Cranzius Sax. lib. 5. et commentator in Gunther. Ligurin. lib. 9. qui extat inter script. de r. Germ. ed <Hb> credere fuisse Mathildem filiam Ecberti Marchionis Saxoniae sororem Ecberti AntiCaesaris[.]

Azo a Bonaventura Angelo in Hist. Parmae lib. 1. [. . .] filios reliquisse scribitur Thedaldum et Sigefridum dictum etiam Sigebertum et Albertum sive pro Thusciae more Adelbertum a patris [. . .] nomine. Hunc Caearis generum fuisse, et Adelheidem ejus filiam Aldam postea dictam uxorem, et cum ea Friburgensis ditionis dotem habuisse. Haec autor. Quae referens Vorburgius in Ottonibus ad ann. 965 addit: sed quoniam nec unum nec alterum Friburgum tunc conditum erat, [. . .] et quia veteres autores hujus Aldae aut affinitatis nullam mentionem faciunt, majoris indaginis haec quaestio, et ad commentarium de Genealogiis rejicienda videtur.

Cardinalis Annibaldus ex familia praedicatorum, nobilitate sanguinis ex antiquis Romanis consulibus et morum sanctitate celebris, sed notior dicatus ejus nomin<i> secundis D. Thomae in Magistrum sententiarum Commentariis, quae prioribus collata, posteriores curas dixeris, cum eo genere morbi laboraret, qui non aliis posset curari remediis quam quibus putridum semen cum aliqua titillatione ejiceretur, maluit vir religiosissimus mori quam ejusmodi remedium usu diutius vivere[.] Nostra aetate Philippus III. Rex Hispaniarum cognomento Pius, cui addendum Cluseo, etiam Casti, quod decessorum Alphonsus nomine consecutus est., principi vix ad quadrogesimum Annum, provecto suadebant Medici remedium praesentissimum depellendo putrido semini quo, post obitum uxoris castissimae lethaliter laborabat, sed confessarii ex dominicana familia magis placuit quam Medicorum consilium, et rejecto quod semen cieret remedio gloriosissimae martyr castitatis occubuit. Vincent. Baron. Ep. moral. part. 2. pag. 70. (Add. Godfrid. Ep. Brix. + )[.]

Ludovicus gratia DEi imp. Aug. dat Gherardo Episcopo Lucano praeceptum de restituendis injuste ablatis. Anno Lucov. imp. 15 15 cal. Jan. ind. 5. id est 869. Ait Imperator se pro ea recuperatione constituere missos Episcopos Pistoriensem, Pisanum et Florentinum nec non Adalbertum illustrem Comitem atque Marchionem nostrum, et Zolebundum Comitem simul cum Uboldo fidele nostro[.] Ughell. T. 1. p. 849.

Bonaventura Angelus in Parmae Historia lib. I Actium Atestium cum ei in Germaniam ad opera Ottoni contra Hungaros ferenum proficiscendum esset (+ paulo ante praelium illlud magnum ad Lycum +) Gerhardo fratri (+ intelligit ergo Attonem Mathildis proavum +) mandata dedisse quomodo gerere se, et maxime Parmam tueri deberet. . . . Additur deinde: eundem reversum a Berengario inter Mutinam et Regium profligatum esse. Haec Angelus sub anno 955 qui addit Parmae a Berengario obsessum adventu Ludolphi filii Ottonis M. fuisse liberatum. Classem Berengarii tunc a Venetis Pisam et incensam vult Joh. Bonifacius Historia Tarvisina lib. 3.

Diploma ubi Waltherius Gonzadi quod habet Possevinus, rejicit Agnellus p. 373 Hist. Mant. Diploma quod volunt Henrici I. Regis in Ital. tempore 929 datum tribus fratribus Gonzagis quod probat Agnellus rejecerat jam Possevinus. < - > allegatum diploma <re>jicit Agnellus[.]

Eodem tempore (951) venerunt Atto Comes et Adelguda Comitissa uxor ejus ad dn Ildericum Abbatem, et facta conventione acceperunt a Monasterio Poscadiensi beneficiali adine Curtem de Cellecum tenementis suis, possessione terrarum ad mensuam trificei seminis inodiorum quingentorum sub praefixo tempore et annus censu, acceptis inde soldis quingentis[.]

Chron. monasterii Casamiensis vel Piscernensis 951. quod exstat apud Dacher. Tom. 5.

Idem ad 987 ita habet: quid a< - > suprascriptus Comes fuit qui Atto vocabatur, qui Veneris ad praedictum Abbatem Johannem accepit < - eo> in Comitu Aprution duas curtes etc. in Pi< - >ensi covitate < - > . . . in Teatino . . . cum cum uxore sua nomine Aldegude, et ipsi defunctus nepos ejus Comes Transmundus possideret easdem etc.

De comitibus Baratinis et Gibertinis v. Pignam lib. 1. ad ann. 953 ubi et citat antiq. chron. S. Prosperi ad stabiliendam cognationem Lucensium Mathildis majorem Estensibus[.]

Cum Casp. Sardus dixisset in Histor. Ferrar. Alb. II. hoc est Azonem III fuisse Maritum Mathildis magnae contrarium dixit in Epistola Latina ad Lanfrancum Gessum referente Agnello Annal. Mantuani lib. 8. c. 5. pag. 449. Etiam Bursatus consil. 330 negat Mathildem Azoni nupsisse et citat Volaterran lib. 4[.]

Gamurrimus vol. 3. fol. 62 in Archidico Camaldalensi (appresso Agostino Razzi istoria Camaldolese) scriptura est antiqua quae dicit Tedaldus vir religiosissimus Aretinus qui postea fuit Episcopus. Hinc cum iste fuerit patruus Mathildis, colligit Mathildem fuisse Aretinam, sed error est iin commate legendum vir religiosissimus Aretinus qui postea fuit Episcopus[.] Camaldoli, locus.

Atto filio q.^m Attonis de Comitatu Parmensi qui professus sum ex natione mea [. . .] vivere lege [. . .] Longobardorum . . . accepi a te Adalberte qui et Atto Comes consobrino meo filio quondam Sigefredi de Comitatu Lucensi argentum p. ex Archivo S. Prosperi Regiensis anno regni Bereng. et Adlb. 8^vo. Contelor.

Diploma Berengari et Adalberti anni XI in quo Adalebertus qui et Atto [. . .] filius bonae memoriae Sigefredi [. . .] de comitatu Lucense; ibi non nominatur Comes est de loco Moricula apud Bacchin. diplom Padolirens p. 5.

De paterno Beatricis genere satis Florentinus. Mater fuit Mathildis soror Gisalae imperiatricis Conradi conjugis. Cujus pater Henricus mater Cherburga filia Conradi regis Burgundiae et Mathildis quae erat filia Ludovici Regis Francorum. Haec colliguntur ex Wipponis vita Conradi imp. ed a Pistorio, et Bacchin. praef. Histor. Monaster. Padolronensis[.] Genealogia Arnulphi edita in scriptoribus rerum Francicorum[.]

Fridericus nepos Beatricis (ducatricis) in judicio 1073. quod Beatrix ducatrix una cum Gottifredo duce et Marchione habet ad favorem Monasterii S. Pontiani Lucensis Ughell. T. 1. addit p. 343. Nota praeponi Beatricem conjugi[.]

Mirum Ughellum credidisse Beatricem (matrem Mathildis) fuisse filiam Henrici imperatoris T. 1. p. 839[.]

Monumentum Beatricis matris Mathildis Pisae Ughell. Tom. 3. in AEp. Pisanis. p. 413. obiit Beatrix 1077. 14 Kal. Maii ex vetere Chronico Pisano quod ibi citat Ughellus sequitur ibidem diploma Mathildae . . . Ego Mathilda filia q. Bonfacii marchionis et ducis quae professa sum lege vivere Salica . . . offero [. . .] in eodem Pisanenis Episcopio . . . curtes et castra . . . confirmo insuper per cultellum festucam nodatam, Wantonem et Vasonem terrae seu ramum arboris ad partem ipsius Episcopii legitimam facio traditionem et investituram et me inde [. . .] expulsam guarpiui et absentem me feci . . . ut anniversarium matris meae Beatricis honorifice celebretur . . . Actum in burgo Marture feliciter [. . .] Anno [. . .] 1078 sexto Kal. septemb. indict. 15[.]

De Theodaldo Episcopo Aretino fratre Bonifacii Marchionis, patruo Mathildis Ughelli in Aretinis fol. 463. Tom. 1. ubi exhibet verba ex prosa Donnizonis[.]

Bernardus Dei gratia Romanae Ecclesiae presbyter Cardinalis [. . .] et domini Pascalis secundi papae vicarius universalis . . . quod soror nostra venerabilis Comitissa Mathildis etc. Prox. anno 1104. Ego Comitissa Mathilde Dei gratia si quid sum filia quondam Bonifacii Marchionis. etc. Inter Diplomata Bacchini p. 54. Haec formula dei gratia si quid sum, an anterior?

Decimo sept. Cal. octob.

Mox ibid. p. 55 <est> ann. [Freiraum für Jahreszahl?] Mathildis Dei gratia si quid est anno 1104. Etc. tamen anno 1005. (ibid. p. 61.) Ego quidem in Dei nomine Mathilda inclita comitissa . . . filia cujusdam domini Bonifacii Marchionis et ducis. Sed p. 62 Anno 1006. Ego Mathilda Dei gratia si quid sum.

Nuptiae Bonifacii cum Beatrice videtur <cellebratae  -  in> 1039 regresso Conrado I imp. in Germaniam[.] Florentinus ex documentis ostendit Bonifacium affuisse imperatori et imperatrici Gisalae sororis Beratricis (+ sic noster +) in Tuscia[.] Henricus filii Conradi habuit auxilium Bonifacii in bello Burgundico < -latus> < -  pluribus> praeter <Donnizonem> non <memorato> p. <241> circa ann. 1041 diplomata Bonifacii et Beatricis[.]

1046 nata Mathildis nam Donnizo ait obiisse 1115. in vigil. S. Jacobi anno aetatis 1046. Florentinus <natam Lucae> suspicatur sed Agnelli Annal[.] Mant. natam Mantuae, quia Septemb. 1045. ibi dedit diploma, et Martii 1046. <aliud et > post obsidioni Veronae per ducem Austriae affuit, quae capta in julio. Sed quia Beatrix non < -ata  -  > alibi fuisse videtur

Donnizo nihil de morte Bonifacii <  - > aliae vitae Mathildis antiquae Ms (+ an Bachinus tales habeat inquirendum +) Hermannus occisum <in  - bus curtilibus>. Hermannus contractus tyrannum vocat.

Credibile est Mathildem cum Beatrice fuisse ab Henrico III. abductam p. 39.

Stephanus frater <Goz> Godefridi mariti Beatricis, puero Henrico IV. venit Florentiam 1058, martio eo < - tio> secundum Ostiensem, ut fratri Godefrido imperium curaret. Sed ibi obiit[.]

1069 Mathildis juveni Godefrido nupta anno aetatis 24[,] <circa> Natalem domini ejusdem anni obiit Godefridus pater

Marchio Obertus Mathildis hostis apud Donnizone, suspicatur Bacchinus fuisse factum Marchionem Tusciae ab imperatore in <odium> Mathildis p. 85 cum is fuisset a Mathildi < - ctus> fecit <eu> Comitem Parmae Ubertum filium Arduini p. 86.

Inter inimicos Mathildis qui obiere Marchiones Adalbertus et Reginerus 1085 p. 89

1090. indict. 13. 9 Sept. Ubertus filius Arduini comes parmensi, in <Manerba> Castello <un> terra considerabile del Bressario) habitans ubi data ejus diplomata, donat monasterio Padolironis capellam S. Justi cum 100 < - ageribus> terrae. Eodem die et loco, iisdem testibus donat Monasterio S. Petri Cluniacensi terram Medola cum corte et pertinentiis exceptis iis quae Padolironensi Mon. donaverat et capella donato S. Prospero qui videtur esse Regiensis. Eidem monasterio Cluniacensi dat terram Solfarini. Eadem repetita alio diplomate 1095, idem 1094 ind. 1. 20 Maji donat Padolironensi monasterio omnes servos et homines habitantes in dicta terra ipsis donata[.] Et anno 1091. idem Obertus comes, qui titulum comitis dat patri Arduino consilio suorum fidelium, pro anima conjugis Imildae dat Monasterio Padolironensi pascua quaedam et sylvas, et monachos et eorum homines onere hospitationis eximit. Potentem oportet fuisse cui bona essent a Meldola et Solfarino ad Manerbam vel Minerviam, et cui filiium habenti post <tot> donata, restare debebant majora. Anno 1045 Gisla filia Arduini, etiam nationis longobardiae, atque <adeo> Uberti soror (ut videtur) in Meldola quaedam bona vendit. Se esse de Comitatu Parmensi < -   -   - > Monasterio Padolironis. <vckba>: Gisla filia Ardoini filii quondam Attonis de Comitatu parmensi Ardoinus videtur tunc vixisse 1045. Potuit <esse> natus circa 980. Atto autem pater Thedaldi potuit mortuus esse Januar. 984 per characteres chronologicos Donnizonis, <con - o ra - us> ejus et consanguiatus Atto qui cum Attone patre Thedaldi anno octavo Berengarii et Adalberti contractum fecit)[.] Videtur fuisse pater Arduini patris Uberti nostri. Vocat se Atto filio quondam Attonis de comitatu parmensis. Videtur ergo Ubertus noster ejusdem stirpis fuisse cum Mathilde. Fieri potest ut Arduinus quem Gisla filia non vocat Comitem, <fuerit> hanc dignitatem postea demum adeptus et reliquerit filio[.] Uberti nostri filius alius Ubertus 1105[,] Imilda ejus conjux poterit esse illa pro cujus anima bona quaedam dat monasterio S. Justinae in Padua dat Juditha conjux Manfredi (+ forte soror Imildae)[.] <Apud> Cavaccum Hist. Mon. S.  Justinae ad ann. 1129 <idem> notat se profiteri legis longobard<icae> in alio diplomate quem < -  nomen> titulus Comitissae, <tempus>, Natio longobarda [.] Anno 1105. Ubertus parmensis comes Uberti comitis filius. Sed de posteris ejus amplius nil constat, etsi videatur Mathildi supervixisse.

Contra eos qui Guidonem Guerram faciunt Mathildis cognatum disputat Bacchinus p. 169. seqq. et merito sentit <concurrisse> cum ea quod ipse bona de quibus agebatur ad piam causam in feudum ab ea teneret. Et <optime> notat p. 172. Guidonem, lege Romana usum cum Mathildis tam salica tam longobarda uteretur. Fatetur idem Bacchinus Mathildem superiorem recognovisse imperatorem p. 188. sed limitat ad ea quae non possidebat, ut Mantuam, qu<-i>s credat imperatorem qui ne papae quidem res imperii tenebat Mathildis causa deseruisse. Imperator <privilegiis confirmari quae comiti- et alii dederant - - > p. 189

Omnes pene scriptores Itali familias quas tractant, ex Sigefredo derivant < - > Heroes velut et equo Trojano[,] Bacchini[.]

Hist. Monasterii S. Benedicti lib. 1. pag. 6. Sanguis Priami non nobilior Donnizoni p. 7[,] di qual madre questi (Atto filius Sigefredi, cum Sigefredo et Gerardo fratribus) pascessero resta sepolto nell oblivione, ma non lascia di appalefarla nobile, e con spiena di <sangue> il dirsi da Sigiberto Adelaide vedua di Lothario congionta con <sangue> ad Attone e poiche per via della sola madre ciò <p-te> accadere (+ cur +) p. 8[.] Attone da Alardo vescovo di Reggia ottenne per li stipendii di molti anni nel quali l'haveva servito di soldato la rocca di Canossa p. 8.

Ludolfum filium Ottonis occisum fuisse in Italia refert autor p. 8. fide Donnizonis sed falsa narrat[.]

Atto jam comes anno 8 regni Berengarii[,] ab Attone alio Parmensi cognato nescio quod emens in Sarzanensi tractu.

Atto vel Adalbertus Comes Mutinensis in contractu anno sexto Ottonis celebrato p. 12 (vid. dipl. p. 12.)

Atto vivebat adhuc 970. Uxor ejus Hildegarda obiit XI. Feb. die Sabbati duobus ante maritum diebus, Donnizo. Hinc necesse est obiisse anno 973, vel 978, vel 984[.] Ughellus ex Ms. Hist. Marcantonii Guarini inscriptionem refert, quae vult Hildegardim sepultam 970. in Eccles. S. Barthol. prope Ferrariam, sed cum in Canusio sepultam dicat Donnizo falsam esse oportet inscriptionem p. 13.

Tedaldus Marchio Tusciae Florentinus ex conjecturis. < - > Lucae <dominatu> quae tunc sedes ducatus Tusciae, ex donationibus quas fecit Abbatiae di Sesto in Lucensi Comitatu. < - > alterius Marchiae Marchio esse debuit quando in donatione Monaster<-> S. Ben. in Padolirone anno Henrici regis in Italia quarto v. dipl. p. 16 et anno 1007. dipl. p. 69 et se et patrem Adalbertum vocat Marchionem (+ hoc Donnizoni <   > de patre +) Adalbertus eum ut ex Florentino patet Marchio Tusciae esse non potuit p. 14. 15[.] 1007. Tedaldus fondavit Monaster. Padolironis[.] Et tamen antiquissima carta donationis est a filio ejus Bonifacio 1005. Ipsius et Mathildis chartae Thedaldum faciunt fundatorem. Oportet Bonifacium patrem cecisse gubernaculis vel filio admisisse p. 24

Richildis uxor Bonifacii ducis filia Giselberti principis, ut ait Domnizo. Non videtur esse Giselbertus de quo Luitprandus lib. 3. qui tempore Hugonis regis Italiae (qui coronatus 923) floruit, et uxorem duxit sed <pos- > ejus de quo Florentinus <quo patet> fuisse imperatoris Cunigundis fratrem occisum in Pavia a <fautoribus> Arduini referente Ditmaro 1005. Ex vita S. Simeonis patet amplius Bonifacium et Richildis non fuisse post 1020, sed ante 1013 <p. 29>[.] Scriptor vitae sancti Simeonis fuit contemporaneus.

Richildis filia Giselb. com. pal. in dipl. dato 1035. <Id. Api> dans Monasterio Padolironis massaritias duas in loco Compagnola p. 36

Bonifacius <fuit> Marchio Tusciae a Conrado imperatore in Patavinum 1033 post <mortem Reinerii> diploma 1034. ubi Bonifacius dicitur Marchio et dux Tusciae p. 3<9>[.]

Urbanus II. papa Daiberto Pisanorum Episcopo scribens precibus incitati carissimae quoque B. Petri filii Mathildis Comitissae (Hic vocat comitissam tantum) . .-. Anagniae 1092. pontificatus anno V. ipsa se interdum ducem interdum Marchionissam vocat postremo evitans titulos dixit Mathildis dei gratia si quid est . . . papa eum facit ibi AEpum Corsicae. Ughell. T. 3. in Pisan. p. 424[.]

Anselmi Lucensis Apologia Gregorii VII contra Clementem antipapam Tom. 6 Antiq. lect. pag. 76. ibi de rebus Mathildis multa[.]

De Mathilde celebri Leo Ostiens. Chron. Casin. lib. 3. c. 48. 60. 68. Petr. Diac. lib. 4. c. 2. Lamb. ad 1077. Bertold ad 1089. 90. 92. 93. 95. Wingariens. c. 9. p. 187. Baron. 1074 a num. 10. ad 36 et ad Martyrolog. Rom. ad diem 14 Mart. p. 168[.]

Gloria Christe tibi cujus virtute Mathildis ex toto victrix manet omnibus ex inimicis. Nam proceres plures Comites servavit et urbes, Regem Contemsit tamen suum (+ forte: tamen haud suum. Nam iste autor solet ita monosyllaba facere ex dissyllabis ubi vocent abundant) praelia gessit Marchia nolendo sibi paruit atque volendo. Indigitat Matildem ultra suos fines potentiam protulisse quod et notavit Bacchinus Hist. Monaster. Padolironis p. 99. Marchiam nescio an intelligit Veronensem quae hodie Trevisana[.]

Ego quis Bonifacio Marchio in dipl. apud Bacchinum in diplomatis adjectis ad Hist. Padolironensis Monasterii p. 20. Puto legendum: Ego qui supra Bonifacio M. etc. Eodem modo in dipl. p. 46. Ego quis Mathilda Comittissa et dipl. p. 96. Itaque ego quis Mathilda Comitissa[.]

Mensis Sabat apud Domnizonem loquentem de morte Attonis primogenitoris Mathildae est januar. V. Agnell. Hist. Mant. p. 371. ad Comel. in Ex. c. 12[.]

Mensis Novembris Domnizoni significatus his verbis: Tunc erat et mensis qui scindit rura juvencis[.] Bacchin. Hist. Padoliron. p. 160[.]

Beatrix se vocat Comitessam. Ego quidem in Christi nomine domina Beatrix [. . .] comitissa [do]no [. . .] Ecclesiae [. . .] S. Mariae in Fenonica[.] et anno 1053 apud Bacchinum in diploma[tibus] Hist. Padolironensi adjectis p. 26. Hinc minus miror Mathildam vulgo dictam [-]per Comitissam; etsi multo majorem haberet dignitatem. Ita in djusdem collectione sunt conplura diplomata, ubi: Ego Mathilda Comitissa p. 46. et missa dominae Mathildae comitissae p. 43. Et ego in dei nomine Comitissa Mathildis p. 48[.]

... in judicio Residente domina Mathilda DEi gratia dux et Marchionissa . . . Guido fil. b. m. Bonifacii per dignum quod sua tenebat manu refluctuavit (puto: refutabit) in manus praedicti Guidonis comitis omnes terras et res quas perpetuo detinebat ab eodem Widone Comite, et in < - > de Campiano. Et tunc Wido comes exinde investivit (possessionis < - > solenniter fecit) Azonem presbyterum . . . S. Ecclesiae Reparatae . . . Tunc ipsa d. Mathilda d. g. dux et Marchionissa misit bonum (+ lege bannum) suum etc. 1099. Ital. sac. T. 3. AEp. Flor. p. 114[.]

... Ego Lambertus sanctae Florentiniae Ecclesiae hoc quamvis non aequis mentis Episcopus . . . nec non et pro anima Conradi imperatoris serenissimi senioris mei necnon et pro anima suae praeclarae conjugis Gislae excellentissimae imperatricis, nec non et pro salute Henrici filii sui, atque pro remedio animarum Imperatorum sive regum istius regni atque pro salute et remedio animarum ducum seu Marchionum Tusciae, et pro salute et incolumitate clarissimi Marchionis Bonifacii etc. concedo etc. data anno dominicae incarnationis vigesimo octavo post mille et anno imperii domini Conradi serenissimi imperatoris secundo in mense Julii indictione undecima feliciter exemplata[.]

Constat me Mathilda dei gratia inclita comitissa Tusciae ex genere longobardorum relicta bonae memoriae Gottifredi ducis et filia bo.me. Bonifacii magni ducis et Marchionis Thusciae, quia ego ex parte supra dicti viri mei qui fuit Salichus lege videor vivere salica <in> atramentatio, pennam et pergamenam manibus meis de terra Levavi et Rustichi notarii Domini imperatoris adscribendum tradidi per <Wasonem> terrae . . . et fisticum nodatu seu ramo arborum ad quae per cultellum et guantone simulque andilagine sic per hanc chartulam juxta Saligorum consuetudinem p. Ughell. t. 1. p. 868. Ibid. p. 871 Diploma ejus de fere in eundem sensum quoad leges Longob. et Salic. Et vocat se Marchionissam 1079. Sequitur ibi p. 873. aliud diploma ejusdem 1099 <u>bi Mathildis dei gratia si quid est in signat<o> vocatur Comitissa et Ducatrix[.]

In nomine S. et I. T. Anno ab incarnatione domini MC Ego Mathilda Dei gratia si quid sum, una cum Guidone Comite et ejus filio Guidone Guerra vocato . . . ut nullus deinceps dux vel Marchio comes vicecomes gastaldio . . . monasteria [. . .] praesumant solita injuria molestare . . . Actum est hoc Florentiam per manum Rogerii capellani praesidente domina Mathilda in palatio suo feliciter: signum Mathildae. Ego Petrus pistoriensis Episcopus subscripsi. Ego Guido Comes libens subscripsi. Ego Paganus Dei gratia Romanae Ecclesiae Cardinalis subscripsi. Subscribunt deinde et Ardericus judex, et Ubaldus advocatus[.] Et ipse Rogerius capellanus quondam Regini praesulis, qui se ait hujus [. . .] institutionis fuisse dictatorem et scriptorem nec <piguisse> ipsum hoc scriptum <etiam - > perficere. Est apud Ughellum in T. 3. in Ep. Fesulanis> fol. 307. <Sequitur> ibidem aliud p. 308. quod incipit in nomine domini Dei aeterni Anno ab incarnatione ejus 103. post mille XIII Kal. Decemb. indict. 12. autoritate patris et filii et sp. s. Nos quidem Mathilda venerabilis Marchionissa et Guido Comes dictus Guerra, filius Domini Guidonis Comitis et ego Mathilda jam dicta Marchionissa vivente lege saliga . . . offerimus . . . videlicet villas [. . .] terras . . ad sustentationem fratrum qui sunt in Vallumbrosana Congregatione . . . Actum in loco qui dicitur Monasterio s. salvatoris comitatu Aretino. Signum Mathildae (Mathilda dei gratia si quid est) signum manus praedicti Guidonis comitis.

Le donationi di Tedaldio vescono d' Arezzo < - > di Matilda < - > amico di S. Romnaldo qu'il < - > spesse volte a Camaldoli e amici quel Monasterio con molto donazioni poste in luce dal p. Don Agostino Razzi nelle sue istorie di Camaldoli [. . .] c. 38 et 40[.]

Donatis Mathildis facta Ecclesiae Romanae apud Baron. et apud Agnell. Annal. Mant. cap. 8. lib. 8. Bacchinus haec referens, subjicit lib. 3. p. 139. Hist. Padolironis: Si poi oltre i beni allodiali e proprii di Mathild[e] come privata cadessero sotto queste donationi quelli che portano seco la souur[a]ità et il jus regale, è ponto che non appartiene il nostro instituto, e però che lasc[iamo] da discutere a trattatori di simili materie, che non appartengono all istoria e ma[ssime] a quella d'un Monasterio particolare[.]

Inscriptio a duce Mantuae posita Mathildem inofficiose fuisse testatum, avera Romanae sedis potentia extat apud Agnel. Annal. Mant. lib. 8. cap. 8. p. 507. qui narrat quod postea corpus sublatum ne diu et Roman delatum[.]

In Mich. Verinum Hispanum juvenem 18 annorum moribus et ingenio egregium, cujus extant distinca moralia; Angelus Politianus: Sola venus poterat lento succurrere morto Ne se pollueret, maluit ille mori[.]

Mathildis propinquo Epo simile[.]

Instrumenta translationis corporis Mathildis 1445. cum ruinam minaretur vetus sepulchrum memorat Bacchinus in Historia Monasterii S. Benedicti Padolironensis ubi fuit sepulta p. 238[.] Exhibet translationis instrumentum in dipl. Histor. adjectis p. 24[.]

Ratherius Leodiensis Episcopus dum in mores hominum verbis et scriptis mordaciter nimis inveheretur, induetis ei quantuliscunque episcopii reditibus a sede propulsus id Lobiense coenobium, ubi Monachus fuerat, recessit Anselmus de Episcopis Leodiensibus c. 45. ex Aegidio . . . Ablata est omnis spes restitutionis ejus conspiratio enim gravissima facta est, quae nisi et hic penitus amoveretur et eundem locum Baldricus, qui erat de magnatum terrae illius prosapia oriundus, subrogaretur sedari non posse visa est . . . cum imperatore Germano suo (dominus Briano) id effedit ut Ratherio Episcopo bis jam destituto antiqua sedes Veronensis Ecclesiae redderetur. At non hic finis angustiarum ejus, siquidem Verona passus est ab Hugone in Italia regnante. Cujus expulsionis eam afferunt causam, quod in pravos ejus mores in-citus est; potius vero ejectionis ea fuit causa, quod in suspicionem adductus esset quod in Italiam contra eundem Uugonem Arnoldum (+ puto Arnulfum Bavarum +) vocasset, ob idque de triplici sua ejectione ipse lusit hoc versu: Veronae praesul, sed ter Ratherius exul. Idem

Haec exhibens Vorburgius in Ottonibus ad ann. 955. annotat: Hac ultima vice ab Hugone [. . .] amplius non erat, pelli non potuisse. Si Veronam redierit fortasse id factum per Berengarium Germanis diffidentem, [. . .] quanquam [. . .] Adelheidim ex Gardana arce profugam ab Adelardo circa haec tempora Veronae Episcopo receptam legamus.

1135. 3tio Kal. Jun. Pisis est celebratum concilium generale per papam Innoc. et alios praelatos secuti in quo concilio Ingilbertus de Marchia Thusciae institutus est qui postea defensus est a Pisanis conta Lucenses. (+ successor ergo Mathildis +)[.]

Pascalis Papa in Epistola ad Albericum Abb. Monasterii S. Benedicti supra Padum (apud Bacchin. in dipl. Historiae hujus monasterii adjectis p. 57.) Si quid prae< - > Mathildis venerabilis Comitissa de ipsis rebus quas per Beatum Petrum possidet vestro monasterio dederit salva Romanae Ecclesiae proprietate concedimus. Anno incarn. 1005. pontificatus sexto[,] ubi et signum crucis, et inter vacua [Zeichnung: griechisches Kreuz; dessen Balken durchqueren den 4-zeilgen Schriftzug: Matilda Dei gratia si quid est ss.]

Et ann. 1108. Nos Mathilda Comitissa filia quondam Bonifacii Marchionis et Dux in dipl.p. 69. Et 1103. Anno ab incarnatione ejus C.III post mille indict. <IL.> <praes> quidam Mathilda venerabilis marchionissa et Guido Comite dicto <Guerra> filius b. m. Guidonis comitis in dipl. p. 73. Et p. 96. in castro Brixillo annus non adest Ego in Dei nomine Mathilda comitissa et ducatrix filia quondam Bonifacii bonae memoriae qui fuit Dux et Marchio[.] Modernus aliquis inseruit clausulam supposititiam: Ego quoque Vuido Comes qui dicitur Verra filius Vuidonis Comitis factus adoptivus filius supradictae Dominae Comitissae Mathildis v. Bacchin[.] dipl. p. 80[.] Dipl. p. 87. Ann. 1110. Ego Mathildis filia quondam Bonifacii Marchionis[.] Et dipl. p. 93.ann.1112. Ind. 5. Ego Mathilda Comitissa Dei gratia si quid sum. p. 101 dipl. ann, 1114 Mathilda Dei gratia si quid est et dipl. p. 108 ann[.] 1115 Ego Domina Comitissa Mathilda filia quondam Bonifacii Marchionis quae professa sum lege vivere salica p.

Friderici III edictum de Comitissae Mathildis podere faciendo Romanae Ecclae . . . testes: patriarcha Aquileus. Conradus Metensis et Spirensis Episcopus et imperialis aulae concellarius et totius Tialiae legatus Lodovicus dux Bavariae et Com. Pal. Rheni. Anselmus < - > imperii et Guanierius de Bollandia senescalcus . . . Henricus Bomiensis Episcopus. Azo marchio Estensis . . . datum in Castris apud Leonem 8 Kal. octob. 1220. indict. 8[.]

Rainaldus dux Spoleti 1231 tempore Frid II. Richardus de S. Germano in chronico quod edidit Ughellus Ital. sac. T. 3. vid. p. 1013[.]

Diploma Salinguerrae de Farraria id est Ferraria quo Innocentio III. fidelitatem promittit 1205. apud Reinald tom. 13. pag. 249[.] Notabile est ob ea quae de terra Mathildis in feudum a Papa concessa recenset[.]

Tabula Genealogica adjecta Historiae Monasterii Padolironensis a Bacchino edita[.]

De Mathilde in Apol. pro Ottone IV. < - > Meibom. errat ibi < - > Beatricem ejus mulierem facit conjugem Thedaldi marchionis < - > filia conjux Bonifacii. Meibom ait ibi p. 372 rectius restitutionem quis < - > Werneri tribui Lothario, quem Mathildae contribuant Urspergensis et Aventinus lib. 6. (vid. < - >) agit ibi et de Lothario tenente terram Mathildae, et Henrico superbo et (ejus fratris filia credo) Goelfone[.]

Heninges in Tab. Genealog. uxorem Azonis fuisse Adegandram Ottonis ex fratre nepotem quis et esse - in stem. Lotharing. Ait Domnizo et ann. ex antiquis < - > Mathildis apud patres Benedicti Adelbertum < - > consilio struxisse monasterium in Brixell.

Diploma Mathildis cum Guidone Comite et ejus filio Guidone Guerra datum monachis Vallisumbriosae 1103. apud Ughell. Ep. Fesul. Tom. 3. p. 308.

Conjecturae, quod principes de Corregio ex Giberto filio Sigefredi descendurit ipsi Contelorio p. 19 non contemnendae videntur[.]

De Beatrice Pisae < - ata> Ughell. AEp. Pis. T. 3. p. 413[.]

Ida Mater Godefredi Bull< - > filii Eustachii Com. <Bolon.> fuit soror Godefrid<i> mariti Mathildis < - > Raimundus Comes Th< - > filio suo Notho Bert< - > quem haeredem dixerat, < - momo> conjunxit nep< - > Marchisae Mathildis Albericus ad 1099[.]

De Godofredi Gibbesi - distincta et violanda in opere in majore folio de principibus Hollandiae p. 34. Is scilicet fuit Mathildis celebris maritus, Hollandiam occupavit. Obiit ferro in <natesadacto>[.]

Gothefredo Gibbesi Marito Mathildis in schediasmate meo de ducibus Lotharing. et Brab.

In nom. sanct. et ind. . . . Anno ab incarnatione filii Dei 1118 tempore Hern< - - >toris quarta mensis Nov. ind. dec. apud plebem S. Ravennatae de Castrocoro . . . Birebandus clericus et capellanus clarissimae dominae Reginae Mathildis in s< - - > Archiepiscopi Ravenn. Ecclae Philippi et Cancellarius imperatoris, et Erbordi siniscalci et Com< - > Cavalca comitis . . . consensu dominae nostrae Reginae Mathildis scriptum . . . Tunc dominae Mathildis Regina . . . surrexit et imposuit bannum super capita omnium us si quis deinceps monasterio Mariae partem illam Ecclesiae S. Reparatae usurpare voluerit . . . sub poena regalium decretorum con< - > etc. Hic sermo de Mathilde imperatrice sed cur ergo Regina? Est apud Ughell. AEp. Raven. Tom. 2. fol. 364[.]

Dicere Mathildem esse ex Malaspinis perinde esse mihi videtur, ac dicere reges Franciae esse ex stirpe <Curte>niacorum, quia ab eodem stirpe procedunt ambo.

Possevinus in Historia Gonzaga lib. 1. contendit Thedaldum Bonifacii patrem, Mathildis avum cum uxore Julia Estensis Ferrariae principis filia fundasse Monasterium S. Benedicti in agro Mantuano inter Padum et Lironem (vulgo Zaram) amnes in Archivo coenobii asservari memoriam etsi alii filio Bonifacii ascribant. Diploma hoc donationis S. Benedicto concessae fateri Thedaldum fuisse Athelberti filium; itaque ait Possevinus, se non inani conjectua, anicularum recordatio nil < - > Canossinis, Aequicolinis, Pineis tradition< - > sed nec scriptorum ulli suffragari < - > patrem Azum (sic vocat) Ferraris <sine> filiis obiisset, Thed< - > ne quicquam retractantibus Estensibus remoti Ferrariam obtinuisse. Credo omni < - > et fictilia esse. Quemadmodum quod Bonifacius < - > filius Henrici imp. filiam Beatricem duxerit, quae < - > longe ex alia domo fuit[.]

Leo Ostiensis Adelaidam reginam vocat propinquam Attonis Chron. lib. 1. c. 24[.]

Bacchinus in Hist. Monaster. Padolirensis p. 212. quasi mali augurii rem notat, quod inter testes Instrumenti 1113 dati Monasteria, Monachi agentibus in Marengo nominatur Medicus Martinus; unde judicat jam tum male habuisse[.]