Kritik, Wünsche und Fragen bitte an: luckscheiter(at)bbaw.de


Erklärung der Spalten
Id Id des Eintrags
Kat.-Nr. Katalog und Katalognummer
Signatur Signatur. Römische Zahlen werden als arabische wiedergegeben
Titel Titel
Incipit Incipit
ca. Angaben zur Datierung: w = wohl; A = Anfang; E = Ende; < = vor; > = nach; k = konjiziert; n = neu datiert; ~ = circa; H1 = 1. Hälfte; H2 = 2. Hälfte; Q1 = 1. Quartal; F = Frühjahr; S = Sommer; H = Herbst; W = Winter; -nn = von dem im Datierungsfeld angegebenen Datum bis nn; F- = Frühjahr bis zu dem im Datierungsfeld angegebenen Datum.
Datum Datum neuen, d.h. gregorianischen Stils, z.B. 23. Februar 1701 = 1701-02-23 (in Klammern Datum alten, d.h. julianischen Stils, sofern der Textzeuge diesem Stil gemäß von Leibniz oder einem Korrespondent datiert wurde).
Akademie Ausgabe Druckort in der Akademie-Ausgabe in der Form Reihe | Band.Nummer / Unternummer
Sigle Sigle des Textzeugens laut „Überlieferung“ in der Akademieausgabe
Absender Absender
Adressat Adressat
Absendeort Absendeort
Textart Textart: Abf. = Abfertigung; Abschr. = Abschrift; Anm. = Anmerkung; Aufzeichn. = Aufzeichnung; Ausz(z). = Auszug (Auszüge); Bemerkg(n) = Bemerkung(en); eigh. = eigenhändig (Leibniz oder Korrespondent); Erg. = Ergänzungen; ermitt. = ermittelt; Exz. = Exzerpt; Hd = Hand; Konz. = Konzept; Korr. = Korrekturen; MF = mitgeteilte Form; MFF = mitgeteilte Formen; Schr. = Schreiber; tlw. = teilweise; unbek. = unbekannt; zs. = zusammen; S = Seite(n); Z = Zeile(n).
Format und Umfang Format und Umfang
Exzerpierte Stelle Das Werk, aus dem Leibniz exzerpiert oder paraphrasiert.
Ordnungsvermerk Ordnungsvermerk von Leibniz zur Ordnung seiner Vorarbeiten zum Opus historicum in vereinheitlicher Schreibung (in Klammern in diplomatischer Transkription)
Ordnungsnummer Ordnungsnummer von Leibniz zur Ordnung seiner Vorarbeiten zum Opus historicum
Wortlaut Wortlaut
Drucke Drucke außerhalb der Akademieausgabe
Bemerkungen Vermischte kürzere Bemerkungen.
Längere Bemerkungen Vermischte längere Bemerkungen
Bezüge zu anderen Textzeugen Bezüge zu anderen Textzeugen desselben Stückes oder zu anderen Stücken.
Druckvorlage Die Zahl in diesem Feld ist die ID desjenigen Textzeugen, der Druckvorlage in der Akademie-Ausgabe war. Es wurden noch bei weitem nicht alle Druckvorlagen erfaßt.

46 Ergebnisse für die Suche:

select where (`Ordnungsvermerk` contains "Sub Romanis")
Id Kat.-Nr. Signatur Titel Incipit ca. Datum Akademie Ausgabe Sigle Absender Adressat Absendeort Textart Format und Umfang Exzerpierte Stelle Ordnungsvermerk Ordnungsnummer Wortlaut Drucke Bemerkungen Längere Bemerkungen Bezüge zu anderen Textzeugen Druckvorlage
6019 47715 LH 10 Bl. 21 Ad Nummos Celticos apud Chiffletium Vesontione part. 1. C. 1. Celtae eqvo valebant apud Hirtium > 1690 5 Aufz.; eigh. Quart, 0.7 Seiten/Spalten Sub Romanis ("Sub Roman")
Ad Nummos Celticos apud Chiffletium Vesontione part. 1. C. 1.

Celtae equo valebant apud Hirtium bell. Afr. equites minus triginta Galli Maurorum equitum duo millia loco pellunt. Et Caesar lib. 6. primum a druidibus locum, dignitatis Gallorum equitibus tribuit. Et Sequnicus equitatus prae caeteris laudatus. Lucan. lib. 1.

Optima gens flexis in gyrum Sequana fraenis suos iccirco nullos Celtae (inter quos Sequani pecunia maxime dites erant, nec non etiam Aedui ut Autor est Tacitus) equo plerumque signarunt, ut (inquit) in aureis et argenteis hisce meis apparet, quos e terrae Sequanicae sinu aetas in apricum protulit[.] Hi Burgundicos, Gothicos, et alios Germanicos (de quibus suo loco) elegantia caelaturae vincunt, sed a Romanis longe superantur inter utrosque medii, quos nobilissmiae ditissimoque Celtarum genti prima fronte restituet, quicunque veteros ejus glorias cognoverit, in cujus historiis nihil hujusmodi hominibus in X terminatis frequentius, qualia sunt apud Caesarem, Ambiorix, Eporedorix, Vercingetorix etc. Alduovorix, et Andebrociris in vetustis lapidibus, 815,10. 921,2 ubi et Sequanorum simul mentio, durnorex forte est dumnorix divitaci Aedui frater[.] Et Diodor. Sic. lib. 6. c. 2. Celtas in sacris templisque plurimum auri diis oblatum spargere, quod propter religionem nemo contingere audeat. Quo minus mirum nunc tales nummos effodi[.]

vgl. 47714 6019
9364 54901 Ms 13, 839, 5 Bl. 1 Saxonia sub romanis. Brunsv. Terr. habitatores sub Romanis. Qvae de Cheruscis Chaucis idqve genus populis memoria mihi suggerit, a - 1707 ? 1694 5 Wagner Mencke Aufz.; nicht eigh. mit eigh. OV Folio, 1.7 Seiten/Spalten Habitatores Brunsv-Lun. sub Romanis ("Brunsv-Lun. Habitatores sub Romanibus") -Komplex "L. Pol.-histor.Schr.1694" -kein Wz. -1694 oder 1707? Bleistiftnotizen am Rande d.Kat.-Zettels: oder '07? L:O.Mencke? J.B.Mencke? var./LBr 635) [1707 XII] Über d.Cherusker im Harz z.Z.d.Römer (Brw. Leloup Bl.44) 54901=24739 9364
11623 25211 LH 12, 1, 3 Bl. 112 Collectanea de "Saxoniae habitatoribus sub Romanos". Exzerpte u. Notizen Ex W. Hassicae Chron. p. 6. ? 1694 5 Aufz.; eigh. Quart, 1 Seite/Spalte Nostra sub Romanis ("Nostri sub Romanis") Wasserzeichen: Krone, RAVA 11623
11624 25212 LH 12, 1, 3 Bl. 120 [Exzerpt aus Reinesius, Epistolae] Hieron. in Chron. ? 1694 5 Aufz.; eigh.; Streifen Reinesius: Epistolae, Leipzig 1660 | S. 276 Saxones sub Romanis ("Saxon. sub Romanis")
Hieron. in Chron. (+ puto Eusebiano continuato +) num. MMCCCLXXXIX. Saxones caesi Deusone in regione Francorum. Scaliger ibi dicit esse locum in finibus Francorum et Saxonum ultra Rhenum. Sine haesitatione dicam esse locum hodie Duitsch dictum olim Devitense municipium unde [. . .] nomen legioni quondam Divitensium Gallicanorum in Notitia imp. et Amm. Marc. lib. 26. [. . .] 27. Ejus origines Constantino tribuunt; sed aliud videtur ex Epigraphe [. . .] C. Cassii Posthumi Labieni in Gallia contra Galienum arripientis imperium, in aversa parte habentis Herculi Deusoniensi; [. . .] sunt qui Duisburgum Cliviae interpretantur (+ si verum Diutense municipium esse a Constantino, foret utique potius Duisburg +)[.] Reines. Ep. 35. ad Rupert.
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes (mit Provenienz FOGEL) findet sich heute in Göttingen SUB 8 SVA V, 1980 (1). 11624
12218 25201 LH 12, 1, 3 Bl. 121 [Exzerpt aus Exzerpt aus Schaten, Historia Westfaliae] Etsi Schatenius referat ex traditione Incolarum >= 1690 5 Aufz.; eigh.; Streifen Leibniz: Exzerpt aus Schaten: Historia Westfaliae, Neuhaus 1690; Ms; nicht gefunden | Vorlage S. 95 Habitatores Brunsv-Lun. sub Romanis ("Brunsvic. sub Romanis | Traditiones")
Etsi Schatenius referat ex traditione Incolarum sedem Arminii in Teutonici montis jugo unweit Pyrmont ubi Harmesburg, vulgo Harlingsburg vid. 95. Ego tamen puto nihil incolas scivisse de Arminio nisi ex libris[.]
Da Leibniz in Hannover NLB Ms XII 713q 6 Bl. 68 auf ein Exzerpt aus N._Schaten, Historia Westphaliae, hrsg. von J._Cloppenburg, 1690, verweist, und da er in anderen Stücken, in denen er diese Quelle nennt, eine ungenaue Seitenangabe gibt ("post p._464"), wie sie beim Exzerpieren aus Exzerpten leicht entstehen kann, gehen wir davon aus, dass die Vorlage unseres Stückes nicht das Buch selbst, sondern das nicht gefundene Exzerpt daraus war; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 12218
12219 25202 LH 12, 1, 3 Bl. 122 [Exzerpt aus Tentzel, Monatliche Unterredungen, 1690] Vom Eichelstein zu Maynz sagt Joh. Huttichius in praef. ? 1694 5 Aufz.; eigh.; Streifen Tentzel: Monatliche Unterredungen, 1690 | S. 374-377 Nostra sub Romanis ("Nostra sub Romanis")
Vom Eichelstein zu Maynz sagt Joh. Huttichius in praef. collectaneorum antiquitatum [. . .] in agro Moguntino repertarum 1520. per Joh. Schoefer. Drusi [. . .] esse monumentum testes locupletissimos esse Eutropium et Ottonem Frisingensem, cui in libro quodam suorum Amorum subscribit Conradus Celtis. Otto Fris. lib. 3. c. 4. Monstratur adhuc monumentum Drusi Moguntiae per modum pyrae[.]
Leibniz' Handexemplare der Bände von Tentzels Monatlichen Unterredungen konnten noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 12219
12220 25203 LH 12, 1, 3 Bl. 123 Collectanea de "Saxoniae habitatoribus sub Romanos". Exzerpte u. Notizen Das S. Aegistus einer von den 72 jungeren zu Bardewic geprediget ? 1694 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Winkelmann: Beschreibung der Fürstenthümer Hessen und Hersfeld, Bremen 1697 | S. 400 Saxones sub Romanis ("Saxon. sub Romanis")
Das S. Aegistus einer von den 72 jungeren [. . .] zu Bardewic geprediget, und von den unglaubigen Heiden erschlagen bezeugen aus Henrcio Hervordiensi die Centuriatores [. . .] Cent. 1. lib. 2. c. 2. et 10. [. . .] Nic. Marscallus in vitis Obetrit. lib. 1. c. 63. meldet daß die Thurii diesen Todtschlag begangen.
Wasserzeichenrest 12220
12221 25204 LH 12, 1, 3 Bl. 124 [Schottel, c. 4. jur. Germ. singular. §. 11] Tacitus notat Germanos dies noctibus numerasse ? 1694 5 Aufz.; eigh. Oktav, 1 Seite/Spalte Schottel: De singularibus quibusdam et antiquis in Germania juribus et observatis, Braunschweig 1671 | S. 129-130 Saxones sub Romanis ("Saxon. sub Romanis")
Tacitus notat Germanos dies noctibus numerasse id apud septentrionales fieri observat Rubeckius, atque inter alia argumenta hoc quoque affert, cur veteres Germanos praesertim Suevos interpretetur Sueonas suos. Sed idem Germanos posteriores fecisse, non tantum ex Anglis judices; sed et ex solennibus veterum judiciorum Germanicorum, feudalium lehn-recht. Ibi Mögen die Mann des urteils zuhand also nicht finden, sie gewinnen es tag 14 nächte, also daß ja ein ieglicher sonderlichen den Mann des urteils fraget, auf den heiligen seine unwißenschafft darzu thue. Geschicht das so ist das lehen recht gefristet vierzehn nachte. Unterdeß soll man das urteil einbringen. Ita das alte lehnrecht bey Schottel c. 4. jur. Germ. singular. §. 11.
12221
12473 54902 Ms 13, 839, 5 Bl. 2 [Ausz.] [Schlußverm.:] Sax. sub Roman. Arnoldus Huitfeldius regni Daniae Cancellarius putat ? 1694 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Saxones sub Romanis ("Sax. sub Roman.")
Arnoldus Huitfeldius Daniae cancellarius putat polygamiam usitatam veteribus Normannis, et inde populositatem (+ sed nulla inde populositas, nisi supponas plures <habuisse> foeminas quam viros +) Ergo malim credere a ipsis ab Germanis unam uxorem, magnatibus exceptis Tac. 18,1.
Komplex "L. Pol.-histor.Schr.1694" 24741=54902 12473
13138 25209 LH 12, 1, 3 Bl. 118 [Exzerpt aus Clüver, Germaniae antiquae libri tres] Cluver Germ. ant. lib. 1. c. 13. ? 1694 5 Aufz.; eigh.; Streifen Clüver: Germaniae antiquae libri tres, Leiden 1631 | S. 91-92 Saxones sub Romanis ("Saxon. sub Romanis")
Cluver Germ. ant. lib. 1. c. 13. Tacitus M. G. eliguntur principes qui jura per pagos vicosque reddunt. Centeni singulis ex plebe comites consilium simul et autoritas adsunt. [. . .] Etiamnum in Anglia pagi Shires, quos Latine Comitatus vocant divisos videmus in parteis quae dicuntur Hundreds. Idem Tacit. [. . .] congruente ad equestrem pugnam velocitate peditum, quos ex omni juventute dilictos ante aciem locant, definitur et numerus, centeni ex singulis pagis sunt, idque ipsum inter se vocantur, et quod primo numerus^^ fuit, jam nomen et honor est. Nempe die Hunderte vocabantur Latinum vacabulum in linguam suam asciscentes ipsas terras dixere Centen, [. . .] Centgericht, Comiteis [. . .] Centgraven, de Centena et centenario lego Alam. lib. 36. leg. Wisigoth. t. 2. leg. Canuti regis c. 15. c. 19. Hodie decriminati seu superiori jurisdictione[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 216; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 13138
13548 25208 LH 12, 1, 3 Bl. 115 Collectanea de "Saxoniae habitatoribus sub Romanos". Exzerpte u. Notizen Plinii locus lib. 27. c. 2. Pytheas credidit ? 1694 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel (Umschlagrest) Sub Romanis ("Sub Rom.")
Plinii locus lib. 27. c. 2. Pytheas credidit Guttonibus Germaniae genti accoli aestuarium oceani Mentonomon [. . .] spatio stadiorum sex millium (+ aestimarium hoc puto esse ipsum mare Balthicum). Ab haec dici navigatione insulam abesse [. . .] Abalum, illo vere flucibus advehi electrum, et esse concreti maris purgamentum, incolas pro ligno ad ignem uti eo proximisque Teutonis vendere. Huic et Timaeus credidit sed insulam Balthiam vocavit. Haec < - > apparet aliquid vidisse, Teutoni credo qui vicinores Viadro et Albi, Guttones qui ad hoc mare.
Beschriebene Rückseite: nicht eigh.; latein: Obere Hälfte einer Adresse 13548
29717 51810 Ms 23, 186, 5 Bl. 64 (v°= leer) [Exzerpt aus Gamurrini, Istoria genealogica] Azzi Arettini detti longbardi della Turrita la castello k 1685 5 L Aufz.; eigh.; Streifen ca.20 x 3,2-3 cm, 6,5 Zeilen Gamurrini: Istoria genealogica, Bd. 1-5, Florenz 1668-1685 | Bd. 1, 1668, S. 73-74. 130 Atestina sub Romanis ("Atestina sub Roman.")
Azzi Arettini detti Longobardi della Turrita a castello (vico) hujus nominis quod < - - >; item d'Agazzi a <erritorio> vicino. Nempe vox Longobardus a Joh. Villani < - - > <Borgheni monacho  - - - > territoria, castella vel insignes < - >as habebant (+ scilicet feuda Longobardica < - - - > vol. 1. in famil. Azia p. 73. fin. Et idem p. 130 comites Guidios <Langbardi> di Caprese possedebant eum vallem di Caprese, con la Rocca stessa < - - - > ab eis Resp. Aretina 1196[.]
Komplex "Polit.& histor.Schrr.1685" Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 29717
29718 51811 Ms 23, 186, 5 Bl. 65-66 [Exzerpt aus Gamurrini, Istoria genealogica] ...Ha Gamurrini vol.3 pag.31.seqq. k 1685 5 L Aufz.; eigh. In der Mitte gekniff.Ausschn.e.Fol.-Seite Folio, 0.3 Seiten/Spalten Gamurrini: Istoria genealogica, Bd. 1-5, Florenz 1668-1685 | Bd. 3, 1673, S. 31 ?? Atestina sub Romanis ("Atestina sub Roman.") Komplex "Polit.& histor.Schrr.1685" Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes konnte noch nicht gefunden werden; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 29718
60937 27918 Ms 12, 713q 8 Bl. 77 (alt: q 5, 199) [Aufz. über die Geschichte Belgiens] Aegidius Buthenz Belgium Romanum Ecclesiasticum civile libb. 20 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Bouchier: Belgium Romanum ecclesiasticum et civile, Leiden 1655 Saxones sub Romanis ("Sax. sub Romanis")
Aegidius Bucherius Belgium Romanum Ecclesiasticum et civile libb. 20 a fine commentariorum Caesaris ad A. C. [. . .] 511. ed. Leodii 1655. fol. ubi in libris postioribus Germanorum a < - siones> in Romanum orbem quarto et proximi seculi factus diligenter describit. Ut Innationes in Italicam. < - > Puteanus in Historia insubrica sive < - > Barbarica[.]
Ende: Puteanus in Historia insubrica seu Barbarica 60937
61222 27345 Ms 12, 713q 8 Bl. 6 (alt: q 1, 129) [Sur les superstitions de certains peuples slaves] Ritus Sarmatici in Slavis medii aevi 5 Aufz.; eigh.; Streifen 1 Seite/Spalte Sub Romanis ("Sub Roman.") 990
Ritus Sarmatici in Slavis medii aevi superantes, velut imaginem praebent veteris Germanorum vivendi rationis prorsus quemadmodum in Abassenis nostri temporis antiquam quinti a Christo seculi Ecclesiam velut in speculo intuemur. Nam Slavi serius ad Christum conversi diu antiquissimos mores retinuere. In vita Ottonis Babergensis Episcopi qui Pomeranos ad Christiana sacra traduxit lib. 2. cap. 32. duas superstitiones observare licet, quibus paria a Tacito in Germanis notata illustrantur. Scilicet equorum auguria et lignorum sortes. Habebant Pomerani Caballum mirae magnitudinis et pinguem ingri coloris et acrem valde Iste toto anno vacabat et tantae fuit sanctitatis ut nullum dignareur sessorem, habuitque unum de quatuor sacerdotibus templorum custodem diligentissimum quando ergo itinere terrestri contra hostes auf praedatum ire cogitabant, eventum rei hoc modo per illum soebant discere. Hastae novem disponebantur humi spatio unius cubiti disjunctae, Strato ergo caballo atque fraenato sacerdos ad quem illius pertinebat custodia tentum fraeno per jacentes hastas in transversum ducebat ter atque reducebat quod si pedibus inoffensis hastisque indisturbatis euqus transibat signum habuere prosperitatis et securi pergebant. Hoc ergo genus sortium aliasque ligneas calculationes, in quibus navalis pugnae vel praedae consicerabant auguria, quamvis multum frenotentibus aliquibus tandem dei auxilio penitus abrasit (Otto) ipsmuque profani vaticini caballum ne siplicibus esset offensionis laquns in aliam terram vendi praecepit asserent hunc magis quadrigis, quam prophentiis idoneum. cap. seq. notat autor abdicatam conjugum pluralitatem. Ea in re scilicet Sarmatae a Germanis differebant[.]
-Feller, Monumenta, S. 643-644.
-Kortholt, Epistolae 3 S. 204-205.
-Dutens, Opera 6,2 S.278-279 (falsch?!).
Ende: a Germanis differebant 61222
61224 27347 Ms 12, 713q 8 Bl. 19 (alt: q 1, 115) [Camden, Britannia] [Sur les Saxons primitifs] Cambecanus Britanicus de Anglosaxonibus agens p. 966 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel (Umschlagrest) Camden: Britannia, London 1607 | S. 96 Saxones sub Romanis ("Saxon. Sub Roman.") 990
Cambdenus Britannia de Anglosaxonibus agens pag. 96. notat quod Taerum Svevos hoc Ad. Bremensem Saxonibus ascribere, de sortibus scilicet ex < - - > scilicet in< - > conversis ritus diutius mansere[.]
Beschriebene Rückseite: nicht eigh. rechter Adressrest Ende: (scilicet in series conversis ritus diutius mansere) 61224
61261 27945 Ms 12, 713q 8 Bl. 74 (alt: q 5, 164) [Exzerpt aus Clüver, Germaniae antiquae libri tres] Tacitus M. Germ. ipsum quid etiam Oceanus illa tentavimus 5 Aufz.; eigh.; Zettel Clüver: Germaniae antiquae libri tres, Leiden 1631 | S. 574 Saxones sub Romanis ("Sax. sub. Rom")
Tacitus M. Germ. ipsum quin etiam Oceanum illa tentavimus, et superesse adhuc Herculis Columnas fama vulgavit, sive adiit Hercules sive quicquid ubique magnificum est in claritatem ejus referre consensimus. [. . .] Nec defuit audentia Druso Germanico, sed obstitit oceanus in se simul atque in Herculem inquiri. Mox nemo tentavit sanctiusque ac reverentius visum de actis deorum credere, quam scire. [. . .] Pedo Albinovanus (+ qui navigatione interfuit, puto +) Aliena quid aequora remis, Et sacras violamus aquas, dicumque quietas turbamus sedes. Plerumque fabulis aliquid veri suppostum est sacra insula ad Alis ostium ignros et superstitiosus nomine ipso pertulit, et ut fabulas egit. Hanc nuam ex Herculeis columnis habitam Romanis suspicor (quidem de Hercule Germani) alteram ulterius saxis obruptam kode Clif hodie dictam a < - > supis vid. de his duabus Cluver lib. 3. c. <1>3[.]
Beschriebene Rückseite: eigh.: Rechnungen Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 216; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. Ende: Templa Kodi clif. Locke dick a colore rupis vid. de his duabus Cluver. lib. 3. c. 23 61261
61347 27412 Ms 12, 713q 4 Bl. 55 (alt: 713q 1 N. 196) [Exzerpt aus Clüver, Germaniae antiquae libri tres] Cluverius putat Marobuduos cum Marcomannibus 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Clüver: Germaniae antiquae libri tres, Leiden 1631 | S. 515-516 Saxones sub Romanis ("Saxon. Sub Rom.")
Cluverius putat Marobuduos cum Marcomannis Harudibus et Sedusiis a locis inter Danubium et Rhenum positis et nimis Romanae potentiae < - > digresso in Bojohemum successise Gallios aliosque < - > et agros dictos decumates et hinc natos Alemannos Asinii, Quadruti tempore qui eorum meminit distinguitque a Germanis apud Stephanum[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 216; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. Ende: Distinguitque a Germanis apud Stephanum 61347
61381 27446 Ms 12, 713q 1 Bl. 13 [1. Notiz] (alt: N. 11) [Aufz.; Sur les Gaulois] Gallos quosdam Romanis dictos fuisse transrhenanos apparet 5 Aufz.; eigh.; Streifen Pontanus: Rerum Danicarum historia, Amsterdam 1631 | S. 42 Sub Romanis ("Sub Rom.") 710
Gallos quosdam Romanis dictos fuisse transrhenanos apparet apud Livium inter Teutones populosque Germaniae Viridomarum qui Floro inter Gallos insubres [. . .] de quo [. . .] op[ti]ma spolia retulit Claudius Marcellus fuisse [. . .] non modo a Rheno [. . .] profectum sed et Rheno trajecto venisse[.] Propertius [. . .] Claudius a Rheno trajectos arcuit hostes, Belligerans vasti parma relata ducis Virdomari genus hic Rheno jactabat ab alto (+ an ab ipso). Vid. Pontan. Danicis initio (+ soli poetae non credere, nisi Livius et Fasti Capitolini.
61381
61396 27461 Ms 12, 713q 4 Bl. 81 (alt: 713q 1 N. 227) [Sur les Germains voisins de la mer du Nord] Didius Julianus,postea imp. legionem duxit in Germania contra Chaucos 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel (Umschlagrest) Saxones sub Romanis ("Sax. Sub Rom.")
Didius Julianus, postea imperator legionem duxit in Germania contra Chaucos sub Marco, qui in provincias imperii irruperant Spartianus Julian. c. 1[.]

Habitatores litoris oceani prope Albis ostium miserant legatos Caracallae speciae amicitiae, re ut pensionem ut alii Germani extorquerent Dio (videndum Xiphilini an fragm. Vales. +)[.]

61396
61645 27789 Ms 12, 713q 8 Bl. 64 (alt: q 5, 37) [Aufz. über das Haus Este] Ongarello capitolo de un paro de antichossime nozze 5 Aufz.; eigh.; Streifen 1 Seite/Spalte Ongarello: Chronica; Ms; Ms 26, 1515 Atestina sub Romanis ("Atestini sub Rom.")
Ongarello capitolo de un paro de antichossime nozze < - - > in antichissime scritture che doppa la < - - - > quatrocento e trenta capite d< - > del Territorio del <polesene>, et quale a quel tempo era subdito del Communid< - > Padua < - > per moglie e sposa per < - > suo figlio chiamato <Agapita> a filiola del principe d'Este, chiamato <Adestan - > (+ id ergo non erat nomen proprium principis sed < - > +) < - - - > chiamata serena < - - - - > a non credere ch che li principi di Este < - ssero> questi Marchesi che si chiama da Este < - e> da <appere> che li Marchsei <non uno dela debi principi perch -  quest - > d<oniero> con Carlo magno he fu nell' ottocento e uno, ma questi altri crano ciradini signori naturali del detto di Este come dichiaran le Detta scritture[.]
61645
61650 27794 Ms 12, 713q 8 Bl. 86 (alt: q 5, 200) [Aufz.] Du Cangius in irminsula pulchra fore ait quae de figura idoli habet 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Saxones sub Romanis ("Saxon. sub Roman.")
Du Cangius in irminsula pulchra fore ait quae de figura idoli habet Cranzius si aliquem autorem laudasset nunc ipsum architectum videri descriptionis sed sciendum extare in chronico vetere Moguntiae edito 1492[.]
61650
61657 27801 Ms 12, 713q 9 Bl. 26 (alt: q 5, 154) [Strabo] Strabo lib. 7. drusum appetiisse inter salam et Rhenum 5 Aufz.; eigh.; Streifen Vorburg: Historiarum volumen 1-12, Frankfurt/M. 1645-1660 | Bd. 7, 1658, S. 62 Saxones sub Romanis ("Sax sub Rom.") 1121
Strabo lib. 7. Drusum oppetiisse inter Salam et Rhenum add. Dion. lib. 55. <init. et Flor.> Epit. (+ de Sala videndus Strabo +)[.]
vgl. Strabo: Geographica, Genf 1587 | S. 201 (7, 1, 3; 1707: S. 447) -vgl. Bl. 4 61657
61658 27802 Ms 12, 713q 8 Bl. 98 (alt: q 5, 194) [Aufz.] Claudi drusii monumentum ad Moguntium agnoscit Eutropius 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Saxones sub Romanis ("Sax. Sub. Rom.")
Claudi Drusii monumentum ad Moguntium agnoscit Eutropius[.]
61658
61659 27803 Ms 12, 713q 9 Bl. 4 (alt: q 5, 197) [Strabo] Strabo lib. 7 drusum oppetiisse inter Salam et Rhenum. Add. Dionys. 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Vorburg: Historiarum volumen 1-12, Frankfurt/M. 1645-1660 | Bd. 7, 1658, S. 62 Saxones sub Romanis ("Sax. sub Rom.")
Strabo lib. 7. Drusum oppetiisse inter Salam et Rhenum[.] Adde Dionys. lib. 55. init. et Flor. Epit. (de Sala videatur Strabo[).]
-vgl. Strabo: Geographica, Genf 1587 | S. 201 (7, 1, 3; 1707: S. 447) -vgl. Bl. 26 61659
61681 27825 Ms 12, 713q 9 Bl. 70 (alt: q 5, 47) [Sueton. in Claudio] Apud Suetonium in Claudio quidam nomen 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Saxones sub Romanis ("Saxon. sub Romanis") 1020
Apud Suetonium in Claudio quidam nomen Chaucici obtinuit[.]
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 391 61681
61684 27828 Ms 12, 713q 9 Bl. 57 (alt: q 5, 119) [Aufz.] Lipsius in Tac. de moribus Tom. V. operum 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Sub Romanis ("Sub Rom.") 1020
Lipsius in Tac. de moribus Tom. V. operum[.]
61684
61685 27829 Ms 12, 713q 9 Bl. 10 (alt: q 5, 57) [Strabo] Strabo dicit lib. 7. drusi pervenisse ad insulam cui nomen Byrkanis 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Strabo: Geographica, Genf 1587 | S. 201 (7, 1, 3; 1707: S. 447) Sub Romanis ("Sub Rom") 1020
Strabo dicit lib. 7. Drusum pervenisse ad insulam cui nomen Byrchanis in Oceano septentrionali[.]
61685
61686 27830 Ms 12, 713q 7 Bl. 77 (alt 713q 5, 141) [Aufz.] Cattis etiam ducatum Grubenhagensem tribuit Cluverius NB 5 Aufz.; eigh.; Streifen Sub Romanis ("Sub. Romanis") 1020
Cattis etiam ducatum Grubenhagensem tribuit Cluverius NB[.]
vgl. 27831 61686
61687 27831 Ms 12, 713q 9 Bl. 3 (alt: q 5, 157) [Exzerpt aus Clüver, Germaniae antiquae libri tres] Cattis etiam ducatum Grubenhagicum tribuit 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Clüver: Germaniae antiquae libri tres, Leiden 1631 | S. 528 Sub Romanis ("Sub. Roman") 1020
Cattis etiam ducatum Grubenhagicum tribuit Cluverius NB. Hinc ergo nobis etiam de Cattis dicendum[.]
Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes findet sich heute in Hannover NLB Leibn. Marg. 216; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. vgl. 27830 61687
61688 27832 Ms 12, 713q 8 Bl. 92 (alt: q 5, 190) [Exzerpt aus Blondel, Genealogiae Francicae plenior assertio] Dar. Blondell. Geneal. Franc. P. 15. 5 L Aufz.; eigh.; Streifen Blondel: Genealogiae Francicae plenior assertio, Bd. 1-2, Amsterdam 1654 | Bd, 1, S. 159 Germania sub Romanis ("Germ. Sub Rom.") 1020
Dar. Blondell. Geneal. Franc. p. 15<9>. confundit Angrivarios cum Angraricis[.]
61688
61689 27833 Ms 12, 713q 8 Bl. 16 (alt: q 5, 193) [Aufz. über die Sachsen in Thüringen] Cluverius putat Cheruscos in regionibus habitasse 5 Aufz.; eigh.; Streifen Conring: De statu Helmestadii, Helmstedt 1665 | S. 68-78 Saxones sub Romanis ("Saxon. sub Rom.")
Cluverius putat Cheruscos < - > regionibus habitasse, sed <potius Chauci> ab Anaso usque ad Albim[.] Witikindus vult Thuringiam ad Oceanum usque extensam sed vix ei fidendum. Thuringi qui olim Hermunduri Franci Saxonibus < - xti> aut in eos versi. Negar< - > sub visum Venanti Fortunati librum ad [. . .] Radegundem de excidio regni Thuringae (+ si bene memini edidit eum Browerus, Conring non novit editum fuisse)[.]
Ende: (+ si bene memini edidit cum Browero Conring non notavit editum fuisse+) 61689
61690 27834 Ms 12, 713q 8 Bl. 100 (alt: q 5, 147) [sur les moeurs des guerriers sauvages] Les jeunes guerriers sauvages ne s'approchent ordinairement des 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel Hennepin: Nouveau voyage, Utrecht 1698 | S. 168-169 Saxones sub Romanis ("Sax. Sub Romanis") 990
Les jeunes guerriers sauvages ne s'approchent ordinairement des femmes qu'à l'aage de 30 ans, parce disent ils que le commerce des femmes les epuise affoiblit leur genoux, et les rend pesant à la course. Ceux qui s'en approchent avant cet âge là passent pour des gens qui ne sont propres ny à la guerre ny à la chasse. On les meprise, et ils passent pour effeminés.

Hennepin nouveau voyage entre la mer du sud et du Nord chap. 17[.]

Comparetur cum loco Taciti de moribus Germanorum[.]

vgl. Palumbo: Leibniz e i geographica, S. 213 61690
61712 27856 Ms 12, 713q 7 Bl. 99 (alt 713q 5, 153) [Aufz.] Concedam Strabonem per Butonas qui Maroboduo 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Sub Romanis ("Sub. Roman.") 950
Concedam Strabonem per Butonas qui Maroboduo suppetias tulere intellexisse Gutonas[.]
61712
61720 27864 Ms 12, 713q 8 Bl. 75 (alt: q 5, 150) [Exzerpt aus Hoffmann, Ehrenkleinod] De Francis et Sax. et eorum orig. Ehrkl. p. 1. c. 4. §. 2 5 Aufz.; eigh.; Streifen Hoffmann: Ehrenkleinod; Ms; Ms 23, 39. 40 | Ms 23, 39, Bl. 110v Germania sub Romanis ("Germ. sub. Rom.")
De Francis et Sax. et eorum orig. Ehrkl. p. 1. c. 4. §. 2. (+ Angambri et Chamvi iidem? <Usipii> Espen. An Hattnaus Chatti Chasonni idem. Bructeri Broeckun a regionibus Paladrisis et Sy< - >. An Cherusci et Ha< - >es et H<urter> iidem. Ampsavarii forte habitanes ad Amasum. An iidem cum Ausoniis. Te<nchlem> an dicitur in < - > a fluvio Hunte ita Tubantes habitanes pro Tey<enter>. Mansi Marsiander.) Ehrenkl. d. l. agit de divisione Saxoniae in Ostphalos, Westphalos et Angrivarios[.]
Leibniz' Vorlage war J._H. Hoffmann, "EhrenKleinot des von Uhrankunfft Fürstlichen Hertzogen-Hausses Brunswig-Lüneburg", Bd. 1-2 (Hannover NLB Ms XXIII 39-40); weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 61720
61729 27873 Ms 12, 713q 7 Bl. 97 (alt 713q 5, 149) [Vossius ad Melam] Vid. quae ad Melam lib. 3. c. 3. de Herminonibus annotavit Is. Vossius 5 Aufz.; eigh.; Streifen Vossius: Observationes ad Pomponium Melam de situ orbis, Den Haag 1658 | S. 237 Sub Romanis ("Sub. Roman.") 710
Vid. quae ad Melam lib. 3. c. 3. de Herminonibus annotavit Is. Vossius[.]
61729
61730 27874 Ms 12, 713q 9 Bl. 5 (alt: q 5, 155) [L], [Aufz.; Sur l'emplacement des Hermiones] Pomponius Mela (qui sub Tiberio) cum sinum Codanum descripsisset 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Hartknoch: Dissertatio de originibus Pomeranicis, in: Ders.: Respublica Polonica, Jena 1678 | S. 9 (1687: S. 968-969) Sub Romanis ("Sub. Roman.") 710
Pomponius Mela (qui sub Tiberio) [. . .] cum sinum Codanum [. . .] descripsisset, in eo inquit sunt Cymbri Teutoni ultra ultimi Hermiones lib. 3. [. . .] c. 3. Unde Hermiones maris Balthici accolas probat Vossius [. . .] ad Mel. p. 137. Sed Plinius IV. 14 Istaevones quorum pars Cimbri Mediterranei Hermiones quorum pars Svevi. Alli legunt: Cimbri mediterranaei vid. Hartknoch. org. Pom. l. 4. Tacitus vero [. . .] proximi Oceano Ingaevones, medii Hermiones, caeteri Istaevones. Svevi Plinio pars Hermionum[.]
vgl. Vossius: Observationes ad Pomponium Melam de situ orbis, Den Haag 1658, S. 237 Ende: Tacitus vero proximi Oceano ingaevones, medii Hermiones, caeteri Istaevones. Suevi Plinio pars Herminonum 61730
61732 27876 Ms 12, 713q 8 Bl. 83 (alt: q 5, 90) [Sur les noms de peuples tirés de num d'un particulier] Indostanii et Bengalenses Chinam nominant Chin, forte a familia Chin 5 Aufz.; eigh. Oktav, 1 Seite/Spalte [Ms-Brief] Le Gobien an Sparwenfeld 1698-05-15 | LBr 541 Bl. 1-4 Germania sub Romanis ("Germania sub Romanis") 710
Indostanii et [. . .] Bengalenses Chinam nominant Chin, forte a familia Chin quae anno post Christum natum 169 rerum ibi potiebatur; vel a familia Cin quae 246 annos ante Christianam aeram dominabatur, et cujus caput imperatorum omnium primus totum quam late patet Sinense imperium obtinuit. Ita P. Carolus Gobienus in literis. Exemplum hic gentis a principe dictae. Scriptura sacra talia multa habet. Sic Bellimarini regnum, quod hodie Maroccanum est, dictum a familia regnatrice didici ex literis Toinardi ad me. Germani ab Hermanno vel Irmino; Teutones, Tuitsch a Tuiscone. Var et Chenni principes unde Wachonitae apud Theophanem in Mauritio[.]
-Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 388 vgl. Epistola Caroli Gobieni ad Sparvenfeldium, in: Commercium litterarium clarorum virorum, Braunschweig 1737, S. 342 ff. 61732
63993 24083 Ms 23, 181, 1, 3 Bl. 53 [Sur l'origine romaine du nom d'Este] Sueton. Aug. cap. 4. Atia (?) 5 Aufz.; eigh.; unregelm.Zettel (Umschlagrest) Atestina sub Romanis ("Atestina sub Romanis")
Sueton. Aug. cap. 4. Atia (Mater Augusti) Atio Balbo et Julia sorore C. Caesaris genita. Balbus paterna stripe Aricinus multis in familia senatoriis imaginibus a matre Magnum Pompeium artissimo contingebat gradu functusque honore praeturae inter XX vivos agrum Campanum plebi Julia lege divisit. Verum M. Antonius despiciens etiam maternam Augusti originem, (+ ab Atia +) proavum ejus Afri generis fuisse et modo ungentariam Tabernam modo pistrinum Ariciae exercuisse objicit. Cassius quidem Parmensis quadam Epistola non tantum ut pistoris sed etiam ut nummulari nepotem sic taxat Augustum Materna tibi farina, siquidem ex crudissimo Ariciae pistrino hanc finxit manibus collybo decoloratis Nerulonensis mensarius. (+ Scili. < - > Suetoni patrem Octavii imp. a quibusdam argent< - > appellatum seu < - >. Antionius ei avum nummularium exprobavit. +)

Servius ad V. Aeneid. genus inde Atii duxere Latini: Propter Atiam dicit matrem Augusti de qua Antonius aut Aricina mater, alludit Servius ad locum Antonii quem refutet devinus orator in 3tia Filippica[.]

Virgilii ad< - >[.]

63993
63995 24085 Ms 23, 181, 1, 3 Bl. 61 [Exzerpt aus Ughelli, Italia sacra, Bd. 3] Inscriptio apud Ughellum tom. 3. in Archiep. 5 Aufz.; eigh.; Zettel Ughelli: Italia sacra, Bd. 1-9, Rom 1644-1662, Bd. 3, 1647 | Sp. 8 Atestina sub Romanis ("Atestina sub Romanis")
Inscriptio apud Ughellum tom. 3. in Archiep. Flor. praeloquio pag. 8. quam ut inquit vetus codex Vaticanae Bibliothecae conservat:

A. SATRIUS

URBICUS

VEXXILLARIUS.

7 POMPONI.

DOMO FLORENTIA

SILVANUM

EX V OTO POSUIT

Nota: domo Florentia, ut domo[.]

Leibniz' Handexemplar des exzerpierten Werkes (mit Provenienz HOFBIB) findet sich heute in Hannover NLB Gi-A 7187:3; weitere Exzerpte daraus finden sich hier. 63995
64183 24741 Ms 13, 839, 5 Bl. 2 (alt: Nr. 1) [Sur le mariage chez les Danois] Arnoldus Huitfeldius Daniae cancellarius putat polygamiam 5 Aufz.; eigh.; kurzer Streifen Saxones sub Romanis ("Sax. Sub Roman") 24741=54902 12473
64184 24739 Ms 13, 839, 5 Bl. 1 (alt: Nr. 2) [Sur la Germanie sous les Romains. Demande à Toinard, par L, d'empreints du médailles Arracidarum] Quae de Cheruscis, Chaucis idque gens populis mihi memoria suffeciet 5 Wagner Mencke Aufz.; nicht eigh. mit eigh. OV Folio, 1.7 Seiten/Spalten Habitatores Brunsv-Lun. sub Romanis ("Brunsv-Lun. Habitatores sub Romanibus") Ordnungsvermerk: "Brunsv-Lun. Habitatores sub Romanibus" 54901=24739 9364
65975 Ms 23, 181, 2, 1a Bl. 34 [Aus Patin. fam. Rom.] Atia. ATIUS BALBUS 5 Aufz.; eigh.; Streifen Orsini: Familiae Romanae, Paris 1663 | S. 40 Atestina sub Romanis ("Atestina Rom.")
Atia. ATIUS BALBUS P. R. R. caput in quo velut < - > SARD. Nummus est ex aere apud Patin. famil. Rom.
65975
65977 Ms 23, 181, 2, 1a Bl. 35 Patrones urbes in Provinciis habebant Romae 5 Aufz.; eigh.; Streifen Atestina sub Romanis ("Atestina sub Romanis")
Patrones urbes in Provinciis habebant Romae, Syracusae Marcellos, Bononienses Antonios, Istri Licinios Crassos. Puteolani Cassios, Tralliani Valeriani Flaci< - > Transpandani C. Cassium. Cic. lib. 12. ep. G. et M. Bruto. Et lib. 1. de offic. apud majores nostros tantopere justitia colla est, ut ii qui civitates aut nationes beool defictas in fidem recepissent carum patroni essent more majorum[.]
65977
67239 Ms 23, 193 Bl. 43-44 [Über Inschriften mit "Actio"] Theodorus Damaidenus volumine complexus est 5 Konz.; eigh. Folio, 4 Seiten/Spalten Atestina sub Romanis ("Atestini sub Romanis") 67239
68797 Ms 12, 713q 1 Bl. 30-31 [22. Notiz] Ptolemaeus Cimbris proximos 5 Aufz.; eigh. Folio, 0.1 Seiten/Spalten Goropius: Origines Antwerpianae, Antwerpen 1569 | S. 1055 Germania sub Romanis ("Germ. sub Rom.") 1020
Ptolemaeus Cimbris proximos Saxonas collocavit [. . .] Teuthonarios vero et Teuthones his finitimos post quos in eodem litores Suevos collocavit[.]
68797