <in Scythis datur ut Cymerii +)> Germani ex Scythia, ita Reinec. p. 2. Hist. Jul. de regno Pers. p. 26. [. . .] Salmas. ad Tab. Ceb. [. . .] Boxhorn [. . .] Ep. ad Blankard., [. . .] Olear. lib. 5. it. <Pers.> c. 24. p. 615. [. . .] Schedius [. . .] diis Germ. c. 1. p 4. Walton. ad <bibl.> [. . .] proleg. < - 16> [. . .] Rupertus ad Besold. c. 1. p. 18[.]
Ende: "Rupertus ad Besold. C. 1. p. 18" 61567
61568 27712 Ms 12, 713q 6 Bl. 7 (alt: q 4, 52) [Aufz. über die Germanen in Asien; Herodot, Historiae; Perser und Germanen] Herodot in Clio. dum enumerat Persarum diversas nationes inter 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Gentes ("Gentes") 530
Herodot in Clio. dum enumerat Persarum diversas nationes inter caeteros Germanos posuit, licet exempla Graecum in penultimo vocis loco jota superfluum habere videabitur Germanios (pro Germanos) appellans quos ait fuisse Aratores. Dani illis et in Asia juncti et Sacae, et Cimmerii Ptolemaeus ubi ponit Daas, Sacas, Massagetas, Commaros Ptolemaeus collocat Comaros ad Juxarti fontes Sacae Massagetae Daae in Scythiae < - >[.]

(+ Si margiana regio esset plena < - > confirmaretur conjectura Germanicorum ibi olim populorum < - > fuisse indicat Strabo, nam ferum vini <optimi> et < - > inferior tantus quantum salisset duobus viros ad amplectendum. Et <longitudine bonum cabiloris>[.]

61568
61569 27713 Ms 12, 713q 7 Bl. 22 (alt 713q 4, 108) [Aufz. über die Herkunft der Sacer und Aramäer aus Asien; Plinius über die Sacer] Plinius: Ultra sunt Scytham populi Persae illos Sacas 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gentes") 530
Plinius: Ultra sunt Scytham populi Persae illos Sacas in universum appellavere a proxima gente Anti qui Aramaeos. Sed Hieronymus et Hebraeorum putat Aramaeos eidem < - > ab Aram filii Sem. Hieron. Armenos ab < --> filio Aran derivat.
Beschriebene Rückseite: nicht eigh.; ital?; letzte Zeile eines Briefes? 61569
61572 27716 Ms 12, 713q 4, 62 (nicht gefunden) [Aufz. über die Geten; Athenaeus, Deipnosophistarum lib. 14; Musik] Athanaeus ex perdita Theopompi Historia affirmat Deipnos. Lib. 14. 5 Aufz.; eigh. Gentes ("Gent.") 506 Fortsetzung Inc.: "Getarum legatos Cittaram pulsasse, nec musicae fuisse imperitos" 61572
61573 27717 Ms 12, 713q 6 Bl. 35 (alt: q 4, 124) [Exzerpt aus Clüver, Germaniae antiquae libri tres] De orig. Germ. quaedam Selenus lib. 2. c. 1. Cluver Ant. 5 Aufz.; eigh.; Streifen Clüver: Germaniae antiquae libri tres, Leiden 1631 | S. 44-49 Gentes ("Gent.") 503
De orig. Germ. quaedam <Epist.> Selenus lib. 2. c. 1. Cluver Ant. Germ. Lib. 1. c. 6.
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 216; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61573
61574 27718 Ms 12, 713q 6 Bl. 60 (alt: q 4, 79) [Plinius lib. 4. c. 12.] [Aufz. über die Roxolanen (Russen) u. Alanen (Slawen); Plinius; Strabo] Plinio lib. 4. c. 12. juxta Alanos qui Lithuani allocantur Roxolani 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 497
Plinio lib. 4. c. 12. juxta Alanos qui Lithuani allocantur Roxolani Strabo Roxolanow vocat et trans Borysthenem locat (Ego si Roxolani Russi, concludo Alanos Slavos fuisse)[.]
61574
61575 27719 Ms 12, 713q 6 Bl. 72 (alt: q 4, 72) (?) [Aufz. über die Beziehungen zwischen Deutschen und Sarmaten] Die Sarmatiche haben den Deutschen allzeit zur seite gelegen 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gentes") 497
Die Sarmatiche haben den Deutschen allzeit zur seite gelegen[.]
61575
61577 27721 Ms 12, 713q 5 Bl. 82 (alt: q 4, 150) (?) [Aufz. betr. Herodot und Strabo über die Madyas] Madyas secundum Herod. et Strabonem in Asiam irrupere. 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 448
Madyas secundum Herod. et Strabonem in Asiam irrupere. Videtur idem esse cum <indathystio> de quo Strabo lib. Ex Megasthenene ad Aegyptum usque pervenisse et <Anian> libro rerum Indicarum[.]
61577
61580 27724 Ms 12, 713q 6 Bl. 70 (alt: q 4, 119) [Verweis auf Exzerpte aus Opitz; d.i.: id61452], [Aufz. über Exzerpte aus Martin Opitz, Variarum lectionum liber, in quo praecipue Sarmatica, Danzig 1637] Excerpta ex Opitii Sarmaticis 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Opitz: Variarum lectionum liber, in quo praecipue Sarmatica, Danzig 1637 Gentes ("Gent") 497
Excerpta ex Opitii Sarmaticis[.]
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 380 61580
61582 27726 Ms 12, 713q 7 Bl. 14 (alt 713q 4, 106) [Aufz. über die Gebirge in Russland bei Rudbeck] Rudbeckius negat montes esse in Moscovia 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Oktav, 0.5 Seiten/Spalten Schleusing: Neu-entdecktes Sibyrien, Jena 1690 | S. 93-96 Gentes ("gent.") 424
Rudbeckius negat montes esse in Moscovia sed autor descriptionis Siberiae Georg Ad. Schleusing meminit in Moscovia der schrecklichen geburgigsten wildniß Symnoiboias das ist der wintergurtel. Wie eine kette schließet sich zusammen von etc. so weiter.
61582
61584 27728 Ms 12, 713q 6 Bl. 29 (alt q 4, 15 (?)) [Exzerpt aus Adamus Bremensis, Historia Ecclesiastica] Dani, Sueones, Normanni et alii Scythae populi a Romanis Hyperboraei 5 L Aufz.; eigh.; Streifen Adamus Bremensis: Historia Ecclesiastica, Helmstedt 1670 | Scholia antiqua ad S. 149. 154 Gentes ("Gent") 421
Dani, Sueones, [. . .] Normanni et alii Scythiae populi a Romanis Hyperboraei vocantur quas Marcianus multis extullit laudibus. Haec Scholiastes antiquus in Adamum Bremensem ad pag. 149 num. 83 apud Maderum. Et idem ad pag. ad pag. 154. num. 98 < - > Eadem montana (Norwegiae) Romani autores Riphaea juga nuncupant[.]
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 379 Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 85, Stück 3; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61584
61585 27729 Ms 12, 713q 6 Bl. 48 (alt: q 4, 189) [Aufz. über die Nordischen Völker; Plinius; Riphäer] Plinius lib. 4. c. 12. pone Riphaeos esse Hyperboreos gentes 5 Aufz.; eigh.; Streifen Verelius: Gothrici et Rolfi historia, Uppsala 1664 | Notae, S. 15-16 Gentes ("Gentes") 421
Plinius lib. 4. c. 12. pone [. . .] Riphaeos esse Hyperboreos gentem felicem esse felices aegritudines ipsis ignotas et discordias < - - - >[.] Martianus Cap. in eundem sensum lib. 6. distinguit ab Ariphaeis in Asia constitutis. Plinius addit d. l. < - - - > Diod. Sic. lib. 2. c. 47. ex Hecataeo contra Galliam in Oceano insulam esse non minorem Sicilia, Arctis subjectam, ibi Hyperboraeei solum [. . .] optimum [. . .] bis <messis>[.]
61585
61586 27730 Ms 12, 713q 6 Bl. 92 (alt: q 4, 85) [Aufz. über die Amazonen; Sagittarius, Diss. ad Justin.] Staloptatus (?) et eo Teste alii dubitant an <-> fuerint Amazones et 5 Aufz.; eigh.; Streifen Sagittarius: Antiquitates Amazonias, Jena 1685 | S. 11. 13 Gentes ("Gent.") 420
Palaephatus et eo Teste alii dubitant an < - > fuerint Amazones et putant fuisse viros Scythos longis tunicis palaribus indutos. Ita refert Sagittar. diss. ad Justin. L. 2. c. 4. idem citat librum Everhardi Rudolphi Roth prof. Ulm. de Amazonum politia.
61586
61589 27733 Ms 12, 713q 7 Bl. 15 (alt 713q 4, 121(?)) [Aufz. über die Cimmerier] Helenus Cimmeriorum rex apud Homerum 5 Aufz.; eigh.; Streifen Oktav, 1 Seite/Spalte Lazius: De gentium aliquot migrationibus, Frankfurt/M. 1600 | S. 43-46 Gentes ("Gent.") 410
Helenus Cimmeriorum rex apud Homerum Trojanis auxilio venit[.] Valerius Flaccus in Argonaut. lib. 3 Cimmeros locat ad Oceanum subter et oceani praeceps fragor, arvaque nigro vasta metu[.] Sane Homerus Cimmerios perpetua nocte damnat.

In < - > Uresiae ait nec navigare, nec sale uti. Strabo notat Homerum Bosphorum Cimmericum novisse et Cimmerios noverint, cum ejus aetate vel paulo ante [. . .] totam ex Bosphoro [. . .] terram ad Joniam usque percurrissent[.]

61589
61591 27735 Ms 12, 713q 7 Bl. 3 (alt: 713q 4, 132) [L], [Aufz. über die Skythen] Scythae apud Herod. lib. 4. monstrant vestigia pedum Herculis 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent") 380
Scythae apud Herod. lib. 4. monstrant vestigia pedum Herculis, duorum <subitorum> <Istr>iano lib. 2. Hercules Tyrius antiquissimus. Hunc patet <et> Tartessum usque ad Iberos venisse[.] Scytharum quidam populi dicti Pterophori, quod nomines habeant similitudinem < - > vel Pennarum de Arimaspis seu < - > quod < - > arcucollineando clauderent de octupodibus quod duobus pedibus et curra sua omnia deferrent Lucian diat. Scytha < -  et de> Scythis Plin. lib. 4. Et lib. 6. sect. 20. de Hyperboreis de quibus narrationes Hecataei et Herodoti lib. 4. Tres sapientes Scythae, Anacharsis Abaris Hyperboreus et Xamolxes Geta[.]
Ende: "sapientes Scythiae, Anacharsis, Abarsis, Hyperboraeus et Xamolxes Geta" 61591
61592 27736 Ms 12, 713q 7 Bl. 61 (alt 713q 4, 11) [Aufz. über die Skythen] De Scythis qui scripserint: Plutarchus tr. De Flav. Citat 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 380 Ende: "Assyria in oriente sylionorum in occiente Scytharum in septentrione Aegyptionrum in meridie" 61592
61593 27737 Ms 12, 713q 6 Bl. 10 (alt: q 4, 57) [Aufz. Über die Skythen in Asien] Gog et Magog non esse certas gentes 5 Aufz.; eigh.; Streifen Bernegger: Disquisitio historico-politica de regno Hungariae, Straßburg 1629 | Bl. F2-F3 Gentes ("gent.") 390
Gog et Magog non esse certas gentes Aug[ustinus] d[e] C[ivitate] d[ei] . . .] 20, [. . .] 11[.]

< - > Diod. sic. Scythas olim sedisse ad Araxem fluv. fuisse perpanios contentos sed sub rege bellicoso < - - > ad Oceanum usque et Maeoticam Paludem subegisse. Araxis Ptolemaeo < - > Armeniam majore lib. 5. c. 13.

Hier[onymus . . .] sup[er] c. 38. Ezech. [. . .] Gog Judaeis esse gentes [. . .] Scythicas [. . .] trans Caucasum, [. . .] Maeotidem, [. . .] et prope Caspium mare ad Indiam usque[.]

Ende: "et prope Caspium mare ad Indam usque" 61593
61594 27738 Ms 12, 713q 6 Bl. 11 [1. Notiz] (alt: q 4, 51) [Aufz. über Skythen und Griechen bei Strabo, Buch 7] Graeci ex scythis a Phrygibus collect. Strabo libro 7mo. 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent") 395
Graeci ex Scythis et Phrygibus collect. Strabo libro 7mo.
vgl. Strabo: Geographica, Genf 1587 | 7 61594
61596 27740 Ms 12, 713q 5 Bl. 60 (alt: q 4, N. 122) [Aufz. über die Skythen und Ägypter] Ante Babylon. Confusionem Ep. Scharon. Praef. 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 380
Ante Babylon. confusionem Epiphan. praef. contra haereses statim < - > Scythi< - > vocat[.]

Aegyptos etiam %)vgigia Straboni et Eustathio. Schrieck aliis de Hibernia[.]

Lis antiquitatis inter Scythas et Aegyptos apud Justin. lib. 2. qui est pro Scythis[.]

61596
61597 27741 Ms 12, 713q 7 Bl. 17 (alt q 4, 126) [Valerius Flaccus: Argonauticon V, 415-421; Aufz. über die von Colchos gekommenen Völker] Valerius flac. lib. V. de sesostre quod Justinus de vexore 5 Aufz.; eigh.; Streifen (unterer Rand) Gentes ("gent.") 370
Valerius Flac. lib. V. de Sesostre quod Justinus de vexore: cunabula gentis Colchidos hic ortusque tuens; ut prima Sesostris intulerit Rex bella Getis, ut clade suorum territus hos Thebas patriumque reducat <ad> amnem, phasidis hos imponat agris Colchosque vocari imperet[.]
Ende: "Phasidos hoc imponat agris cholchos vocare imperet" 61597
61598 27742 Ms 12, 713q 6 Bl. 38 (alt: q 4, 112) [Verweis auf historia antiquior; Aufz. über Ägypten] Cham in Aegypto terra Ham. filius ejus Magranus vid. Historiam 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("gentes") 370
Cham in Aegypto terra Ham. filius ejus Magranus vid. Historiam antiquior.
61598
61599 27743 Ms 12, 713q 6 Bl. 83 (alt: q 4, 199) [Aufz. über die Herkunft der Veneter von Paphlagonien] Appianus in Illyrico: loca mari Adriatico vicina antiqua 5 Aufz.; eigh.; Streifen Lazius: De gentium aliquot migrationibus, Frankfurt/M. 1600 | S. 135 Gentes ("gent.") 340
Appianus in Illyrico: Loca [. . .] mari Adriatico vicina antiqua ex Paphlagonia gens colit [. . .] Veneti appellati, neque moribus neque ornatu corporis, sed tantummodo lingua a Gallis differunt[.] At Strabo lib. 4. Geografiae etiam Venetos ducit ex Gallis[.]
61599
61600 27744 Ms 12, 713q 6 Bl. 20 (alt: q 4, 95) (?) [Aufz. über die Pannonier aus Illyrien] Pannones veteres ex Illyris gravit autor Appianus liber de Bellis 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 340
Pannones veteres ex Illyris gravit autor Appianus liber de Bellis Illyricis. Graecis paeones ut idem autor est[.]
vgl. Appian: De bellis Illyricis, In: Romanarum historiarum de bellis Punicis liber, Basel 1554 | S. 494 61600
61601 27745 Ms 12, 713q 7 Bl. 53 (alt 713q 4, 100) [Aufz. über die Pannonier bei Apian, De bellis Illyricis; Dio über den Namen der Pannonier] Qui Paeones Graecis latinis pannonis notante Appiano Alexandrino 5 Aufz.; eigh.; Streifen Appian: De bellis Illyricis, In: Romanarum historiarum de bellis Punicis liber, Basel 1554 | S. 506 Gentes ("Gent.") 340
Qui Paeones Graecis Latinis Pannonis notante Appiano Alexandrino in Illyr. Idem sub fine libris: Residui deinde Illyriorum habebuntur ante Paeones a Romanis Rhaetii post Paeones Norici, Mysiique qui ad Euxinum usque Pontum incolunt. Dio lib. 49 ait a Romanis et a se Pannonios dici.
61601
61603 27747 Ms 12, 713q 5 Bl. 71 (alt: q 4, N. 298) [Aufz. über die Iberier] Iberia apud antiquos aliquando totam Galliam legitur comprehendere 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel (Umschlagrest) Hody: De bibliorum textibus originalibus, Oxford 1705 | S. 181-182 Gentes ("gent.")
Iberia apud antiquos aliquando totam Galliam legitur comprehendere: Nonno in Dionysiacis Rhenus dicitur Ibericus, %(r%?hnos %)Ib%/yr. Scylax Chariandenus quicquid inter Liguriam et columnas Herculis est, Iberiam vocat, et ipsos Ligures %)Ib%/hrous magadaw. Et Hesiodorus Historiae de Hercule lib. 10 in fragmentis apud Pefan. Byzantin. quae et apud Constant. Porphyr. de administr. imp. c. 23 extant, sed foede depravatio. Gens Iberica diversis nominibus secundum tribus distinguitur qui ultrum versus occasum Cynetes appellantur ab his versus Aquilonem occupant < - > deinde Tartari, deinde Elbysinii, deinde Mastieni, tum Caspiani, denique etiam Rhodanus. Ipse Strabo videtur indicare lib. 3. Ibericam usque ad Rhoduanum (an Ligures) extensam, postea Pyrenaeo monte terminatam (+ an olim Iberi usque ad Ligures, <nam> nomina antiqua in Alpibus fluminum et alia < - > v. g. dora de flumine ac durius sed postea Celtae ibi irrupere. +) Plutarchus in Marcello Gallos qui sub Alpibus in Italia vocat Iberes %)Ib%?hraw[.]
-Beschriebene Rückseite: Adresse: "A Monsieur Monsieur Reiman Ministre de la parole de -a " -Ende: "Plutarchus in Marcello Gallos quos sub Alpibus in Italia vocat Iberes" 61603
61604 27748 Ms 12, 713q 7 Bl. 55 (alt: q 4, 31) [Aufz. über verschiedene Städte an der Rheinmündung] Aschburg in ripa Rheni Belgica inter Novesium et vetera castra 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Gentes ("Gentes") 327
Aschburg in ripa Rheni Belgica inter Novesium et vetera castra medio fere itinere in < - > comitis Murcensis < - >. Nam Tacitus idem a civili vetera castra obsidente suos adversus vocatam Novelici, castra meta< - - >isse hos in transitu < - >isse hiberna < - > Asciburgii ad < - > custodiam constitutae Beatus suspicatur Tacitum hoc Ulysso <tribuentur in> inter<pretatione Astypyrgion>[.]
Ende: "Beatus suspicatur Tacitus hoc Ulysso tribuentur in interpretatione Astypyrgion" 61604
61605 27749 Ms 12, 713q 7 Bl. 52 [2. Notiz] (alt 713q 4, 92 bis) (=27704) [Exzerpt aus Tentzel, Monatliche Unterredungen, 1690][Aufz. über die Verbindung zwischen Italien und dem Norden] Der seel. Burgerm. zu wißmar ein buch de originibus italiae ex 1690 5 Aufz.; eigh.; Streifen Tentzel: Monatliche Unterredungen, 1690 | S. 174 Gentes ("Gent.") 339
Der seel. Burgerm. zu Wißmar ein buch de originibus Italiae ex septentrione vorgehabt[.] So schreibt H. Morhof an Rudbeck[.]
Leibniz' Handexemplare der Bände von Tentzels Monatlichen Unterredungen konnten noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61605
61609 27753 Ms 12, 713q 7 Bl. 32 (alt 713q 4, 63) [Exzerpt aus Vita Meinwerci, hrsg. von Overham] Adamus lib. 4. danum describens Semlandiam celebrat prussorum 5 Aufz.; eigh.; Streifen Vita Meinwerci, hrsg. von Overham, Neuhaus 1681 | S. 204 Gentes ("Gent.") 295
Adamus lib. 4. Daniam describens Semlandiam [. . .] celebrat Prussorum insulam Ruzis et Polonis finitimam[.] Hanc inquit [. . .] habitant Sembi vel Pruci[.] Sic et autor Meinwerci < - riffatus  - - > sic et Marianus Scot. et Abo Wisp.
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 78; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61609
61610 27754 Ms 12, 713q 7 Bl. 40 (alt 713q 4, 147) [Aufz. über die Dacer und Geten] Eidem populi Habitatores ad danubium Danastrum (nistro) Danapum (nipe) 5 Aufz.; eigh.; Zettel Gentes ("Gentes") 275
Eidem populi Habitatores ad Danubium, Danastrum (Niester) Danaprum (Niper) Tanaim (Don) Daci scilicet et Getae, cognati populi[.]
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 382 61610
61611 27755 Ms 12, 713q 7 Bl. 41 (alt 713q 4, 183) [Exzerpt aus Tentzel, Monatliche Unterredungen, 1690] [Aufz. über das Wort teutsch] Thiuta in uralthen Gothischen versen 1690 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Tentzel: Monatliche Unterredungen, 1690 | S. 70-71 Gentes ("Gentes") 275
Thiuta in uralthen Gothischen versen ein volck. [. . .] Franci Jun. in Glossar. conferrirt <es> mit dem Alemannischen thiota, thiat, deota, [. . .] und derivirt daher [. . .] theotisc oder teutsch[.] Sam. terra forte Cimber Magnae[.]
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 382-383 Leibniz' Handexemplare der Bände von Tentzels Monatlichen Unterredungen konnten noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. -Ende: "(Sam. Terra forte Cimer. magna)" 61611
61612 27756 Ms 12, 713q 7 Bl. 39 (alt 713q 4, 88) [L], [Aufz. über die verschiedenen Namen der Völker] Qui syri Graecis sibi Aramaei 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent") 275
Qui Syri Graecis sibi Aramaei. Qui Hellenes Celtas, Teutones et Numides vocabant Romanis Graeci Galli, Germani, Mauri dicebantur Europaei nostri vocant Turcos, Ungaros, Bohemos, Tartaros, qui sibi sipe Musulmanni negari Czechi, Besermana qui sibi Angli ii Scotis et Hibernis et Britonibus Sarsossones denique qui Kimbri sibi ipsis < - > Britanum[.]

Hodieque Scoti se nominant Albinigh et regionem Albin[.]

-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 382 61612
61613 27757 Ms 12, 713q 6 Bl. 53 (alt: q 4, 35) [Leland: cygnea cantio] [Aufz. über die Briganten und die Skoten(?)] Brigantes Borealis angliae gens 5 L Aufz.; eigh.; Streifen Leland: Cygnea cantio, London 1658 | Com. S. 14-16 Gentes ("Gent.") 275
Brigantes Borealis Angliae gens; Tacito memorati, et Ptolemaeo qui in iis collocat Eboracum. Juvenalis satyra 14 [. . .] Brigantes, gentem, ut ego opinor Hispanicam nominat[.] Dirue Maurorum attegias, castella Brigantum, [. . .] Britanniae [. . .] primae et secundae Sexto Rufo cis Isthmum et trans Isthmum id est Scotia[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61613
61617 27761 Ms 12, 713q 7 Bl. 38 (alt 713q 4, 80) [Ludolph. Com. rer. Aeth.] Abasseni originis Asiaticae neque enim habent labia unica (?), 5 Aufz.; eigh.; Zettel Ludolf: Commentarius in historiam Aethiopicam, Frankfurt/M. 1691 | S. 57 Gentes ("gentes") 250
Abasseni originis Asiaticae neque enim [. . .] habent labra turgida, nasum simum, crinesque adeo tortos [. . .] ut Africani Aethiopes. Ludolph. Com. rer. Aeth.
61617
61618 27762 Ms 12, 713q 7 Bl. 35 (alt 713q 4, 54) [L], [Aufz. über die Äthiopier in Asien] Recte docuit Bochartus Cush seu Cusoros scripturae 5 Aufz.; eigh.; Streifen (unterer Rand) Ludolf: Commentarius in historiam Aethiopicam, Frankfurt/M. 1691 | S. 229 Gentes ("Gent.") 256
Recte docuit Bochartus Cush seu Cusoros scripturae, eosdem esse cum Scenitis veterum et Saracenis recentiorum. Bochartus non observavitAxabapetium dictos fuisse Aethiopas. Odyss. A. v. 23. duplices Aethiopes orientales et occidentales. Et Strabo Aethiopas bifariam distingui < - > sinu Stephanus de urbibus omarita, eunow aiuiopvn. Theodoret. q. 22. n. 12 Saba eunow aiuiopikonesi. Itaque idem eodem loco regina Aethiopam surgens volens citare locum Evangelistae regina Sabae surget in die judicii < - > et in Exercitu Xerxis Aethiopes quod Herod. scil. Arabes et Aethiopes < - > ex Aegyptum in < - > sub uno duce Aisanie. lib. 7. c. 7. Orientales Aethiopes habere conspectos capillos Africanos habere crispissinioes et diserte mox appellat ex Asia Aethiopia Theodoretus dicto loco Madianilas dictos Aethiopes quia vicini Subaeorum Aethiopes lib. Reg. 9. 33. sitos circa mare indicum, nominem Homeritas e regione Axumitanum. Et apud 70 < - > Uxor Mosis Midianitis vocatur< - >quissa. < - - - >
Ende: "Haec Ludolphus fuse quae Bochartus qui non observaverat Aethioias in Asia seu Arabia" 61618
61619 27763 Ms 12, 713q 7 Bl. 31 (alt 713q 4, 107) [Exzerpt aus Helmoldus, Chronica Slavorum] Mauri Bangertus Vandalum gentis autores ducit ab Ascanazo ad Helmold 5 L Aufz.; eigh.; Streifen Helmold von Bosau: Chronica Slavorum, Lübeck 1659 | S. 7 Gentes ("gent.") 220
Mauri Bangertus Vandalum gentis autores ducit ab Ascanazo ad Helmold lib. II. p. 7[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 180; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61619
61620 27764 Ms 12, 713q 6 Bl. 55 (alt: q 4, 175) [Aufz. über die Abstammung der Germanen nach der Bibel] Hadrian. Jun. l. 21. Batav. Germanos ducit a Thogarma Chaldorum 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 220
Hadrian. Jun. c. 21. Batav. Germanos ducit a Thogarma Chaldorum Ezech. l. 38. n. 6. do< - - - > esset ab Hienoz et vocant Hiena< - > Thurcas a Thoga< - >[.]

< - > lib. 5. <a - - - >batur < - > verum jam olim sic < - > Eusebius Hieron. < - - - > l. 16. c. 4. < - - - > Geogr. in Aschenax Bochartus in Faleg. lib. < - > c. < - >. p. <150>. < - - - >

Forts. Inc.: Ezech. L. 38 v. 6." Ende: "Geogr. in Aschenaxi in Bochartus in phaleg lib. 3. c. 9. §. 190. Rupertus in Besold. c. 1. p. 2" Numerierung von L (Gent. 220) 61620
61621 27765 Ms 12, 713q 7 Bl. 26 (alt 713q 4, 120) [Aufz.] Ezechiel dicit Gomeri genus possidere litora septentrionis 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 220
Ezechiel dicit Gomeri genus possidere litora septentrionis[.]
61621
61622 27766 Ms 12, 713q 6 Bl. 90 (alt: q 4, 13) [Exzerpt aus Tentzel, Monatliche Unterredungen, 1690][Aufz. über die Geschichte des Orients] Chogarma Cappadoces vel tales 1690 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Tentzel: Monatliche Unterredungen, 1690 | S. 515 Gentes ("Gent.") 230
Thogarma Cappadoces vel tales denn es sagt Ezechiel, die von Thogarma hatten pferde wagen und Maulesel nach Tyro auff den marckt gebracht[.] Tenzel[.]
Leibniz' Handexemplare der Bände von Tentzels Monatlichen Unterredungen konnten noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61622
61624 27768 Ms 12, 713q 4, 42 (nicht gefunden) [Aufz. über die Abstammung der Völker nach der Bibel] A japhete sequentes Magoga a quo jutri 5 Aufz.; eigh. Oktav, 0.5 Seiten/Spalten Gentes ("Gent.") 220 Ende: "Krappae mons pro Carpat (Sarmat+) Sorabi et Servii inde" 61624
61627 27771 Ms 12, 713q 7 Bl. 34 (alt 713q 4, 201) [Gorop. lib. 3. Gallicorum ^ Gallos a Gernera ortos Joseph. apud Gorop. lib. 3. Gallicorum 5 Aufz.; eigh.; Streifen (oberer Rand) Goropius: Opera, Antwerpen 1580 | Gallica, S. 74 Gentes ("Gentes") 220
Gallos a Gomero ortos Joseph. apud Gorop. lib. 3. Gallicorum O. Heurinius Filosofia Barbarica[.]
61627
61628 27772 Ms 12, 713q 7 Bl. 33 (alt 713q 4, 84) [Exzerpt aus Petrus de Andlo, De imperio Romano] Hebraeis Germania nota sub nomine Aschenaz 5 L Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Petrus de Andlo: De imperio Romano, hrsg. von Freher, Straßburg 1612 | S. 119-120 Gentes ("Gent") 220
Hebraeis Germania nota sub nomine Aschenaz ut ex Benjamino et Davide Camio (+ an Gans) notavit Joh. Drus. lib. 1 Animadv. c. 41. Et [. . .] apud Ezechielem prophetam Thogerma de Germanis interpretatur Chaldaeus interpres duobus locis c. 27. de domo Thogerma equos et Equites c. 38 Gomer et universa [. . .] agmina ejus [. . .] domus Thogerma latera Aquillonis [. . .] Josephus de Gomeri posteris lib. 1. c. 7. < - > filius Aschanaxes Aschanaxas fundavit qui nunc rhgines (Rhegines) Graecis appellantur[.]
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 382 Leibniz' Handexemplar von Petrus de Andlo, De imperio Romano, hrsg. von Freher, Straßburg 1612, konnte noch nicht gefunden werden (die Marginalien in dem Exemplar Hannover NLB Leibn. Marg. 47 stammen nicht von ihm). Weitere Exzerpte aus dem Werk finden sich hier. -Ende: "Gomari filius Aschenaxes, Aschanaxas, fundavit qui nunc (regines) a Graecis appellantur" 61628
61636 27780 Ms 12, 713q 7 Bl. 50 (alt 713q 4, 111) [Aufz. über Atlantis bei Ammian] Ammianus Marcellinus ponit Atlanticam inter marimanas insulas Europae 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Ammianus Marcellinus: Res gestae | Gentes ("Gent.") 175
Ammianus Marcellinus ponit Atlanticam inter <mari>manas insulas Europae[.]
61636
61637 27781 Ms 12, 713q 7 Bl. 46 (alt 713q 4, 89) [Lips. Epist. ad Belg. centur 3. Opus. 44.], [Aufz. über mutmaßliche Etymologien] Laevinus Torrentius Belga Episcopus postea Antverpiensis 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gentes") 60
Laevinus Torrentius Belga Episcopus postea Antwerpiensis cui Goropius opera sua medita mories commendaverat, ea edidit in Apologia pro Becano ad Bened. Ar< - > Montanum scil. Hermathenam Hieroglyphifica vertumnum, et defendit contra Scaligerum qui in notis ad Festum Voce Ambacti exploserat. Lips. Epist. ad Belg. centur. 3. Epist. 44. risit Becanum[.]
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 383 61637
61639 27783 Ms 12, 713q 7 Bl. 59 (alt 713q 4, 73) [Aufz. ] Mischos facit Strabo Asiae populos eius attribuit Colchos, iberos 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 60
Mischos facit Strabo Asiae populos ejus attribuit Colchos, Iberos Armenos lib. II. quem secutus Mela lib. 13. c. 5. ponit ad sinum maris Hircani (+ an hic ad Massagethis referendum.)
61639
61640 27784 Ms 12, 713q 7 Bl. 47 (alt 713q 4, 49) [Aufz. über die Vandalen] Volunt vestigium Vandalorum esse in 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Aventinus: Antiquitatum Danicarum sermones XVI, Kopenhagen 1642 | S. 10-14 Gentes ("Gent.") 60
Volunt vestigum Vandalorum esse in Vendesyssel juliae et in Himmersyssel ejusdem, Cimbrorum. <Torm.> Antiq. Dan. serm. 3. eidem Haersyssel Herulia, Obesyssel Obotriti[.]
61640
61641 27785 Ms 12, 713q 7 Bl. 56 (alt 713q 4, 104) [Aufz. über die Etymologie des Wortes Moschi] Ambigua Etymo. nec facile fidendum soli sono 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent") 50
Ambigua Etymo. nec facile fidendum soli sono <ut> Moschos quis non in haec pronior facile sibi persuaderit fuisse cognatos Moschis Strabonis lib. 11, qui scripturae Mesech, sub quibus Colchi, Iberi, Armeni, etc. Cum tamen revera Moscorum nomen a sole urbe < - gia> Moscua quae a fluvio praeterfluente verum nomen gentis Russi.
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 384 61641
61643 27787 Ms 12, 713q 3 Bl. 10 (alt: 713q 5 N. 22) [Exzerpt aus Anonymus Ravennas, De geographia] Anonymo Ravennate lib. 1. sect. X. Germanorum patria quae modo a >= 1688 5 Aufz.; eigh. Folio, 1 Seite/Spalte Anonymus Ravennas: De geographia, Paris 1688 Gentes ("Gent.") Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. forts. Inc.: Francis dominatur Ende: apparet autorem varia miscere et revera Roxolanos sarmatos et hos Scythos ese eosdem 61643
61653 27797 Ms 12, 713q 7 Bl. 82 (alt: q 5, 96) [Gesner, Mithridat., p. 67b] Monae insulae sermonem prorsus ab aliis differre audio 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gesner: Mithridates, Zürich 1610 | Bl. 67v Gentes ("Gentes") 590
Monae insulae sermonem prorsus ab aliis [. . .] differre audio (ego non dubito quin sit Wallicus +) Gesnerus Mithr. p. 67.b.
-Davillé: Leibniz historien, 1909, S.459, Anm. 5;
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 385;
61653
61669 27813 Ms 12, 713q 7 Bl. 45 [4. Notiz] (alt 713q 5, 168) (=27882, 27950, 27962, 27944) [Aufz. über den antiken Namen der Russen] Russi antiquis dicti Huni, Verelius p. 11. notis ad Gothic 5 Aufz.; eigh.; Zettel (Umschlagrest) Verelius: Gothrici et Rolfi historia, Uppsala 1664 | Notae, S. 11 Gentes ("Gent.") 1103
Russi antiquis dicti Huni Verelius p. 11 notis ad Gothic<am>[.] Ego dubito[.]
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 383 61669
61708 27852 Ms 12, 713q 9 Bl. 35 (alt: q 5, 89) [Exzerpt aus Danckwerth, Newe Landesbeschreibung] in sachsen lauenburg mogen erst Wuithoes 5 L Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Danckwerth: Newe Landesbeschreibung, Husum 1652 | S. 245 Gentes ("gent.") 960
In Sachsen Lauenburg mogen erst Wuithoes gewohnet haben tempore Caroli M. meinet Regino imperatoris filium Carolum transmisso Alb< - - > Hlinones et Smeldingos . . . < - > sequenteTrasco princeps Obotritorum auxilio Saxonum < - > caput Smeldingorum apud eundem Reg. Hlinones < - > videri apud Helmoldum lib. 1. c. 36 ihre hauptstadtLenzen oder Linzen an der Elbe iezo in der marck Br. weil nun der < - > sehr bekand und der Schweldinger ihre nachbarn und der Obotriten werden sie in Lauenb. gewohnt haben in Razeburg ist noch ein orth Smeloco < - > herzog < - > die Wenden geschlagen Helmold l. 35 nomen Smeldursorum evanuit et dicti Polabi, Polabingi, nec Smeldingorum mentio apud Adamum aut Helmondum. Polabi quasi ad Albim < - > Pomerani < - > mare. Polabos etiam < -  rex> Daniae sibi < - >bat. Arnold lib. 3. c. 20. Cranzius in Vandalia Polabium principatum cum < - - > Henricus superbus et Albertus ursus inter Henricum de Bade< - > et com. Adolphum lis de Wagria, recomposita Gertrudis viduaHenrici magis favebat locum < - > consilium < - - - - ->
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. -Ende: Vide ... Danckw. p. 245. 61708
61711 27855 Ms 12, 713q 4 Bl. 7 (alt: 713q 5 N. 7) [Aufz. über Goten und Geten] Heinsius in paneg. Gustavi M. qui Gothos a Gotis disjungant 5 Aufz.; eigh. Oktav, 1 Seite/Spalte Alciati: Epistola, hrsg. von Matthaeus, Leiden 1695 | S. 146-149 Gentes ("Gent.") 950
Heinsius in paneg. Gustavi M. qui [. . .] Gothos a Gotis disjungunt, antiquitate invita id facere[.] Contra disserit Pontanus Ep. 52. inter editas ab Ant. Matth. ad Constant. Hugen[.]

(+ Annotata Matthaei: Plutarchus in Anton. c. 82. [. . .] Dicomam Getarum Regem magna auxilia polliceri (+ puto contra Anton.) Tacito Gothones[.  . . .] Trans Ligios[.  . . .] Guttones Plin. lib. 4. c. 14.[.  . . .] lib. 37. c. 7. Gutas < - > Ptolemaeus [. . .] Si Gutae, si Gottones eodem tempore non minus noti quam Getae [. . .] provincis [. . .] dissiti sequitur non esse eosdem (+ imo non sequitur +)[.] Cluver lib. 3. c. 34 Gothi (ita Procop. effecit) Scandiae olim incolae mox accolae maris Balthici in Poloniam inde in Pontum [. . .] pervenere et loca [. . .] occuparunt Getis < - > Jornand. [. . .] c. 4. Conring [. . .] c. 18. de fin. [. . .] De orig. Helmst. et [. . .] orig. jur. Germ. c. 5. Dous. lib. 1. annal. Holl. [. . .] Vita S. Stephani junioris in Analectis Graecis (+ credo editis a Bened. < - >) p. 451. Quae ad acclive Ponti Euxini versus Scythiae provinciam jacent, Bospherus Cherson. Nicopsis, xi ta herow thn gotuian koilhi agtatvnta quae ad Gothiam < - > porriguntur.

Haec annotat Matthaeus ad hanc Pontani Episolam[.] Pergit Pontanus :)

< - > quidem pro Gothis Getas < - > et Orosus et Hieron. in Genes. Gothos ab eruditis antiquis Getas nominatos testatur. < - - > Spartianus [. . .] in [. . .] Caracalla et Jornandes posterios sed Strabo et Tacitus [. . .] Getas [. . .] [a] Germanis disjungunt. Gutas puto < - > Scandia agnoscit quid nos Gotaland < - > hodieque Gutland < - - > confundantur Dahae et Daci (+ Sacae et Saxones +)[.]

Ende: similiter malae confundantur Dahae et Daci, (+ Saxae et Saxones +) 61711
61725 27869 Ms 12, 713q 3 Bl. 3 (alt: 713q 5 N. 29) [Aufz.] Et franci et Longobardi semet Teotiscos vocant, ita Otfridus praefat. 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel (Umschlagrest?) Gentes ("Gent.")
Et Franci et Longobardi semet Teotiscos vocant, ita Otfridus praefat. in lib. Evangel. Theotisce conscriberem.

Et Leg. Longo. lib. 1. tit. 14. l. XV quod nos Teudisca lingua dicimus Heriliz[.]

61725
61739 27883 Ms 12, 713q 4 Bl. 11 (alt: 713q 5 N. 10) [Hartknoch] Hartknoch de Prussis et Gothis videndum 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("gent.") 656
Hartknoch de Prussis et Gothis videndum[.]
61739
61745 27889 Ms 12, 713q 3 Bl. 8-9 (alt: 713q 5 N. 25) [Exzerpt aus Jornandes, Getica] (Brugensis) Bon. Vulcanius edidit … 1597. 8° ex officina Platiniana 5 Aufz.; eigh. Folio, 2 Seiten/Spalten Jornandes: Getica, hrsg. von Vulcanius, Leiden 1597 Gentes | Irruptiones Barbarorum ("Gentes | Irruptiones Barbarorum") -Numerierung L (Gentes magis ad irrupt. Barbar.) -Wasserzeichen: Dame mit Blume 4c 755 (dasselbe auf Ms 12, 713 q 2 Bl. 10-11) Forts. Inc.: Jornandum Epum Ravennatum Ende: Jornandes in successione regiorum 61745
61746 27890 Ms 12, 713q 4 Bl. 22 (alt: 713q 5 N. 20) [Cranzius], [Aufz. Über die Herkunft der Kimbern und der Goten] Recte Cranzius Gothos Cimbrosque ex magnae Germaniae 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 630
Recte Cranzius Gothos Cimbrosque ex magnae Germaniae finibus egressos lib. I. soec. Magna scil. Germania Scandinaviorum complexa[.]
61746
61748 27892 Ms 12, 713q 9 Bl. 56 (alt: q 5, 58) [Sur le lieu d'origine des Suédois] Richard Vestegen vir alioqui antiquitatis Anglo-Saxonicae peritissimus >= 1699 5 Aufz.; eigh.; Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 29, S. 104 (?) Gentes ("gent.") 630
Richard Verstegen vir alioqui [. . .] antiquitatis Anglo-Saxonicae peritissimus vult non [. . .] ex Scandia in Germaniam sed contra populos migrasse <it>aque eo enim oppido falli putat Schurzfleisch in notis ad vitam Alberti Animosi a Bohelao scriptam (+ <Ea - > et Conringii sententia est habitatores Scandiae prius ex Germania venisse, idque <indicio> est, quod ibi finitur nomen Germani, cum et alii <ultra> populi quibus ait esse, et < - > naturales unde facilius intelligitur cur ibi desierit nomen Germanicum, quam quomodo inde coeperit[.]
vgl. Vita Alberti III, hrsg. v. Schurzfleisch, Wittenberg 1676; Schurzfleisch: Opera historica-politica, Berlin 1699, S. 653; Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | Disp. 29, S. 104 Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. -Ende: cur ibi desierit nomen Germanicum, quam quod inde coeperit 61748
61750 27894 Ms 12, 713q 4 Bl. 12 (alt: 713q 5 N. 12) [Olaus Worm. Monum. Run. p. 28] Olaus Worm. Monum. Run. p. 28. Gothos et Cimbros fuisse eosdem 5 Aufz.; eigh.; Streifen Worm: Antiquitates Danicae, 1651 | S. 28 Gentes ("Gentes") 592
Olaus Worm. Monum. Run. p. 28. Gothos et Cimbros fuisse eosdem[.]
61750
61756 27900 Ms 12, 713q 4 Bl. 17 (alt: 713q 5 N. 14) [Aufz. über die Identität von Kimbern und Kimmerern] Minus mirari debimus si Cimbri sunt Cimmerii 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Gentes ("gent.") 590
Minus mirari debimus si Cimbri sunt Cimmerii, cum non major sit distantia inter Tartaros Tauricae et illos Asiae Illyria orientam profundae, apud Moalles. Idem de Getis et Gothis; sed non aeque de Sacis et Saxonibus, Dakis et Danis[.]
Beschriebene Rückseite: nicht eigh.; merkwürdige Schrift 61756
61760 27904 Ms 12, 713q 4 Bl. 24 (alt: q 5, 21) [Sur le lieu d'origine des Cimbres] Pagum Cimbricum cuius ex strabatone memineramus circa Maeotidem positu 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel 1 Seite/Spalte Alciati: Epistola, hrsg. von Matthaeus, Leiden 1695 | S. 241-242 Gentes ("gent.") 590
Pagum Cimbricum cujus ex Strabone memineramus circa Maeotidem positum vix ullum est dubium a Cimbris ita nominatum, quos et eousque arma sua circumtulisse cum ultra Bohemos et illum tractum excurrerent autores loquuntur Bosphorum autem Cimmerium a Cimbris esse quod videtur innuere apud eundem Strabonem Possidonius miramur a Strabone sine censura praetermissum cum constet et Strabo quoque lib. 1. suae Geogaf. egregie ostendat Homero etiam ante Cimbrorum ex sua Chersonneso migrationem indicatos intellectosque Cimmerios (+ < - - > eosdem < - > et Cimmerios < - > egressos ex suis ad Pontum < - > Cimbros dedisse +) < - > in ep. quae est 90 editarum < - > Ant. Matthaei ad Christianum Frys Daniae cancellarium[.]
Ende: Menisius in ep. quae est 90 edita ab Ant. Matthaei) ad Christianum Frys Daniae cancellarium 61760
61766 27911 Ms 12, 713q 9 Bl. 60 (alt: q 5, 185) [Aufz.] Francos et Saxones ex Asia ducunt veterum traditiones scil. 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 570
Francos et Saxones ex Asia ducunt veterum traditiones scil. haec ad altiora pertinent non ad ea quae ipsi memorant fabulatores Urspergensis Francos ex Trojanis strunxisse sicambriam in Pannomia[.]
61766
61767 27912 Ms 12, 713q 5, 2 [Aufz.] Appianus celtis qui templum Delphicum spoliavere Cimbros vocat. 5 Aufz.; eigh.; Zettel Gentes ("Gent.") 554
Appianus Celtis qui templum Delphicum spoliavere Cimbros vocat. Et vult fuisse eorum qui victi a Mario, sese in Delphos verterint[.]
vgl. Appian: De bellis Illyricis, In: Romanarum historiarum de bellis Punicis liber, Basel 1554 | S. 495 61767
62085 70143 Ms 12, 713q 6 Bl. 74 [Tacitus; Über die Sprache der Gotini] Tacitus Gothinos Gallica 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent") 340
Tacitus Gothinos Gallica, Osos Pannonica lingua coarguit non esse Germanos[.]
vgl. Tacitus: Germania | 45 62085
65009 70407 Ms 12, 713q 5 Bl. 66 [Über die Hunnen und Slaven] Cedrenus ait Hunni et Slavini <-> Slavi egressi ex Asia 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Horn: De originibus Americanis, Den Haag 1652 | S. 146 Gentes ("Gent.") 960
Cedrenus ait Hunni qui et Slavini sed errati Slavi [. . .] egressi ex Asia et profundo Bersiliae ut Solinus Graecus scriptor [. . .] testatur apud Pirckheimerum [. . .] quod si verum ait Hornius crediderim Bersiliam esse <quae Nicephoro Barsilt, Veneto Barscol (+ an pasca<tir> +)
65009
65013 70410 Ms 12, 713q 7 Bl. 13 [Exzerpt aus Adamus Bremensis, Historia Ecclesiastica] Russia dicta Adamo 5 L Aufz.; eigh.; Streifen Adamus Bremensis: Historia Ecclesiastica, Helmstedt 1670 | S. 50-51 Gentes ("Gent.") 660
Russia dicta Graecia Adamo Bremensi Hist. Eccl. lib. 2. c. 12 et de <situ Dan.> p. 139

Bangert ad He<lmold> lib. 1. p. 3.

Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 85, Stück 3; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 65013
65017 70414 Ms 12, 713q 6 Bl. 4 recto (= 70415) [Aufz. über Berge in Skythien] Montes Riphaeros in Scythia negat Rudbeckius 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Schleusing: Neu-entdecktes Sibyrien, Jena 1690 | S. 93-96 Gentes ("Gent.") 660
Montes Riphaeos in Scythia negat Rudbeckius, et in Suecia quaeriendo arbitaratur sed placet notare quae Georg. Adam Schleusing J. U. Candidatus Dresda Misnicus libello de Siberia Jenae 1690. 12. edito retulit cap. 9. Obius inquit primarius est Siberiae fluvius in eum effunduntur duo primarii Tobloie natus apud Tartaros Kuzkovenses et Skajabovves in regione Tartarorum, Bojanzionum ortus quemadmodum ipse Obius apud Kalmuckos nascitur Skajabowei praeter fluit opida Kanizko, [. . .] Somskoi, [. . .] Sakofskoi, [. . .] Kemskoi, [. . .] Ili prope hoc postremum opidum incipit desertum ingens terribile et montibus asperum, dictum Symnoi boias, id est zona hyberna, Nam velut in Catenae modum con< - >itur et usque ad Samojedas et fluvium Krababoja ultra 50 miliaria (Germanica?) se extendit. Haec ille[.]
Beschriebene Rückseite: Schreiber und L 65017
65019 70416 Ms 12, 713q 6 Bl. 9 [Then. de gestis Lud. pii] Orientalium Slavorum dux Lidurt >= 1699 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 20, th. 1, S. 2 Gentes ("Gent.") 960
Orientalium Slavorum dux Liduit: [. . .] Theg. de gestis Lud. pii[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 65019
65020 70417 Ms 12, 713q 6 Bl. 13 (alt: 713q 4, 44) [Aufz. Über die dem Baltikum benachbarten Völker und die Kimbern; Matthias de Micchhov] Testa qui Mich. Maechov. Wer<-> auß Jason 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Streifen (unterer rechter Rand) Gentes ("Gent.") 640 61532
65021 70418 Ms 12, 713q 6 Bl. 28 [Aufz. über die Sarmaten nach Schurzfleisch] Sarmatae in Venedi diu ante Heneti, <- - > slavies Slavoni gentes >= 1699 5 Aufz.; eigh.; Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 21, S. 3 Gentes ("Gent.") 960
Primo a Christo nato seculo Sarmatae in Venedi diu ante Heneti, Setho Slavi et Slavoni gentes Borysthene ad Vistulam[.] Schurzfleisch lineam. Sarmat. init.
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 65021
65022 70419 Ms 12, 713q 6 Bl. 33 oben (=70420) [Niceph. Callistus lib. 18. c. 30] [Aufz. über die Slaven] Slavi Cedreno venere ex fundo Bersiniae 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Gentes ("Gent.") 960
Slavi Cedreno venere ex fundo Bersiniae Niceph. Callistus habet lib. 18. c. 30. cum Avares venissent populos Hunnicos, Brasilos Ungaros et Saberos timore per-sos.
65022
65025 70422 Ms 12, 713q 6 Bl. 59 [Aufz. über die Pommern nach Schurzfleisch] De rebus Slavicis Pomeranicis p. Schurzfleisch diss. de Belgardia >= 1699 5 Aufz.; eigh.; Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 38 Gentes ("Gent.") 960
De rebus Slavicis Pomeranicis p. Schurzfleisch diss. de Belgardia[.] Adde ejus diss. de rebus M<eilenberg>[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 65025
65026 70423 Ms 12, 713q 6 Bl. 73 [Aufz. über Schurzfleisch] Schurzfleisch diss. de rebus Slavicis >= 1699 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Schurzfleisch: Disputationes historicae civiles, Leipzig 1699 | disp. 20 Gentes ("Gent.") 960
Schurzfleisch diss. de rebus Slavicis[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Gc-A 644; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 65026
65027 70424 Ms 12, 713q 6 Bl. 81 [Cosmas.] Cocos apud Cosmam miratur Argelia 5 Aufz.; eigh. Oktav, 1 Seite/Spalte Thévenot: Relations de divers voyages curieux, Teil 1, Paris 1666 | Description des animaux, S. 19-?? Gentes ("Gent.") 1103
Cocos apud Cosmam miratur Argelia hodieque Persis Nargel vid. Tevenot. tom. 1. du <recueil> p. 19. P< - > unde vocari rogxosoura Texera dicit hodie appellari Soura, et alii Oraccafoura. Thevenot d. l. p. 20 Taprobanea ait Indis dici Sielediba <au - bat> Tevenot Persis Geografis dici Sarani nostris Cersan (+ diva significat: insula +) Cosmas apres avoir parlé de quelques marchandises des Indes adjoute t%\o loip%\on %(h Tzin%/isa (reliquam venit ex Tzin). Thn mat%/axan ballousa. I< - > eidoterv < - isin> < - >t%/era xvra, %(o %)vkeanos ga< - > aythn koklo%?i kat' %(anatol%\as qua interior non est alia terra, nam oceanus eum ab oriente < - >agit.

Et mox %)an%/vterow de tou t%/esi boretero thw indikhw eiw leykoi oyna < - >iores hoc est septentrionales < - >adii sunt Hunni albi, quorum caput Gollaw qui in bellum 2000 Elefantos ducit magnae parti Indiae dominatur. Ait Indum Indiam et regionem Hunnorum secare[.]

Ait deinde Regionem unde sericum vinit esse longe ultra, in regione extrema Indiae, appellatur Tzin (Tzin%/itza) A Tapiobana ad Tzin tantum ineresse quantum a s< - > Persici interio recessat ad Taprobanem sed terra brevius iter esse. Ultra Tzin non habitari nec navigari. A Tzin usque ad Persidem Hunniam, Indos et Bactrianam 150 diebus seu stationibus transiri, Persidem 80 stationibus, a Ninive ad Seleuciam esse stationes 13. A Seleucia per Romam Galliam et < - > ultra 150 stationes. Itaque a Tzin ad fretum Gadilanrum esse stationes 400.

Latitudinem terrae ita molitur putat Caspum mare < - > ab oceano, ad < - > 30 dies seu stationes a Byzantiis ad Alexandriam 50, ab Alexandria ad Cataractos 30, a Cataractis ad Axomam 30, inde usque ad extrema Aethiopiae 40 stationes, ultra esse ad < - > aliquid usque ad Sassos, ultiomos Aethiopiam Et <ita> circiter in summa latitudionem fore 200 stationum < - > comm< - > Cosmas, Il met aussi l'< - - - > de Ptolemeu< - ment> publie sur < - - ->[.]

https://www.google.de/books/edition/Relations_De_Divers_Voyages_Curieux_Qui/YitiAAAAcAAJ?hl=de&gbpv=1 Fortsetzung Incipit: "Cocos apud Cosenam miratur Argelia hodieque Persis Nargel vid. p. 19 " 65027
65029 70426 Ms 12, 713q 6 Bl. 27 [Aufz. über die Franken, Germanen, Hieronymus] [Griechisch:] Franci olim <-> add. Hieroni. 5 Aufz.; eigh.; Streifen Gentes ("Gent.") 710
[Griechisch:] Franci olim dicti Germani (+ add. Hieroni. locum Francia olim Germanic< - >[.]
70426=27649 47151
65928 Ms 23, 54 Bl. 170 Haacius - ad Constantinum l'Empereur 5 Aufz.; eigh.; Zettel Gentes ("Gent") 160 65928
68480 Ms 12, 713q 7 Bl. 45 [3. Notiz] Jutenheim Verhelio ad septentrionem 5 Aufz.; eigh.; Zettel (Umschlagrest) Verelius: Gothrici et Rolfi historia, Uppsala 1664 | Notae, S. ? Gentes ("Gent.") 660
Jutenheim Verhelio ad septentrionem, Rudbeckio alicubi ad meridiem Sveciae quod mihi credibilius, septentrioni< - - > parvi[.]
68480
68733 27582 Ms 12, 713q 5 Bl. 12 [1. Notiz] (alt: 713q 3 N. 7) [Strabo] [Sur la parente des Gaulois et des Germains] Strabo lib. 7. Scordiscos habitasse a Colapi fluvio (Culpa) usque ad 5 Aufz.; eigh.; Streifen Lazius: De gentium aliquot migrationibus, Frankfurt/M. 1600 | S. 138-139 Gentes ("Gentes") 553
Strabo lib. 7. Scordiscos habitasse a Colapi fluvio (Culpa) usque ad Istrum. Idem cum de agro < - > loqueretur: qui prius potentia valebant ad ima reducti evanuere sicut ex Gallis Boji et Scordisci et Athenaeus in Diponsophist< - > lib. 5. Galatae qui Scordistae nuncupantur hoc facit reliquias Brenni et Delphis repulso< - > Duce Bathanatro ad Istrum venisse[.]
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 375 68733
69052 Ms 4, 471 Bd. 1 Bl. 84v [sub voce Bosnien] Theobald Hussitenkrieg 1442 part._2. pag._100 5 Aufz.; eigh.; Zettel Theobald: Hussiten Krieg, Bd. 1-4, Nürnberg 1621-1624 | Bd. 2, S. 100 Gentes ("gentes")
Theobald Hussitenkrieg 1442 part. 2. pag. 100

Georg Despot (von Servien) war nach dem todt Alberti (imp. II.) und verlierung seiner länder zum herzog der Boßnacken geflohen, und enthielte sich mit seinem sohn Lazaro [. . .] in der hauptstadt des landes Bossnae, Ragusa so vor zeiten von Boßnacken und Crabaken Herzegovina genennet worden und heut Hertzec von den Turcken genennet wird (Bosni, Pastinack, ut videtur)[.]

69052
69080 Ms 4, 471 Bd. 1 Bl. 164r [sub voce Elend-thier] Tarandus bellua apud Scythas aut Sarmatas 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Opitz: Variarum lectionum liber, in quo praecipue Sarmatica, Danzig 1637 | S. 48-49 Gentes ("Gent")
Tarandus [. . .] bellua [. . .] apud Scythas aut Sarmat. Theophrastus de animal. Et Arist. lib. de mirab. auscult. reperii [. . .] apud Scythas qui [. . .] dicuntur Geloni [. . .] Stephanus (Gelvnoi Sarmatvn polis) Theophrastus ait esse magnitudine bovis similem figura cervo, nisi quod latior bifida < - >gula et cornu. pellis dura apta < - >horaci < - > et apud Aristotelem. Theofrastus ait pilos mutare, Meminit [. . .] et Phile cap. 49 de animal Eustath. ad [. . .] Perieg. Dionys. [. . .] Plinius et Solinus sed qui ait in Aethiopia nasci. Videtur esse Alce de qua Pausan. in Boeot. Caes. lib. 6. Plin lib. 8. Solin. c. 23[.]
69080
69106 Ms 4, 471 Bd. 2 Bl. 166v Lazius de migr. gent. lib._7 ait 5 Aufz.; eigh.; Streifen Lazius: De gentium aliquot migrationibus, Frankfurt/M. 1600 | S. 236 Gentes ("Gent") 1103
Lazius de migr. gent. lib. 7 ait inter Tranum Oenumque amnes [. . .] regio adhuc ibi Hunnoru<cco> (quod Hunnorum subsidium valet) appellari solet <vulgo per synopem Hun>sruck. Similiter  - > trans Rhenum < - - -  De Aucto -   - > Callisto Hist. lib. 18. c. 30 Abares qui in <annonia  - > coepere falso sibi hoc nomen sumsisse ve - - -  ex illis populis  -  de fluviis rediisse et  - - -  Saberos  - - -  mutantes Avares illos  - alos venit et muneribus  -  et ipsos  - os  -  vertentes  - - -  castros +)>

< -  in igne  - - -  vult hos ex Sicilia oriundos sed contra Steph.  - - -  Attilam  - - -  referebatur>[.]

-Notiz von L: excerpta extracta 69106
69204 Ms 4, 471 Bd. 3 Bl. 359r (aufgeklebt) [2. Notiz] [Exzerpt aus Tentzel, Monatliche Unterredungen, 1690] In Topographia des landes Crain 1690 5 L Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Tentzel: Monatliche Unterredungen, 1690 | S. ??? Gentes ("Gent.") 185
In Topographia des landes Crain viel von Migrationibus gentium[.]
Leibniz' Handexemplare der Bände von Tentzels Monatlichen Unterredungen konnten noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 69204
70574 Ms 4, 471 Bd. 3 Bl. 177r (aufgeklebt) Reka etiam Mingreliensibus fluvius ut Russis 5 L Aufz.; eigh.; Streifen Thévenot: Relations de divers voyages curieux, Teil 1, Paris 1666 | S. 47 ??? Gentes ("Gent.") 960
Reka etiam Mingreliensibus fluvius ut Russis. L. <Archerius Lucube refutavit> Mingrelie apud Thevenot T. I. p. 47.
70574