Kritik, Wünsche und Fragen bitte an: luckscheiter(at)bbaw.de
Erklärung der Spalten
Id | Id des Eintrags |
Kat.-Nr. | Katalog und Katalognummer |
Signatur | Signatur. Römische Zahlen werden als arabische wiedergegeben |
Titel | Titel |
Incipit | Incipit |
ca. | Angaben zur Datierung: w = wohl; A = Anfang; E = Ende; < = vor; > = nach; k = konjiziert; n = neu datiert; ~ = circa; H1 = 1. Hälfte; H2 = 2. Hälfte; Q1 = 1. Quartal; F = Frühjahr; S = Sommer; H = Herbst; W = Winter; -nn = von dem im Datierungsfeld angegebenen Datum bis nn; F- = Frühjahr bis zu dem im Datierungsfeld angegebenen Datum. |
Datum | Datum neuen, d.h. gregorianischen Stils, z.B. 23. Februar 1701 = 1701-02-23 (in Klammern Datum alten, d.h. julianischen Stils, sofern der Textzeuge diesem Stil gemäß von Leibniz oder einem Korrespondent datiert wurde). |
Akademie Ausgabe | Druckort in der Akademie-Ausgabe in der Form Reihe | Band.Nummer / Unternummer |
Sigle | Sigle des Textzeugens laut „Überlieferung“ in der Akademieausgabe |
Absender | Absender |
Adressat | Adressat |
Absendeort | Absendeort |
Textart | Textart: Abf. = Abfertigung; Abschr. = Abschrift; Anm. = Anmerkung; Aufzeichn. = Aufzeichnung; Ausz(z). = Auszug (Auszüge); Bemerkg(n) = Bemerkung(en); eigh. = eigenhändig (Leibniz oder Korrespondent); Erg. = Ergänzungen; ermitt. = ermittelt; Exz. = Exzerpt; Hd = Hand; Konz. = Konzept; Korr. = Korrekturen; MF = mitgeteilte Form; MFF = mitgeteilte Formen; Schr. = Schreiber; tlw. = teilweise; unbek. = unbekannt; zs. = zusammen; S = Seite(n); Z = Zeile(n). |
Format und Umfang | Format und Umfang |
Exzerpierte Stelle | Das Werk, aus dem Leibniz exzerpiert oder paraphrasiert. |
Ordnungsvermerk | Ordnungsvermerk von Leibniz zur Ordnung seiner Vorarbeiten zum Opus historicum in vereinheitlicher Schreibung (in Klammern in diplomatischer Transkription) |
Ordnungsnummer | Ordnungsnummer von Leibniz zur Ordnung seiner Vorarbeiten zum Opus historicum |
Wortlaut | Wortlaut |
Drucke | Drucke außerhalb der Akademieausgabe |
Bemerkungen | Vermischte kürzere Bemerkungen. |
Längere Bemerkungen | Vermischte längere Bemerkungen |
Bezüge zu anderen Textzeugen | Bezüge zu anderen Textzeugen desselben Stückes oder zu anderen Stücken. |
Druckvorlage | Die Zahl in diesem Feld ist die ID desjenigen Textzeugen, der Druckvorlage in der Akademie-Ausgabe war. Es wurden noch bei weitem nicht alle Druckvorlagen erfaßt. |
5 Ergebnisse für die Suche:
select where (`Exzerpierte Stelle` contains "Grammatica linguae Anglicanae")
Id | Kat.-Nr. | Signatur | Titel | Incipit | ca. | Datum | Akademie Ausgabe | Sigle | Absender | Adressat | Absendeort | Textart | Format und Umfang | Exzerpierte Stelle | Ordnungsvermerk | Ordnungsnummer | Wortlaut | Drucke | Bemerkungen | Längere Bemerkungen | Bezüge zu anderen Textzeugen | Druckvorlage |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
7621 | 46746 | Ms 4, 470 Bl. 57 | [Exzerpt aus Wallis, Grammatica linguae Anglicanae] | Wallisii ad Gram. Anglicam tractatus provenialis de loqvela. | > | 1690 | 5 | 2300.057 | L | Aufz.; eigh. | Folio, 2 Seiten/Spalten | Wallis: Grammatica linguae Anglicanae, Oxford 1653 | S. 1-43 (Tractatus prooemialis de loquela) | -vgl. Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S. 358 | Wasserzeichen: Traube? | 7621 | ||||||||
50987 | 46635 | Ms 4, 469 Bl. 58-59 | [Exzerpt aus Wallis, Grammatica linguae Anglicanae] | Ex Joh. Wallisii Grammatica Lingu. Angl. cap.14 § ult. p 126,127 | Mul | 1711 | 5 | Abschr.; , Schr.& eigh. | Quart, 1.3 Seiten/Spalten | Wallis: Grammatica linguae Anglicanae, Oxford 1653 | S. 126-127 | Multas Ut wine vinum |
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 340 | kein Wasserzeichen | vgl.46637 | 50986 | ||||||||
50989 | 46637 | Ms 4, 469 Bl. 60-63 | Epistolaris de historia etymologica dissertatio | (ex Joh. Wallisii Gramm. Linv. Angl. cap.14 p.120/99) Notandum est, | 1711 | 5 | Abschr.; Schr.& eigh. | Quart, 4.5 Seiten/Spalten | Wallis: Grammatica linguae Anglicanae, Oxford 1653 | S. 120-123 | Notandum [. . .] est (inquit) in vocibus linguae nostrae nativis magnum ut plurimum literarum reique significatae consensum reperiri. Adeoque literarum soni tenuiores, acutiores, crassiores, obtusiores, molliores, fortiores, clariores, obscuriores, magis striduli, etc. pares non raro in rebus significatis affectus innuunt; et quidem plures nonnunquam in eadem voce, licet monosyllaba. Sic voces a str inchoatae, fortiores rei significatae vires innuunt, ut strong fortis, strenght vires, strive valide contendo, strike percutio, struggle luctor, stretch extendo, strain violenter extendo, straight rectum (quod nempe in longitudinem extenditur) strout tumesco (distendor) quantum possum. St vires, item, sed minores, innuunt, quantae scilicet parta tuendo potius, quam nova acquirendo sufficiunt: ut stand sto, stay permaneo, steady immobilis, steadfast constans, stout pertinax, sturdy rigide pertinax, stick haereo, stickle auxiliis adsto, stiff inflexibilis, stop obsisto, obicem pono, stil perpetuo permanens, immotus. Thr violentiorem motum innuunt: ut throw projicio, thrust violenter trudo, throng constipo (de caterva dici solet) throb violenter palpito (de corde acerrimis doloribus agitato dicitur) through penitus, per totum etc. Wr obliquitatem quandam seu distorsionem innuunt; ut wry obliquum, wreathe contorqueo, wrest violenter distorqueo, wrestle colluctor, wring torqueo, wrong injuria, wrinch luxo, wrench (vox fere obsoleta) injuria violenter illata, wriggle sinuose flecto, wrangle rixor, wrinkle ruga, wrath iracundia, wrist carpus, qui nempe quaquaversum, tam se, quam alia contorquet, wrap complico. Sw quasi silentem agitationem seu molliorem motum innuunt: ut sway propendeo, swim no, swing pendulus agitor, swift celer, sweet dulcis, suavis, switch virgula flexibilis, swindge virgula ferire; in quibus consonae fere omnes silentiores sunt, et vocales tenuissimi soni. Nec multum differunt sm in smoothe laevis, smile subrideo, smite idem significat quod strike ferio, sed mitior vox est; smart acrem dolorem significat, a smart blow proprie significat ejusmodi plagam, quae motu primitus silenti (quod indicant sm) ad acutam asperitatem procedit (quod indicant ar) subitanee finitam (quod indicat t;) seu, quae tacito motu acriter pungit. Cl adhaerentiam quandam seu tenacitatem innuunt ut in cleave haereo, clay argilla, (terra tenax) cling tenaciter adhaereo, clime (clamber) scando, to clamb up quasi argilla obstipo, clammy viscidum, close contiguum, to close conjungere, a clod gleba (massula terrae durior), a clot coagulatum quid, ut a clot of bloud grumus sanguinis (sanguis coagulatus), a clutter tumultuaria congeries a cluster continuata congeries etc. Sp dissipationem quandam seu expansionem innuit; in spread expando, spring exsilio, sprig surculus, sprout progermino, sprinkle dispergo, split findo, splinter schidium (quod fissura separatur) spill effundo, spitt exspuo, sputter quasi spuito, spatter aspergo etc. Sl quasi lapsum silentem seu minus observabilem motum innuit, in slide lente labor, slip subito labor, slippery glaber, slime viscus tenue et glabrum, sly inobservate astutus, sleight astutia, slit findo, slow tardus, slack laxus, slight negligentius factum, sling funda, slap tacite ferio etc. Item terminatio ash in crash, rash, gash, flash, clash, lash, slash, plash, trash etc. clarius quiddam et acutius indicat. At ush in crush, rush, gush, flush, blush, brush, hush, push obscurius quiddam et taciturnius innuit. Utrobique tamen motus celer et subitaneus innuitur. Sic in fling, sling, ding, swing, cling, sing, ting, wing, sting etc. tinnitus terminationis ng et acuties vocalis i innuunt tenuissimi quasi motus seu tremoris continuationem, tandem quidem evanescentis, non autem subito interrupti. At in tink, wink, sink, stink clink, chink, think (in consonam mutam desinentibus) innuitur etiam exitus seu terminus subitaneus. Si accedat l, ut in jingle, tingle, tinkle, mingle, sprinkle, twinkle, innuitur quasi actuum (minutorum) frequentia, seu frequens iteratio: eademque actuum frequentia, sed minus subtilium (propter clariorem vocalem a) innuitur in jangle, tangle, spangle, mangle, wrangle, brangle, dangle; item in mumble, grumble, jumble, tumble, stumble, rumble, crumble, fumble, etc. Sed simul obscurius quiddam seu obtusius innuit u obscurum, et confusam quasi convolutationem innuunt consonarum congeries mbl, ut etiam in ramble, scamble, wramble. amble etc. In nimble vocalis acuties celeritatem innuit: in sparckle scintillo, sp dissipationem innuit, ar acutam crepitationem, k subitam interruptionem, l frequentem iterationem: et similiter in sprinkle, nisi quod in subtilitatem dissipatarum guttularum innuat. Thick (crassum, obtusum), thin (tenue, acutum) eo differunt, quod vox illa consona obtusa, haec acuta terminetur. Pari modo in squeek, squeak, squele, squall, braul, wraul, yaul, spaul, shreek, screek, shrill, sharp, shriv'l, wrinkle, crack, crash, clash, gnash, plash, crush, hush, hisse, whist, soft, jarr, hurl, curl, whirl, buz, bussle, spindle, dwingle, twine, twist, aliisque innumeris ejusmodi sonorum cum rebus significatis convenientiam observare licet. Et hoc quidem tam frequenter, ut vix ulla, quam scio, lingua hac in re huic nostrae aequiparanda videatur; adeo ut m una plerumque voce monosyllaba (quales sunt nostrae fere omnes, si flexionem demas) illud signanter exprimatur, quod in linguis aliis, nisi compositis, aut decompositis aut longa nonnunquam verborum periphrasi, vix aut ne vix explicari potest. Et quidem ex vocibus nostris nativis quamplurimae hoc modo formantur; et ejusmodi longe plures olim fuisse non dubito, priusquam ingentis vocum Gallicarum farraginis in linguam nostram intrusio, multas nativas voces exili dederit et oblivioni. |
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 340 | -Wasserzeichen: Einhorn -(Zitat gehört zu 46633 Bl.5or°, wo die Stelle dafür frei gelassen ist) | 50986 | |||||||||
61544 | 27688 | Ms 12, 713q 6 Bl. 58 (alt: q 4, 101) | [Exzerpt aus Wallis, Grammatica linguae Anglicanae] | Voces quas Angli cum Germanis communes habent | 5 | Aufz.; eigh. | Oktav, 1 Seite/Spalte | Wallis: Grammatica linguae Anglicanae, Oxford 1653 | S. 126-127 | Linguae ("Lingu") | Voces quas Angli cum Germanis communes habent dubuim an prisci Teutones a Latinis acceperint an hi ab illis, ut wine vinum, < - > Wind ventum, went veni, way via, Wal vallum, <Waldon> vlvo, wooll vellus, will volo, worm vermis, < - > virtus, day dies, dray traho, <home> domo, < - >, yoke < - - > earth terra < - > over, cippe, super, |
-vgl.Luckscheiter,Schriften zur Sprachforschung, S. 380 | Ende: "Wallis. Fin. Gram. Angl." | 61544 | |||||||||
62039 | 70004 | Ms 4, 470 Bl. 8 | [Exzerpt aus Wallis, Grammatica linguae Anglicanae] | Scoti montani (Highlanders […]) hos | 5 | 2300.009 | L | Aufz.; eigh.; kurzer Streifen | Wallis: Grammatica linguae Anglicanae, Oxford 1653 | Bl. A 6v | Linguae ("Lingu") | Scoti montani (Highlanders [. . .]) hos (qui vocantur Lowlanders) non minus quam Anglos, Sassons hoc est Saxones appellant, se vero Gael et Gajothel. Wallis praef. Gram. Angl. |
-Luckscheiter, Schriften zur Sprachforschung, S. 349 | Beschriebene Rückseite: eigh.; Rechnung | 62039 |